جهانگردی تاریخ کهن دارد. بخش مهم پیشرونده اقتصاد را در تعدادی از کشورهای دنیا تشکیل میدهد. این صنعت بعد از جنگ عمومی دوم بویژه بعد از سال های 60 ــ 1970 رو به ترقی نهاده ، تاثیرات بس مهمی را در ارتقای سطح زندگی مردم کشورها بوجود آورده است. و دارد هر روز بیشتر و بیشتر بسوی انکشاف ره می پیماید. چنانچه افزایش تعداد جهانگردان از سالی به سالی گویای این حقیقت است که توریزم را به مثابه قوه محرکه و انگیزه مهم برای سرمایه گذاری ها در ساحات مختلف ارزیابی نماییم. برای روشن شدن بیشتر مطلب بهتر است به ارقامی که ساحه یورو ( تعدادی از کشورهای اروپایی ) را در برمیگیرد توجه نماییم. این ارقام میرساند که توریزم نقش موثری در تحرک اقتصادی بازی می نماید. تشبثات خصوصی خورد و کوچک بصورت مجموعی 1500000  ـ چون کافه ، رستورانت ، هوتل ، اتحادیه های تکسی رانی وغیره که 95 % آنها کمتر از 10 نفر کارکن دارند جمعا شش ملیون تن دراین تشبثات که در ساحه توریزم فعالیت دارند مشغول بکار اند که این رقم 4 % تمام قوای مستعد به کار این کشور ها را در بر میگیرد. اروپا   60،3 % توریزم جهان را  و آسیای جنوبی بشمول افغانستان فقط 1،3 % توریزم جهان را جذب مینماید. در سال 1999 مبلغ 455،5 ملیارداز مدرک توریزم حاصل شده بود که این رقم سال به سال افزایش یافته است. در سال 2003 تنها کشور یونان از 14 ملیون توریست میزبانی کرده است و انتظار دارد که این رقم را در سال 2010 به 20 ملیون افزایش دهد. ارقام فوق میرساند که انکشاف توریزم می تواند مشکل بیکاری را تا حدی رفع نماید. چنانچه اگر به ارقام بالا نظر اندازی شود ، در کشورهای اروپایی که اکثر کار ها بیشتر براساس علم و تخنیک صورت می گیرد بازهم توانسته است 4 % تمام قوای مستعد را بکار گمارد که رقم چشمگیری است و مطمئنا انکشاف توریزم در کشور های کمتر انکشاف یافته می تواند فیصدی بیشتری افراد مستعد را بکار مصرف بدارد.  اگر در یک کشور پیشرفته سطح  بیکاری  از مرز 5 % افراد مستعد بکار بالا برود نگرانی جدی را بین اقتصاددانان بوجو می آورد یعنی میرساند که نباید رشد لازم اقتصادی در همان مقطع زمانی را انتظار داشت  بناء رقم 4 % در یک کشور پیشرفته از اهمیت بسزایی برخوردار است و می تواند تا حدودی تضمین کننده ثبات اقتصادی کشور باشد.

انکشاف توریزم می تواند در بسیاری از ساحات حیات انسانی نقش موثر داشته باشد.

ـ در انکشاف اقتصاد کشورها نقش اساسی دارد . زیرا سبب تشویق سرمایه گذاری ها گردیده که بنوبه خود در بوجود آوردن فرصت های شغلی برای افراد بیکار منجر میشود.

ـ  در بیلانس تادیات کشورها بخاطر ورود اسعار خارجی ، تبادله آن به اسعار داخلی ، ذخیره بیشتر اسعار خارجی ، عرضه فروش محصولات ، خدمات به توریست ها نقش بزرگی را ایفا می نماید.

ـ در زدودن فقر در داخل کشور به سبب مشغولیت افراد بکار فروش تولیدات ، خدمات که افراد یک کشور آنرا تولید ویا انجام میدهند ، عوایدی ازاین مدرک بدست می آید ، تا حدودی می تواند از سطح فقر بکاهد. و هم چون اکثر توریست ها از کشور های پیشرفته و غنی اند ، وقتی به کشور کمتر انکشاف یافته با سطح درآمد پائین می آیند ، پول مصرف میکنند ، خود می تواند در کم نمودن فاصله بین کشور های غنی و فقیر موثر باشد.

ـ در اثر اذیاد رفت و آمدها ، تماس های فرهنگ  ، فضای اعتماد ، درک متقابل ایجاد شده که در حفظ صلح و ثبات نقش اساسی می تواند داشته باشد.

ـ همچنان انکشاف توریزم در حفظ محیط زیست بشرطیکه بدقت پلانگذاری گردد می تواند موثر باشد.

با درنظرداشت اینکه هوا ، آفتاب ، بحر عمده ترین نقش را در جلب و جذب توریست ها دارد ، بیشتر آن کشورهائیکه دارای چنین امکانات هستند می توانند توریست بیشتر را جذب کنند . ولی آثار تاریخی ، مناظر طبیعی ، حتی کوهها ، حیوانات نیز می توانند در جلب نوریست ها موثر باشند.

توریست نه تنها برای کسانیکه از خارج می آیند بلکه برای افراد یک کشور که می خواهند مدتی را دور از محل اقامت دایمی خود بمنظور تفریح ، دیدن مناظر ، آثار تاریخی ویا مقاصد دیگر سپری نمایند شامل این گتگوری میدانند. و هم باید در نظر داشت که منظور از جهان گردان فقط آنانی نیست که صرف برای تفریح ، استراحت از کشوری به کشوری می آیند بلکه تمام کسانیکه به مقاصد تجارت ، تحصیل ، دیدن اقارب و سایر عرصه ها وارد کشوری می شوند توریست می توان خطاب کرد زیرا باید پول مصر نمایند . کالا یا خدمات بخرند و نقشی در ارتقای سطح اقتصاد کشور میزبان باالوسیله ارتقای سطح رفاه عامه بازی نمایند.

باید توجه نمود که توریزم به سرعت درجهان رو به افزایش است. تعدادی از کشورها ازین فرصت استفاده اعظمی نموده ، با بکار گرفتن روش های علمی ، پلان گذاری دقیق ، منجمنت شایسته ، تبلیغات وسیع ، توانسته اند تعداد سیاحان را بیشتر از پیشتر جلب نمایند که بنوبه خود ازدیاد بازدیدکنندگان ( جهانگردان ) نقس مهم ارزنده ای را در سرمایه گذاری های خصوصی ، ایجاد فرصت های شغلی ، ازدیاد عواید بودجه دولت بازی می نماید و یک منبع بزرک عایداتی می گردد. صنعت توریزم در جلوگیری از مهاجرت روستایی ها به شهر ها جهت یافتن کار و زندگی بهتر و هم برای حفظ محیط زیست کمک شایان می نماید. هستند کشورهائی چون یونان ، ترکیه ، هسپانیه ، مصر ، نیپال ، مالیزیا که قسمت مهمی از عواید کشورهای شان از مدرک توریزم بدست می آید.

و آما در کشور ما :

افغانستان دردهه های قبل از نا آرامی ها قدم های مثبتی در راه توسعه صنعت جهان گردی برداشته بود ، تعدادی از تاسیسات رهایشی را برای توریست ها مهیا کرده بود . مناظر طبیعی ، آثار تاریخی ،  هوتل های نسبتا خوب ، خرگاههای بامیان  تا حدودی توانسته بود تعدادی از سیاحین را جذب نماید. چون جذب توریست ها به عوامل زیادی مربوط است از جمله فراهم بودن امکانات رهایشی چون هوتل ها ، کافه ها ، ترانسپورت و سایر زمینه ها.

جذب توریست ها بعد از اعلان جمهوریت بیشتر شد زیرا عده از تفریگاهها که فقط شاه سابق گاهگاهی در آنجا استراحت ویا شکار میکرد نیز به ریاست گرحندوی تعلق گرفت. از آنجمله هوتل کمود دره کامدیش نورستان که درآنزمان به ولایت کنر تعلق داشت. و به نظر اکثر ناظرین بعد از بامیان نقطه مهم توریستی افغانستان بشمار میرفت. من نیز خوشبختانه سالی را بعنوان نماینده صلیب سرخ در آنجا سپری کردم ، می خواهم شمهً از زیبایی های طبیعی آنجا را که طرف دلچسپی و توجه سیاحان قرار میگرفت برای خوانندگان بعرض برسانم. ولی باید اعتراف نمایم که توطیف آن زیبایی ها چنانچه شایسته است من هرگز نخواهم توانست شرح دهم. ای کاش استار عبدالرشید بینش آن منظره ها را دیده بود تا آن زیبایی ها را برشته قلم درمی آورد.

هوتل کمود بر فراز تپه ای که درحدود 200 متر از سطح دریا ارتفاع دارد اعمار شده است. گرچه بسیار کلان نیست ، متشکل از یک سالون نسبتا بزرگ ، چند اتاق خوب و سایر ملحقات می باشد. ولی از لحاظ موقعیت آن که از دو طرف آنرا دریاها احاطه کرده است و بهر طرف که نظر می اندازی جز زیبایی وآنهم زیبایی طبیعی  چون کوههای سر بفلک پوشیده از جنگل با قلعه های پر از برف بر اهمیت آن افزوده است.

دردامنه شرق تپه دریای نورستان با آب زلال کف آلود آن همچو مار خالخالی که با برخورد با سنگ های کویی همچو شطی نقره گون در امتداد دره توسط کوههای مستور از جنگل های بلوط ، قله های پوشیده از برف که شاخه های از هندوکش قرار دارد.  بویژه در روشنایی کمرنگ غروب وقتی آفتاب جهان تاب در حال پنهان شدن در پشت کوهها می بود ، روشنایی خیره کننده از ترکیب رنگ آب های کف آلود ، سبزی جنگل های ارچه و بلوط ، درخشش برف قله های اطراف دره چنان درهم می آمیخت که گویی جهان همه یکرنگ اند چیزی شبیه زرد کاهی ،  چنان منظرهً را می ساخت که یکجا با صدای نوازشگر دریا انسان را بی اختیار به عالم رویا می برد. اینک که سی سال تمام از آن زمان می گذرد هنوز یاد آن منظره ها جانم را نوازش می دهد.

درقسمت جنوب بازهم دریاچه کوچکتری که بوضاحت دیده می شود که از قله های پر برف کوه مقابل با آب شدن تدریجی برف ها سرچشمه گرفته با سرعت سرسام آوری از بلندی بطرف دریای بزرگ که شاید در حدود 3 ـ 2 هزار متر فاصله داشت با گذشتن از دامنه جنوبی تپه هوتل به دریای بزرگ وصل می شد که در قسمت برخوردگاه زاویه ای را تشکیل میداد و گردابی را می ساخت  و مکان مناسبی برای زیستن قشنگ ترین ماهی های جهان بود و جهیل کوچکی پر از شن و ریگ های رنگه برای آبازان.

در دوطرف دیگر تا چشم کار میکرد گل های خود روی کوهی ، حبوبات وحشی بازهم کوههای سر بفلک کشیده ، قلهً های پربرف ، دامنه های سر سبز پوشیده از جنگل  قرارداشت. اما در پای قسمت شمال غربی تپه فقط زمینی نسبتا هموار به مساحت شاید در حدود 10 جریب زمین وجود داشت که در همان منطقه دور افتاده ، با درخت های سیب  زرد که به بیرونی ها مشهور بود پوشیده بود. قبلا ذکر کردم که خود هوتل چندان بزرگ نبود ولی حیاط دامنه تپه وسیع بود که قسمتی آنرا درخت های سیب ، متباقی آنرا چمن سبز با نباتات خود رو با گلهای رنگارنگ که عطر های مطبوع از آنها به مشام میرسید احاطه کرده بود. در قسمتی ازاین میدانی صفه ای که با درختان چهار مغز سایه آن تامین می شد قرار داشت که دورادور آنرا جویچه پر آب که در چندین قسمت شرشره هایی را تشکیل میداد جای مناسبی برای رهایش روزانه در تابستان برای استراحت شبانه نیز از آن کار میگرفتند. در پهلوی صفه منطقه کوچکی با گلهای رنگارنگ که باغبان هوتل همه ساله آنرا کشت و تربیت میکرد زیبایی خاصی به منطقه می بخشید. باید خاطر نشان کنم که بین تپه هوتل دریای بزرگ فقط سرک خامه ، با تیغه هائی از سنگ های کوهی بعضا بزرگ جدا میگردید و در سه طرف دیگر به شمول سمت دریاچه کوچک فقط گلهای وحشی بودند که همه جا را فراگرفته بودند.

اکثرا در صفه اگر مهمانانی می بود یا نی کارکنان ، آمر ، معاون ، آشپز ، خانه سامان ، باغبان و شکاری همه با لباس های محلی حاضر می بودند که گاهگاهی با رقص و پایکوبی که ویژه مردم نورستان است و همچنان با ساز ، نوا های که با صدای شرشر آبهای اطراف می آمیخت زیبایی آنجا را چند چندان میساخت. ظرافت ، بذله گویی آمر هوتل ( آقای عبدالله نورستانی )   و هم لباس پوشیدن مخصوص معاون هوتل که همیشه جیلک سبز ابریشمی را یکجا با لباس نورستانی می پوشید ( آقای شیر محمد خان ) برادر مرحوم عبدالقدیر نورستانی وزیر داخله زمان جمهوری که متاسفانه در طول این سی سال هیچ اطلاعی از آنها ندارم،  دیگران که هر یک بنوبه خود جاذبه خاصی داشتند ، قصه آفرین بودند. از جمله ابتکاری نموده بودند که ماهی بسیار اعلی تازه همیشه در دسترس قرار داشت . هر زمانیکه لازم می شد فقط با یک سبد کوچک ساخته شده از نی و حتی می توانستی با دست ماهی بگیری. البته بدون هیچ محدودیتی.  ابتکار چنین بود که در پهلوی دریاچه کوچک که از کوهها سرازیر می شد و بدریای بزرگ منتهی میگردید ،حوص کنده بودند که با جویچه عمیق تری به دریاچه وصل می شد. ماهی ها اکثرا از طریق این جویچه بداخل حوض می آمدند ولی راه خروجی آنرا با پنجره ای از چوب طوری ساخته بودند که به ماهی بزرگتر امکان خروج را نمی داد. بناء تعدادی ماهی همیشه طور زنده در حوض وجود داشت و هم بعضا توسط جالی سیمی که با آن ریک ، جغل را تصفیه میکردند  نیز با گذاشتن آن در مسیر دریاچه ماهی میگرفتند. البته در پختن ماهی نیز مهارت خاصی داشتند. کباب ماهی که در آتش چوب بلوط تهیه میکردند آنقدر خوش مزه می بود که حتی تحسین توریست ها را که اکثرا اروپایی یا امریکایی می بودند بر می انگیخت.

در تشکیل هوتل چند نفر شکاری نیز وجود داشت. این اشخاص وظیفه داشتند که توریست ها را که جهت شکار نمودن آهو مخصوص منحصر بفرد جهان ( مارخور ) یا ( آهوی مارکوپولو ) رهنمایی نمایند. چون مارکوپولو سیاح معروف مشخصات آنرا در کتاب خود درج کرده بود.

معمول چنان بود که هر توریستی که مبلغ 5000 دالر را قبلا در ریاست گرحندوی وقت تسلیم میکرد ، عنوانی آمر هوتل مکتوبی می آورد و حق داشت تا آهو شکار کنند. این توریست ها یکجا با شکارچی به کوهها میرفت. شکارچی وظیفه داشت تا هر زمانیکه می شد باید آهو و یا گله آهوان را به تورست نشان دهد. وقتی توریست فیر میکرد ، اگر تیرش به آهو اصابت میکرد یا نه ، توریست نمی توانست پول خود را  پس بگیرد. باید تذکر داد که این آهوان موهای بلند ، شاخ های دراز دارند که در همین روز ها آوازه است که مخارج شکار این آهوان درحدود 40000 دالر در ساحه پامیر بگوش میرسد که باعث نگرانی بعضی سازمانهای حفظ محیط زیست گردیده است و تشویش دارند که نسل چنین آهوان از بین برود.

آنچه ذکر کردم بخشی از جذابیت منطقه نورستان برای سیاحین بود ولی یک سلسله عوامل دیگر نیز در جذابیت منطقه دخیل بود و احتمالا هم اکنون نیز می تواند سیاحین را به آنجا بکشاند. از جمله اینکه هنوز در این منطقه روابط مادر سالاری حکمفرماست. در نورستان زنان در زراعت کار میکنند و مردها بیشتر شغل مالداری دارند. تبادله جنس به جنس بسیار مروج است ، مردم به پول کمتر آشنائی دارند ، بیشتر معامله را با روغن ، گاو ، بز وغیره انجام میدهند. در نورستان زمین زراعتی بسیار کم است ، صرف در قسمت هایی از کوهها که به مرور زمان سنگ هایش خاک شده اند مردم می توانستند قسما کشت نمایند. اکثرا خانه ها بالای سنگ های بزرگ با استفاده از سنگ و چوب ساخته شده اند که در قسمت های مرتفع قرار داشتند. با کندن کاری های مخصوص که ویژه ً آن مردم است ، در و دروازه و سایر قسمت های چوبی را زینت داده بودند. هم موجودیت کافی میوه های جنگلی چون انگور ، سیب و ناک که تقریبا بصورت تازه و خشک آن میوه های خورو مورد استفاده قرار میگرفت ، بسیار لذیذ  و دلچسپ بودند. همچنان غذای مخصوص بنام ( جوش ) دارند که در مراسم ختم ، خیرات ، عروسی وغیره آنرا می پزند : گاو را می کشند ، گوشت آنرا دریک دیگ کلان با آب برای مدت تقریبا یک ساعت جوش میدهند. بعدا گوشت را از آب گرفته ، در آب آن آرد می اندازند ، خوب شور میدهند و میجوشانند تا برای خوردن آماده گردد. بعدا این غذا را صرف میکنند. یک موضوع قابل توجه اینست که در نورستان هیچ کس بروی زمین نمی نشیند بلکه همه در خانه های خود چوکی  و میز دارند که بسیار زینتی وبا نقش و نگار است و هم با استفاده از میر و چوکی غذا می خورند. مردم نورستان بسیار مهربان و مهمان نواز هستند.

حیوانات وحشی زیادی از جمله میمون در جنگل های منطقه وجود دارد. خوب بیاد دارم که روزی وقتی با موتر سیکل از یک منطقه عبور می کردم تعدادی از میمون ها  میرمیدند ، بعدا ایستاده شده سنگ ها را گرفتند و بسویم پرتاب نمودند که یک سنگ به شانه ام  و چند سنگ دیگر به موتر سیکل اصابت کرد. ولی اگر انسان پیاده بگذرد ، مزاحمت نمی کنند.

رقص و آواز خوانی مردم نورستان یک جهان زیبایی دارد. مطالب جالب زیادی را بخاطر دارم ولی بحث آن در اینجا گنجایش ندارد. این بود شمهً در باره منطقه توریستی نورستان. در کشور عزیز ما بسیار جاهای دیگری وجود دارد که بهتر است در مورد بامیان به نقل از کتاب :

journey through afghanistan    

   شرح مسافرت  ریچارد گونیر کانادایی اکتفا ورزیم. موصوف در سال 1978  بعد از سفر به ترکیه و ایران از طریق زمین به افغانستان رفته بود. وی می نویسد :

« مردم بسیار حادثه جو درعین زمان دارای کلتور غنی ، مغرور ولی مهمان نواز و با مناظر برجسته. »

در جای دیگری بعد از توصیف کشور دیگری سپس به بامیان باز میگردد و می نویسد : « بامیان در یک جلگه مرتفع قرار دارد ، این منطقه با داشتن مجسمه های بودا مشهورو زبانزد خاص و عام است . در غار های متصل به مجسمه ها در بلندی کوهها تعدای از مردم زندگی میکنند. مجسمه هارا 1500 سال پیش تراشید بودند. من مدت چندین روز را در بامیان سپری نمودم ، از زیبایی های جادویی آن لذت بردم و بسیار علامند بودم تا به بند امیر بروم . بند امیر آب ایستاده طبیعی است که در یکی از شاخه های کوه هندوکش در سطح مرتفع قرار دارد . این قله پر از برف است و در محل قریهً وجود دارد که گِلی  بوده  صرف بمنظور جلب توریست ها ساخته شده است. آب این بند بسیار عمیق و آبی است.

این ساحه واقعا یکی از مناطق طبیعی و زیبای جهان است که بندهای آن بشکل طبیعی تشکیل شده و ماهی فراوان دارد.

من در باره این کشورزیبا بسیار فکر می کنم . در باره آنهمه مردمانی که من با ایشان ملاقات کرده ام نگران هستم. نمیدانم که چه تعدادی از آنها زنده و چه تعدادی مجبور به مسافرت اجباری شده اند.  در مورد آثار هرات تشویش دارم و نمی دانم که چقدر آن به ویرانه تبدیل شده است. من خاطرات آنرا همیشه با خود خواهم داشت.»

تا آنجا که از خاطرات سیاحان برمی آید ، نقاط دیگری هم  چون شهر باستانی هرات ، بلخ ، هده  کاپیسا و بگرام می تواند برای سیاحان جالب باشد.

از دوستان دیگری که در مسایل تاریخی و توریستی افغانستان معلومات دارند تقاضا بعمل می آید تا در زمینه بنویسند تا این معلومات چراغی باشد برای نسل های امروز و فردای مان. با توجه به اینکه تعدادی از کشور های آسیایی دراین امرپیشرفت های بزرگی را نصیب شده اند ، سطح زندگی شان روز تا روز ارتقا می یابد چون کوریا ، سنگاپور ، هانگ کانگ ، چین  وغیره. بناء توریست آسیایی طور قابل ملاحظه ای افزایش  خواهد یافت. واما راه های انکشاف توریزم در افغانستان چیست؟ چگونه می توان از جو موجود برای انکشاف توریزم استفاده نماییم؟

قبلا ذکر نمودیم که کشورهائیکه عموما هوای تازه ، آفتاب  و آثار تاریخی دارند بیشترین تعداد سیاحین را بخود جلب می نماید. ولی افغانستان علاوه برداشتن آثار گرانبهای تاریخی ، آب و هوای تازه ، آفتاب دایمی ، دارای کوه های سر بفلک ،کشور جذابی نیز هست که می تواند ملیون ها توریست را جذب کند بشرطیکه اقدامات لازم هم از طرف دولت و هم از جانب بخش خصوصی در زمینه صورت گیرد. بطور مثال داشتن هوتل ها ، کافه ها ، ترانسپورت زمینی و هوایی مسترح ، و دیگر نیازمندیها باید بصورت دقیق و منظم با استفاده از منجمنت شایسته امروزی تنظیم گردد و از طریق تبلیغات دامنه دار در رسانه های معتبر جهانی  و نشر مجلات ، بروشور ، کتاب رهنمای سیاحین به زبانهای مختلف اقدام شود و نمایندگی های اداره توریزم بصورت مستقل و یا در ترکیب سفارتخانه های افغانی در کشورهای مختلف ایجاد گردد .ارتقای سطح معلومات کارکنان ، ایجاد مکاتب حرفوی خدمات توریزم چون هوتلداری وغیره اگر صورت بگیرد می تواند در جلب توریست ها مساعدت لازم نماید.

در اخیر بخاطر اینکه بدانیم که آیا واقعا توریزم می تواند در ارتقای سطح اقتصاد  و زندگی مردم ما نقش مثبت می تواند داشته باشد بیایید به یک مثال کوچک توجه کنیم : فرض کنیم کشور ما با امکانات موجود در سال 2005  بتواند  به تعداد 100000 توریست را جذب کند. اگر هر توریست در داخل افغانستان برای پرداخت ترانسپورت ، محل بود و باش ، مواد خوراکه وغیره 1000 دالر مصرف کند مجموع مصارف آنها  یکصد ملیون دالر خواهد شد. این بدین معنی است که یک سوم عواید کنونی را که دولت به مشکل بدست می آورد ( بودجه عادی ) ازین طریق بدست خواهد آمد. اگر این رقم را به یک ملیون بالا ببریم براساس فرضیه فوق ، یکهزار ملیون دالر عاید خواهیم داشت. یعنی سه چند بودجه عادی دولت از مدرک توریزم بدست خواهد آمد.

من دقیقا نمی دانم که امروز ریاست محترم گرحندوی چه تعداد پرسونل دارد ، چند هوتل ، چه تاسیسات و امکانات. ولی همینقدر می دانم که تلاش هایی قابل قدری برای جلب توریست ها انجام میدهد. گرچه هنوز بسیار کار هایی است که باید انجام یابد که در زمینه دولت منتخب و کابینه جدید باید توجه جدی و دوامدار داشته باشند. باید زمینه جذب سیاحین را  مساعد ساخته و تا ازین طریق یک سکتور بسیار مهم اقتصادی و انکشافی قابل توجه را که مطمئنا در بهبود سطح زندگی مردم ما نقش بارزی خواهد داشت پاید گذاری و رشد دهند.