فولکس یکی از همان ماشین هایی است که به محض شنیدن آن به یاد فولکس قورباغه ای معروف می افتیم که روزگاری نه چندان دور در کشور ما به عنوان ماشینی خاص و نسبتا اسپورت تلقی می شد؛ اما روند طراحی و تولید فولکس قورباغه ای از کجا آغاز و به کجا منتهی شد، داستان جالب و پر افت و خیزی دارد. این ماشین در اصل فولکس بیتل (beetle به معنای سوسک) نام داشت و در زبان آلمانی به «کی فر» Kaefer معروف شد که داستان طراحی و تولید آن نیز به روزهای قبل از جنگ جهانی دوم در آلمان بر می گردد. البته بد نیست بدانید این ماشین، به نوعی ساخته و پرداخته ذهن و فکر همان «فردیناند پورشه» معروف است که به عنوان موسس کمپانی پورشه توانست نامی جاودانه از خود در صنعت خودروسازی جهان باقی گذارد. پورشه از همان ابتدای کار حرفه ای خود در این فکر بود تا بتواند ماشینی تولید کند که به راحتی و به صورت انبوه در اختیار آلمانی ها قرار گیرد. پس بهتر دید برای تحقق این رویای بزرگ، دست به دامان آدولف هیتلر، پیشوای نازی ها شود و طرح و پیشنهاد ابتدایی خود را با او درمیان بگذارد. البته هیتلر در آن زمان جوانی بیش نبود که حتی رانندگی هم نمی دانست ولی بشدت به انواع ماشین و علوم مختلف این صنعت علاقه مند بود. جالب است بدانید علاقه هیتلر به این صنعت از آنجا نشات می گرفت که او در دوران زندان، مدام زندگینامه هنری فورد را می خواند و به گفته خود واقعاً تحت تاثیر انگیزه و پشتکار موسس شرکت فورد قرار گرفته بود.

به رویای فردیناند پورشه و طرح تازه اش بر می گردیم. او پیش از این روی مدل های مختلفی از ماشین کوچک کار کرده بود تا با آزمایشات لازم بتواند همان قطعات را روی ماشین های مورد علاقه اش نصب و راه اندازی کند. در همین گیر و دار بود که پورشه موفق شد در سال 1934 نمونه ابتدایی فولکس قورباغه ای را بسازد مدلی که «ان یو 32» نام گرفت و موتور چهارسیلندر آن نیز در قسمت عقب ماشین قرار داشت که البته شاید همین طراحی اولیه این ماشین بود که ظاهراً فولکس را به قورباغه ای چاق و فربه تبدیل کرد!

هیتلر به قدرت رسید

رونمایی از ماشین جدید پورشه درست در روزهایی صورت گرفت که آدولف هیتلر هم به عنوان صدر اعظم آلمان به قدرت رسید. هیتلر در همان سال با توجه به علاقه شخصی و همچنین نیاز مبرم ارتش آن کشور، تصمیم گرفته رویای خود راعملی سازد و به همین دلیل در نمایشگاه اتومبیل برلین، دستور طراحی، تولید و پیشرفت بیشتر در صنعت خودروسازی آلمان را صادر کرد. البته او در همان سال برای تشویق طراحان و مهندسین آلمانی اعلام کرد که دولتش با تمام توان از ساخت و تولید انبوه یک اتومبیل مردمی حمایت می کند. اینجا بود که هیتلر تحت تاثیر قابلیت های طراحی پورشه قرار گفت و طراحی اولیه اتومبیل مورد نظر خود را به او داد. وی می خواست اتومبیلی ساخته شود تا بتواند دو فرد بزرگسال و سه کودک را با سرعت 60 کیلومتر در ساعت و با مصرفی در حدود 33 مایل بر گالن حمل کند. ضمناً او با تمام طراحان شرط کرد که قیمت آن ماشین نباید بیش از قیمت یک موتورسیکلت یعنی حدود هزار مارک باشد!

پورشه با آگاهی نسبت به این موضوع هنوز مطمئن نبود که قیمت تمام شده ماشینش تا این اندازه پائین درآید، اما به هر حال این پروژه را قبول کرد و نام این پروژه را نیز مدل 60 گذاشت که به دلیل محدود زمانی در ساخت آن از همان اجزا و طراحی ان سی یو32 استفاده کرد. اواخر سال 1935 بود که اولین نمونه این ماشین ساخته شد. این ماشین در دو مدل V1 و V2 یعنی کروکی و با سقفی قابل باز و بسته شدن وارد خیابان ها شد که بدنه هر دو مدل متشکل از آلومینیومی بود که روی چوب پرس شده بود. اما در سال 1936 تغییراتی در این ماشین ایجاد شد و به ماشینی با بدنه استیل با یک موتور 984 سی سی تبدیل شد که با قدرت 22 اسب بخار می توانست با سرعت 65 مایل بر ساعت نیز حرکت کند. چندی بعد مدل 30 توسط شرکت دایملز بنز ساخت شد هر چند که پورشه از همان ابتدا معتقد بود شهرت و اعتبارش با ساخت چنین ماشین ارزان قیمتی به خطر افتاده و طبیعتاً زیاد به این مدل اشتیاق نشان نداد. البته مدل 30 در سربازخانه های نیروهای اس اس آلمان در نزدیکی شهر اشتوتگارد تست شد و حدود 200 سرباز با آن رانندگی کردند تا تمام اشکالات آن برطرف شود. ضمن این که در این مدت پورشه هم بیکار نماند و به منظور آشنایی با روش های جدید ساخت ماشین به آمریکا رفت تا تعدادی از مهندسان مهاجر آلمانی را که در کارخانه های آمریکایی کار می کردند، استخدام کند.

طرح جالب و نیمه کاره هیتلر!

هیتلر در سال 1937 دست به ابتکار جالبی زد و برای تبلیغات بیشتر در بین مردم وارد عمل شد او به کارخانه اصلی این مدل که در شهر اشتوتگارد قرار داشت دستور داد تا 30 دستگاه از ماشین جدید را تولید و روانه فستیوال ها و نمایشگاه های مختلف کشور کنند تا بدین طریق توجه عموم مردم آلمان به خرید این مدل جلب شود ضمن این که هیتلر یک طرح پس انداز عمومی نیز به مردم ارائه کرد تا آلمانی ها با مشارکت در این طرح بتوانند به جمع آوری تمبرهای خاصی مشغول شوند و آن را به جای پول به دولت بدهند! یکسال بعد هیتلر طی مراسمی در حضور 150 خبرنگار و 70 هزار نفر از مردم کارخانه جدید ساخت این ماشین را افتتاح و اعلام کرد این مدل از این پس باید به نام «کی دی اف واگن» خوانده شود. تعصب هیتلر رو نام این ماشین تا جایی جدی بود که حتی نام شهری که کارخانه این ماشین در آن واقع شده بود هم به حمایت از پیشوای آلمان و کارخانه مورد علاقه اش به «کی دی اف اشتاد» تغییر نام داد! اما مهم ترین اتفاق در سرنوشت این کارخانه این بود که خط تولیدش از سپتامبر 1939 آغاز به کار کرد، یعنی همان روزهایی که آتش جنگ جهانی دوم شعله ور شد. به همین دلیل هیچ یک از هزاران نفری که تمبر جمع آوری کرده بودند، صاحب ماشین نشدند و وعده های رویایی هیتلر به همین سادگی بر باد رفت!

خودکشی هیتلر؛ نقطه عطف فولکس!

به جرأت می توان سال 1945 را نقطه عطف و آغازین کارخانه فولکس با کاربری معمولی دانست. داستان از این قرار بود که با پایان جنگ جهانی و خودکشی هیتلر، کشور آلمان هم به چند بخش تقسیم شده و کارخانه کی دی اف به کنترل انگلیسی ها درآمد. بدین ترتیب پس از تعمیر و راه اندازی کارخانه تخریب شده این مجموعه دوباره به منظور حمل و نقل نیروهای اشغالی شروع به ساخت فولکس قورباغه ای (beetle) کرد. البته نام شهری که کارخانه در آن قرار داشت نیز به ولفزبورگ و نام کارخانه مذکور هم به «ولفزبورگ موتور وورک» تغییر یافت. این داستان با همین روند ادامه داشت تا این که در سال 1948 شخصی به عنوان مدیر جدید کارخانه فولکس واگن معرفی شد که به واقع نقش مهمی در توسعه و موفقیت این کارخانه داشت. «هینز نوردهوف» به عنوان مدیر این کارخانه تصمیم گرفت کمپانی را توسعه دهد و در این راستا کارخانه جدیدی برای تولید مدلی با سقف متحرک با کروک برپا کرد.

قورباغه ای معروف به دنیا آمد!

اما آن فولکس قورباغه ای معروف که ما آن را با همان شکل و شمایل خاصش می شناسیم در سال 1971 و طی یک تغییر بزرگ در این کارخانه تولید شد. در این مدل جای باک بنزین و لاستیک زاپاس عوض شده بود و با موتور 1600 سی سی خود می توانست تا 50 اسب بخار قدرت تولید کند. بهتر است بدانید 17 فوریه 1972 روزی فراموش نشدنی و تاریخی برای فولکس بود، چرا که این مدل سرانجام توانست پس از مدت ها از مدل «تی» شرکت معتبر و معروف فورد آمریکا سبقت گرفته و به عنوان محبوب ترین ماشین آن سال ها بر سر زبان ها بیفتد. به هر حال آخرین تولیدات آلمانی این ماشین در ژانویه سال 1978 به بازار عرضه شد، و از آن پس تولید فولکس قوباغه ای در شهر پوابلای مکزیک ادامه یافت. این کارخانه با قدمت و تجربه زیادی که در این عرصه داشت موفق شد تا 1981 حدود 20 میلیون از این مدل را در مکزیک تولید و به اقصی نقاط اروپا صادر کند.