آرتروز، شایع‌ترین بیماری غیرالتهابی مفاصل است که می‌تواند تمام مفاصل متحرك و نیمه متحرك را علامت‌دار كند. این عارضه در دو ناحیه زانو، فقرات گردن و كمر شایع بوده و وزن زیاد باعث تشدید درد و ادامه این بیماری می‌شود.

دكتر علی خلوت، فوق تخصص روماتولوژی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران در گفت وگو با خبرنگار بهداشت و درمان ایسنا واحد علوم پزشكی تهران گفت: آرتروز شایع‌ترین بیماری غیرالتهابی مفاصل است كه مفصل‌های متحرك و نیمه متحرك مانند ستون فقرات را درگیر می‌كند. تحلیل رفتن غضروف مفصلی در اثر كهولت سن یا بروز یک بیماری زمینه‌ای به ایجاد این عارضه می‌انجامد.

وی در ادامه گفت: شكل اولیه این بیماری در زنان و مردان یكسان است. احتمال ابتلا به آرتروز در مردان بعد از 45 سالگی و در زنان بعد از 55 سالگی بیشتر است که البته مشاغل سنگین و افزایش فشار كاری روی مفاصل، این میزان را افزایش می‌دهد.

دكتر خلوت در مورد بافت غضروف گفت: غضروف، پوشش انتهایی اهرم‌های استخوانی در مفصل است که ضخامت آن به نوع مفصل بستگی دارد. این پوشش با سطح صاف و صیقلی خود باعث سهولت حركت مفاصل شده و از فشارها و نیروهای وارد آمده به آنها می‌کاهد.

وی افزود: غضروف، بافت نیمه مرده فاقد عروق و اعصاب است که به صورت مجاورتی تغذیه می‌شود و درعین حال هیچ عامل مجاورتی نمی‌تواند وارد آن شود. با توجه به این نکته هیچ توجیهی در مورد مصرف داروهای بی مورد وجود ندارد.

این فوق تخصص روماتولوژی گفت: تغییر ساختار غضروف، باعث کاهش کارآیی و در نهایت علامت دار شدن مفصل می‌شود. همچنین هرگونه اختلال تغذیه‌ای غضروف که در مفاصل محیطی از مایع سینویال و در مفاصل محوری از بافت مجاور صورت می‌گیرد، به تخریب آن منجر می‌شود.

دكتر خلوت در مورد عوامل ایجاد این عارضه گفت: آرتروز زودرس به دلیل وجود عوامل بیومكانیك و بیوشیمیایی ایجاد می‌شود. از عوامل بیومکانیک می‌توان به فشار و ضربه‌های مکانیکی متوالی اشاره کرد. به عنوان مثال استفاده كشاورزان از ابزار سنتی، فشار زیادی را به مفاصل آنان وارد می آورد. عوامل بیوشیمیایی در تغذیه غضروف اختلال ایجاد كرده و سبب تحلیل و تخریب آن می‌شود.

وی در ادامه گفت: ایجاد این تغییرات باعث اختلال در عملکرد غضروف می‌شود؛ چراکه با مختل شدن حركت مفصل، نیروهای وارده به اهرمهای استخوانی منتقل و سبب تغییر شكل و نهایتاً تغییر داربست مفصل می‌شود. عامل اغلب شكایت بیماران نیز دردی است که به دلیل بروز این تغییرات ایجاد می شود.

وی در مورد علائم بالینی آرتروز گفت: علائم بالینی شامل خشكی مختصر مفاصل همراه با درد هنگام حركت است. این درد از نوع مكانیكی بوده، به وسیله عدم تحرک كاهش می‌یابد و از بیماری‌های التهابی بخوبی قابل تشخیص است. پیشرفت آرتروز به کاهش حركت مفصل می انجامد و گاهی نیز با تورم موقت همراه است.

این استاد دانشگاه علوم پزشكی تهران گفت: آرتروز تمام مفاصل متحرك و نیمه متحرك را علامت دار می‌كند اما بیشتر شكایت بیماران از دو ناحیه زانو و فقرات گردن و كمر است. وزن زیاد باعث تشدید درد و ادامه بیماری می‌شود؛ به عنوان مثال فشار وارد بر زانو در یک فرد 60 كیلویی، 300 كیلوگرم بر سانتی متر مربع است که این میزان به ازای هر كیلو اضافه وزن، 5 واحد افزایش می‌یابد. بنابراین چاقی یكی از فاكتورهای مهم در بروز علائم آرتروز است.