F-14A موسوم به تامكت، تنها به یك مشتری خارجی فروخته شد و آن هم نیروی هوایی شاهنشاهی ایران بود كه با نام اختصاری IIAF شناخته می‏شد.
IIAF مخفف Imperial Iranian Air Force

دولت شاهنشاهی ایران، كمكهای نظامی فراوانی را از ایالات متحده دریافت می‏كرد. آن زمان قرار بود ایران به عنوان سد محكمی در برابر گسترش اتحاد شوروی به سمت جنوب و خلیج‏فارس، عمل نماید، ضمن اینکه به تدریج مقدمات عضویت در ناتو نیز برای ایران فراهم شود و بسیاری از کارخانجات هواپیماسازی غرب به ایران انتقال یابند. همچنین درآمدهای نفتی، این امكان را به وجود آورده بود كه ایران، انبوهی از ادوات نظامی ساخت غرب را خریداری نماید. این ادوات شامل اقلام پیشرفته‏ای (نسبت به زمان خود) نظیر هواپیماهای F-5 در مدلهای A و E ساخت نورثروپ، F-4 در مدلهای D و E ساخت مك دانل‏داگلاس و P3-F اوریون (هواپیمای ضدكشتی و ضدزیردریایی)، به علاوه تعداد انبوهی از تانكهای چیفتن و شیرایران (نوع بسیار پیشرفته‏ای از تانك چیفتن به سفارش ایران) بود كه از انگلستان خریداری شده بودند.
به تاریخ می 1972، پرزیدنت ریچارد نیكسون (رئیس جمهور وقت ایالات متحده) دیداری از ایران به عمل آوردند. شاه در این سفر، به نیكسون تذكر داد كه هواپیماهای MiG-25 شوروی، به طور مرتب، حریم هوایی ایران را نقض می‏كنند. شاه از نیكسون تقاضا كرد وسیله‏ای مناسب در اختیار ایران قرار دهد تا مانع پرواز این هواپیماهای متجاوز پرسرعت شوند.

میگ?? : پرسرعت ترین و پرارتفاع ترین جنگندهء شکاری در جهان
نیكسون به شاه پیشنهاد كرد كه تنها دو انتخاب وجود دارد: جنگدهء F-14A Tomcat و F-15A Eagle.
به تاریخ آگوست 1973، شاه پس از پرواز با هردو جنگنده، هواپیمای F-14 را برگزید و فروش این هواپیماها، به تاریخ نوامبر 1973 توسط دولت ایالات متحده به ایران، مورد تایید قرار گرفت. سفارش اولیهء برای 30 فروند تامكت، به تاریخ ژانویهء 1974 به امضاء رسید، اما به دلیل كیفیت بسیار خوب این هواپیماها، در ماه ژوئن، تعداد 50 فروند دیگر نیز به سفارش اولیه اضافه شد. در همان زمان، بانك ملی ایران – كه یك بانك دولتی بود – 75 میلیون دلار به كارخانهء هواپیماسازی گرومن، وام داد تا این كارخانه بتواند اندكی از وام 200 میلیون دلاری لغو شدهء گرومن را كه قرار بود از دولت ایالات متحده دریافت نماید، جبران نماید. این وام، پشتوانهء خوبی برای كارخانهء گرومن بود تا بتواند 125 میلیون دلار باقیمانده را از بانكهای آمریكایی، وام بگیرد، همچنین حداقل فرصتی بود تا برنامهء تولید F-14 ادامه پیدا كند.

IIAF F-14A

تامكتهای ایران، دقیقن همانند مدلهای فروخته شده به نیروی دریایی ایالات متحده بودند و تنها تعداد اندكی از سیستم‏های آویونیك آنها، حذف شده بود. پایگاه اصلی تامكتهای ایران، در اصفهان واقع شده بود. اولین خلبانان نیروی هوایی ایران، به تاریخ می 1974 به آمریكا اعزام شدند و اندك زمانی بعد، اولین خلبانان گرومن، به ایران رسیدند.
تامکتهای ایران، جزو آخرین مدل تولیداتی بودند که در خط تولید گرومن قرار گرفته بودند و بنابراین با موتور TF30-P414 به ایران تحویل داده شدند که بسیار ایمن تر از موتور P-412 ای بودند که مستعد خفگی در قسمت کمپرسور خود می بودند.
اولین سری از تامکتها به تاریخ ژانویه 1976 وارد ایران شدند. تا تاریخ می 1977 یعنی زمانی که جشنهای باشکوه پنجاهمین سالگرد شاهنشاهی در ایران برگزار می شد، تعداد 12 فروند تحویل شده بودند. در آن زمان، فاکس بت های شوروی، هنوز مشغول ایجاد مزاحمت به صورت پرواز بر فراز ایران بودند. بنابراین به دستور شاه، قرار شد جهت اخطار، آزمونهای پرتاب موشک فونیکس انجام شود.

موشک AIM-54A در حال شلیک از یک فروند F-14A

به تاریخ آگوست 1977، IIAF یک فروند هواپیمای جاسوسی بی خلبان اتحاد شوروی از نوع BQM-34E را در ارتفاع بیش از 50000 فوتی با شلیک موشک فونیکس منهدم نمود و با این اخطار جدی، شوروی به تجاوز هواپیماهای فاکس بت خود بر فراز آسمان ایران، پایان داد.

BQM-34E

تامکتهای IIAF در نیروی دریایی ایالات متحده با شماره سریالهایی از 160299 تا 160378 شماره گذاری شده بودند و در IIAF نیز شماره های 863 – 3 تا 892 – 3 و 6001 – 3 تا 6050 – 3 برای آنها تعیین شد.
آخرین و 79 امین تامکتی که به ایران تحویل شد به سال 1978 (1356) به ایران تحویل داده شد. 80 امین تامکت به شماره سریال 170378 به واسطهء وقوع انقلاب در ایالات متحده باقی ماند و از آن هواپیما اکنون جهت آزمونهای پروازی استفاده می شود.
ایران همچنین تعداد 714 فروند موشک فونیکس را سفارش داده بود، اما تا زمان وقوع انقلاب، تنها 284 فروند از آنها تحویل شدند. این موشکها نسبت به انواعی که در اختیار نیروی دریایی ایالات متحده قرار داد شده بودند اندکی از برد عملیاتی شان کاسته شده بود.
به دنبال نارآرامی های اواخر دههء 1970، شاه ایران به تاریخ 16 ژانویهء 1979 از ایران خارج شد و بعد از آن به تاریخ 1 آوریل 1979، نیروهای جدید، جمهوری اسلامی را بنا نهادند. نیروی هوایی ایران نیز به IRIAF تغییر نام داد.
IRIAF مخفف Islamic Republic of Iran Air Force

دولت جدید به سرعت مواضع ضدغربی به خود گرفت و ایالات متحده را شیطان بزرگ نامید. به دنبال وقوع انقلاب اسلامی، همهء قراردادهای پیشین نظامی با غرب، ملغا شدند که از آن جمله می توان تعداد 400 فروند موشک AIM-54A Phoenix را نام برد.
روابط با ایالات متحده به سرعت رو به تیرگی رفت، مخصوصن با اشغال سفارت آمریکا در تهران به وسیلهء دانشجویان ستیزه جو و دستگیری 52 کارمند و دیپلمات آمریکایی به عنوان گروگان. ایالات متحده نیز به وسیلهء قطع هرگونه روابط سیاسی و نظامی با ایران واکنش نشان داد و فروش تسلیحات نظامی به ایران را ممنوع اعلام کرد.
ممنوعیت فروش تسلیحات و اقلام نظامی به ایران باعث مشکلات فراوانی در تعمیر و نگهداری ادوات نظامی ساخت غرب شد. حتا ادواتی که از نظر قطعات نیز مجهز بودند، اغلب بدون دستورالعمل های پشتیبانی کنندهء این ادوات، قابل استفاده نبودند.
تغییر اساسی در سیاست و پاکسازی ارتش (ایران) از نیروهای بسیار کارآزموده، موقعیت ایران را در بدترین وضعیت ممکن قرار داد. بسیاری از خلبانان طراز اول و پرسنل تعمیر و نگهداری، به دنبال خروج شاه، محل کار خود را ترک کردند یا اعدام شدند. بدین ترتیب در آغاز سال 1980، متاسفانه IRIAF تنها سایه ای بسیار ضعیفی از نیروی بسیار قدرتمند پیشین خود بود.
تحریم ها، اثرات ویژه ای بر پرواز و به خدمت ماندن تامکتها گذاشتند. تحریم ها مانع از فروش هرگونه قطعات می شدند. همچنین حدس زده می شود که پرسنل وفادار به شاه، طوری باعث خرابکاری در تامکتهای شده بودند که این هواپیماها قادر به شلیک موشکهای فونیکس نباشند.
جنگ ایران و عراق در 22 سپتامبر 1980 با حملهء هواپیماهای عراق به شش پایگاه هوایی و چهار پادگان نیروی زمینی آغاز شد. همچنین در زمین نیز حمله ای  به عرض 700 کیلومتر از چهار نقطه توسط 12 لشگر مجهز نیروی زمینی عراق آغاز شد. جنگی که 1 میلیون کشته و 2 میلیون زخمی از دو طرف برجای گذاشت و باعث آواره شدن 3 میلیون نفر از مردم مناطق مرزی ایران شد. اگرچه این جنگ توسط رسانه های غربی بسیار کم جلوه داده شد ولی جنگ در ابعاد انسانی، یک تراژدی بزرگ به شمار می رفت.
در این جنگ، نیروهای هوایی نقش عمده ای ایفا نکردند زیرا هر دو طرف توانایی فنی جهت استفادهء ‌موثر از نیروهایی هوایی شان را نداشتند. نبردهای هوایی نیز در طول جنگ به ندرت رخ دادند.
در دورهء اول جنگ، نیروی هوایی ایران با اندوختهء برجای مانده از دوران شاه، در اغلب نبردها پیروز بود و بیشتر هواپیماهای عراقی را به راحتی با موشکهای AIM-9 (سایدوایندر) سرنگون می ساختند یا اینکه جنگنده های عراقی را وادار به فرار می کردند. اما موشکهای کوتاه برد حرارت یاب، در نبردهای ارتفاع متوسط و بالا ناموفق بودند.
در ابتدای جنگ، خلبانان ایرانی به دلیل تمارین و تجارب بالایی که در دوران شاه کسب کرده بودند، کاملن بر نیروی هوایی عراق برتر بودند، اما این برتری به تدریج با ادامه یافتن جنگ از دست رفت زیرا بسیاری از خلبانان و افسران باتجربه ای را که گمان می رفت نسبت به ادامهء جنگ یا انقلاب بی اعتقاد شده اند یا از کراوات استفاده می کنند از ارتش اخراج شده! و یا اعدام شدند.
با کاهش توان نظامی ایران، توان نظامی عراق به تدریج افزایش یافت. پس از سال 1982، عراق تمرینات بهتری را برای خلبانانش ترتیب داد و توانست جنگنده های بهتر و پیشرفته تری را از فرانسه بدست آورد که می توان به جنگندهء بسیار پیشرفتهء سوپراتاندارد (ساخت داسو برگه) و میراژ اف1 اشاره کرد.

Mirage F1-EQ عراقی مجهز به موشک ضدکشتی اگزوست و موشک هوا به هوای ماجیک

سوپر اتاندارد یا Dassault Breguet Super Etendard

میراژ اف1 می توانست موشکهای هوا به هوای ماترا R-550 ماجیک را شلیک کند (Matra R-550 Magic) که این موشکها می توانستند تا 140 درجه به سمت هدف منحرف شوند، هدفیاب سرخود داشتند، شتاب ثقل زیادی را می توانستند تحمل کنند و قابلیت مانور بسیار بالای داشتند و دارای بردی بین 230 متر تا 10 کیلومتر بودند. فرانسوی ها با انجام تغییراتی، کاری کرده بودند که میگهای21 عراق نیز بتوانند موشکهای ماجیک را شلیک کنند و این موشکها، توانایی بسیار بیشتری نسبت به موشکهای حرارت یاب روسی داشتند.
در نبردهای دریایی نیز گزارش شد که میراژهای اف1 عراقی در ارتفاع بسیار پائین نزدیک سطح دریا، توانسته بودند تعدادی از هواپیماهای ایرانی را توسط موشکهای ماجیک سرنگون کنند.

ورق بر می گردد
پس از سال 1982، عراقی ها در اغلب نبردهای هوایی پیش بودند و ایران، اندک نبردهای هوایی اتفاق افتاده پس از سال 1983 را از دست داده بود، مگر در حالاتی که هواپیماهای ایرانی با هوشیاری در محل معمول پروازی جنگنده های عراقی کمین قرار داده باشند.
نیروی هوایی بسیار قدرتمند ایران که در قبل از وقوع انقلاب می توانست به راحتی 600 سورتی پرواز در روز انجام دهد، اکنون تنها می توانست روزانه به سختی بین 30 تا 60 سورتی پرواز را سازمان دهی کند، تعداد سورتی پروازهای هواپیماهای عراقی سال به سال افزایش می یافت، این تعداد در نهایت به عدد 500 سورتی پرواز در بین سالهای 1986 تا 1988 افزایش یافت.
به طور معمول، منابع نظامی غرب ادعا کرده اند که تامکتهای ایران، نقش چندان موثری در سالهای پس از 1982 ایفا ننموده اند، مخصوصن آنکه غفط تعداد انگشت شماری از آنان به دلیل نبود قطعات یدکی، در سرویس باقی مانده بودند.
در این زمانها، تامکتها عمدتن در نقش یک پیش اخطار هوایی کوچک (مینی آواکس) عمل کرده اند و به هیچ وجه سعی نمی کردند در نبردهای مستقیم هوایی وارد شوند.
گزارش شده است که تعداد از تامکتهای ایران در جنگ از بین رفته اند که اغلب این تعداد توسط منابع خبری عراقی گزارش شده است. سرنگونی اولین جنگندهء F-14A ایرانی رسمن به تاریخ 21 نوامبر 1982 اعلام شد که توسط موشک سوپر ماترای جنگندهء میراژ اف1 عراقی انجام پذیرفت.
یک خلبان اف14 اسیر شدهء ایرانی از اینکه هواپیمای بسیار پیشرفته اش توسط جنگندهء ابتدایی میگ21 MF مورد هدف قرار گرفته بود، بسیار تعجب کرده بود.
به تاریخ 11 سپتامبر 1983، دو تامکت ایرانی که سعی کردند مانع نفوذ بمب افکن های عراقی به سمت مواضع زمینی ایرانی ها شوند، گزارش شد که سرنگون شدند.
مورد دیگر در یک نبرد هوایی نزدیک (Dogfight) با یک جنگندهء میراژ اف1 (مجهز به موشک سوپرماترا) به تاریخ 4 اکتبر 1983 به وقوع پیوست و باعث سرنگونی تامکت به دلیل خفگی کمپرسور در حین انجام مانور سنگین شد. تامکت دیگر نیز در نبرد هوایی بر فراز منطقه بهرگان به تاریخ 21 نوامبر 1983 و تامکتهای بعدی نیز به تاریخ 24 فوریه و یکم جولای 1984 سرنگون شدند.
عراقی ها همچنین ادعا کردند که در یک روز – یعنی 11 آگوست 1984 - 3 فروند F-14A ایران را سرنگون کرده اند. هرچند که تایید این ادعا غیر ممکن است. (زیرا ایران هیچگاه سه فروند اف14 را یکجا مورد پرواز قرار نمی دادد، آن هم در یک نقطهء خاص) هرچند که احتمال دارد ادعایی واقعی باشد.
F-14A های ایران در طول جنگ، حداقل سه نوع هواپیمای عراقی را ساقط کرده اند: میراژ اف1، میگ21 و سوپراتاندارد.
همچنین یک تامکت ایرانی – که حدس زده می شود تنها اف14 عملیاتی در واپسین روزهای جنگ با عراق بوده است- یک میراژ اف1 عراقی را هدف قرار داده است.
بر طبق منابع ارائه شده از طرف ایران، حدود 35 تا 40 جنگندهء عراقی در طول جنگ با عراق مستقیمن توسط تامکتها در نبردهای هوا به هوای نزدیک، سرنگون شده اند.
اینها دلائلی کافی  هست که نشان می دهند چند فروند تامکت یا حتی یکی، باعث فرار جنگنده های عراقی می شوند.

کتابی در مورد نقش تامکتهای ایران در جنگ با عراق
بر طبق کتاب منتشره توسط تام کوپر و فرزاد بیشاب (در مورد نقش تامکتهای ایران در جنگ) اینطور به نظر می رسد که نقش تامکتهای ایرانی، موثرتر از آنی بوده است که گزارش شده است. در این کتاب (که توصیه می کنم حتمن تهیه بفرمائید) از خدمهء تامکتهای ایرانی گزارش نقل شده است که در طول جنگ ایران و عراق، تعداد بیشماری از اهداف پرنده با موشکهای AIM-54A هدف قرار گرفته است، که برخی از خلبانان شجاع این تامکتها با بیش از 8 پیروزی در زمرهء تکخالها (Ace) به شمار می آیند و در کل برای تامکتها بیش از 100 پیروزی هوایی ثبت شده است. هرچند که متاسفانه بسیار از آنان به دلیل دگراندیشی سیاسی اعدام شده یا از نیروی هوایی اخراج شدند.
تخمین اینکه در طول جنگ، چه تعداد از F-14A های ایران، عملیاتی باقی مانده بودند بسیار مشکل است. جاسوسان غربی تخمین می زنند که تعمیر و نگهداری تامکتهای قابل عملیات در IRIAF در سطح بسیار پائینی انجام می شود و با توجه به مانورهای سه فروندی اف14 های ایران در مراسمات رسمی، تعداد عملیاتی تامکتهای ایران را کمتر از 10 فروند پیش بینی می کنند که این تعداد نیز با استفاده از قطعات تامکتهای زمین گیر دیگر و آن هم فقط جهت رژه برای عموم مردم آماده شده اند و تنها قادرند پرواز بسیار کوتاهی انجام دهند و آویونیک آنها به هیچ وجه قابل استفاده نمی باشد.
به تاریخ تابستان 1984، پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) تنها 15 تا 20 فروند تامکت دارای قابلیتی می دانست که بتواند آنهار را در عملیات شرکت دهد که این تعداد هم به وسیلهء قطعه برداری از سایر تامکتهای آمادهء سرویس شده بودند. اما منابع ایرانی، تعداد تخمین های غرب در مورد تعداد  تامکتهای عملیاتی را نادرست می دانستند و تعداد عملیاتی آنها را بیش از این اعلام می کردند.
مهمترین دلیلی که صحت اطلاعات غرب را در مورد تامکتها به تردید انداخت، قابلیت پرواز دادن هواپیماها به تاریخ 11 فوریه 1985 و به تعداد 25 فروند تامکت بود که طی مراسمی در ارتفاع پائین در تهران به پرواز درآمدند.
به دلیل مبارزه با تحریم تسلیحاتی غرب، به نظر می رسید ایرانیان موفق به تعمیر و نگهداری کم و بیش قطعات نایاب هواپیماهای تامکت، F-4D/E و F-5E خود و آماده کردن آنها جهت پرواز شده بودند.
بسیاری از قطعات نایاب این هواپیماها از طرق اسرائیل به ایران تحویل داده شده بودند و برخی نیز به دلیل کمک ایران به مبادلهء گروگانهای آمریکایی دربند در لبنان، به ایران تحویل شده بودند.
موشکهای فونیکس و همچنین قطعات الکترونیکی هدایتگر آنها، بر طبق گزارشاتی در کوران حوادث انقلاب مورد خراب کاری قرار گرفته بودند تا قابل استفاده نباشند و تا زمان شروع حملهء عراق و آغاز جنگ، عملیاتی نبودند.
هیچگونه گزارشی مبنی بر شلیک موشکهای فونیکس در جریان جنگ ایران و عراق وجود نداشت در حالی که رادار AN/AWG-9 (رادار اصلی اف14) همچنان عملیاتی بود و تامکتهای ایرانی می توانستند موشکهای میان برد AIM-7 (اسپارو) و AIM-9 (سایدوایندر) را شلیک کنند. اغلب تامکتهای IRIAF به صورت 4 موشک اسپارو و 2 موشک سایدوایندر بارگذاری می شدند.
همچنین در آن زمان شایع شده بود که F-14A های ایران، قادر به شلیک موشکهای ضدکشتی شده اند و این باعث یکی از دلائل (احمقانه ای) شد که ناو Vincennes لکهء 10 برابر بزرگتر هواپیمای ایرباس ایران (بر روی رادار را) با با هواپیمای بسیار کوچکتر اف14 اشتباه گرفته و 290 نفر مسافر بی گناه را به کام مرگ بکشاند.
با وجود اینکه رهبران ایران همواره مواضع ضدکمونیستی اعلام کرده اند و فعالیت احزاب چپ گرا در ایران ممنوع است اما شایعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه یک یا چند فروند F-14A به اتحاد شوروی در عوض کمکهای نظامی تحویل داده شده است.
حداقل یک خلبان F-14A ایران گزارش داده است (که با هواپیمایش) به سوی اتحاد شوروی حرکت کرده است.
دلائل بسیاری وجود دارد که نشان می دهد تکنولوژی هواپیمای F-14A، سیستم رادار کنترل آتش AWG-9 و موشکهای فونیکس به طور کامل آشکار شده است.
تجزیه و تحلیل موشک فونیکس توسط اتحاد شوروی حدس زده می شود که به ساخت و تکمیل موشک Vympel R-33 کمک بسیاری نموده است. موشک R-33 (که در غرب به نام AA-9 Amos شناخته می شود) موشک هوا به هوای بسیار دوربردی است که سلاح اصلی جنگندهء MiG-31 موسوم به Foxhound به شمار می رود. هرچند سرطراح ارشد دفتر ویمپل – گنادی سوکولوسکی – هرگونه الگو برداری بر اساس AIM-54A را تکذیب کرده است و ادعا کرده است که هیچ گاه یک موشک فونیکس عملیاتی در اختیار نداشته است.
امروز IRIAF تعدادی حدود 50 تا 55 فروند F-14A در اختیار دارد، اما در حال حاضر، تنها 30 فروند از آنها عملیاتی هستند. البته بعید به نظر می رسد رادار تامکتهای ایران با نبود قطعات و تحریم، هنوز فعال باشند.