چه اقدامات اولیه ای برای خروج جسم خارجی از چشم، در منزل می توان انجام داد؟ در صورت اطمینان از تیز نبودن و متحرک بودن جسم خارجی و عدم ایجاد خراش و آسیب به قرنیه و بافت چشم، می توان از دستمال تمیز، سواپ و بهتر از همه از سرم فیزیولوژیک برای شستشو و یا خارج کردن جسم خارجی کمک گرفت.

در مورد اجسام خارجی (چون گرد و غبار و مو و ... که نافذ نبوده و بدون داشتن سرعت و درجه حرارت بالا) و مشخصا در اثرعواملی چون باد و بدون سرعت و وارد آمدن ضربه به چشم داخل می شوند، عموما بطور طبیعی با اشک ریزش شستشو داده می شوند، مالش چشم در این شرایط جایز نیست. ارزیابی اولیه توسط فردی دیگر میتواند بسیار مهم باشد. اگر چیزی را در سفیدی چشم دیدید که به اطراف تغییر مکان می‌دهد، می توان برای  بیرون آوردن آن اقدام کرد اما اگر این جسم خارجی در کره چشم فرو رفته باشد و یا در عنبیه قرارگرفته باشد به هیچ وجه به نباید آن دست زد. در صورت مشاهده جسم و اطمینان از متحرک بودن آن، می توان با یک دستمال تمیز یا یک سواپ و یا شستشوی ساده، جسم را از چشم خارج کرد. فوت کردن در چشم برای خارج کردن جسم، بدلیل غیر بهداشتی بودن آن، توصیه نمی شود. باید توجه داشت که اگر با این اقدام جسم خارجی همچنان در چشم باقی بود، حتما باید به پزشک مراجعه نمود.

 

ذرات کوچک خاک یا سنگریزه‌ها زیاد خطرناک نیستند زیرا جریان اشک آنها را دفع می‌کند اما اگر کره چشم دچار خراش شده باشد و یا بوسیله شی سوراخ شود یا در کره چشم و پلک بریدگی ایجاد شده باشد خطرناک است و باید فوری درصدد درمان آن برآمد.

بعنوان یک فرد ارزیابی کننده باید؛ دقیقاً در چشم نگاه کنید و ببینید آیا شی در داخل چشم رفت و آمد دارد یا در آن فرو رفته است. از مصدوم بخواهید دائماً پلک بزند اینکار به جابجای شی کمک می‌کند البته اشک ریزش نیز برای بیرون انداختن شی موثر است.  از فرد بخواهید بالا را نگاه کند. پلک را برای دیدن شی به طرف پائین بکشید. اگر آنرا دیدید با گوشه یک دستمال یا یک سواب (میله یا چوبی که نوک آن پنبه پیچیده شده باشد) آنرا بیرون بکشید.

برای اینکه پشت پلک بالایی را ببینید مژه‌های آنرا گرفته و آنرا روی یک چوب کبریت یا سواب به عقب خم کنید. شی را با یک دستمال یا یک سواب بردارید.

در صورت عدم اطمینان از متحرک بودن و بی خطر بودن جسم خارجی بالاخص در مورد کودکان:

1-  از کمکهای اولیه استفاده نکنید. چشم فرد را با قراردادن یک پارچه نرم یا دستمال تمیز بر روی پلک ببندید و دور آن را نوار بپیچید و بلافاصله به بخش جراحات بیمارستان یا اورژانس بروید.

2- اگر این روشها بی‌اثر بودند یک لیوان آب را که به آن مختصری نمک افزوده‌اید بر روی شی خارجی در چشم بریزید تا بیرون آید. این شستشو می تواند با سرم فیزیولوژیک صورت گیرد و در حالتی باشد که بتوان با فشردن ظرف سرم، مقداری نیز فشار مایع ایجاد نمود تا جسم خارجی کاملا برداشته و شسته شود.