اشاره:
كتاب موسیقی و زندگی موسیقایی مازندران اختصاص دارد به موسیقی منطقه‌ی مازندران و مسأله‌ی تغییرات در این موسیقی. مؤلف اثر با تكیه بر دانش خود و بهره‌گیری از اتنوموزیكولوژی به این تحقیق دست یازیده است. اتنوموزیكولوژی شاخه‌ای از علوم انسانی است كه به موسیقی اقوام و جوامع گوناگون می‌پردازد و امروزه با ارتباط با سایر حوزه‌ها از قبیل مردم‌شناسی، زبان‌شناسی، تاریخ، اسطوره‌شناسی و امثال آن، موسیقی را به عنوان پدیده‌ای فرهنگی در جوامع مختلف مورد بررسی قرار می‌دهد.
پژوهش در موسیقی نواحی مختلف ایران، به دلیل گستردگی و تنوع، موضوعی بكر و قابل پژوهش به شمار می‌رود كه نویسنده در پیش‌گفتار آن را عنوان كرده است.
مسأله‌ی تغییرات نیز به زعم نویسنده مشكل اساسی همه‌ی كشورهای در حال توسعه در تمام عرصه‌های زندگی فرهنگی ــ اجتماعی، از جمله عرصه‌های موسیقی و زندگی موسیقایی آن‌هاست.
او می‌نویسد: «سؤال كلیدی در این جا همان قدر «چگونه تغییر كنیم» است كه «چگونه تغییر نكنیم»... شناخت ساز و كار تغییرات، نقاط قوت (و نیز نقاط ضعف) كهنه و نو و قدرت (و نیز ضعف) سنت و تجدد را روشن می‌كند. صرف‌نظر از فایده‌های اتنوموزیكولوژی، این شناخت می‌تواند وجدان سنت‌گراهایی را كه تسلیم قدرت تجدد گرایی شده‌اند، تسكین دهد و خشم تجددگراهایی را كه با مقاومت سنت مواجه می‌شوند، آرام سازد. چرا كه به هر تقدیر تغییرات غیر قابل اجتناب‌اند.»
بی‌تردید در جامعه‌ای كه متفكران از آن به عنوان دوره‌ی گذار یاد می‌كنند، مسأله‌ی تغییرات مسأله‌ی مهمی در حوزه‌های مختلف فرهنگ است. پژوهشگرِ عرصه‌های مختلف فرهنگ با آگاهی از این موضوع و تجزیه و تحلیل عناصر اصلی تغییر، طرح مسأله را از شناخت، به آسیب‌شناسی و توجه به بنیادهای ساختار فرهنگ در یك جامعه می‌كشاند.
كتاب مذكور، پس از یك مقدمه شامل جغرافیا و تاریخ و نكاتی درباره‌ی شهرنشینی و اقتصاد منطقه، در سه بخش تألیف شده است.
«بخش نخست به معرفی كلی موسیقی منطقه و محتوای كلامی آوازها می‌پردازد، بررسی جنبه‌های فنی این موسیقی و زندگی موسیقایی، بخش دوم و بخش سوم به بررسی مسأله‌ی تغییرات اختصاص دارد.
بخش آخر در واقع موسیقی و زندگی موسیقایی دوره‌ی مدرن را (از ابتدای قرن هجری اخیر) معرفی می‌كند، در حالی كه دو بخش نخست به شكل سنتیِ این فرهنگِ موسیقایی می‌پردازند»
تنوع موسیقی و گستردگی جغرافیایی و قومیِ مازندران حضور قابل توجهی از انواع موسیقی را شامل شده است.
در بخش سوم كتاب كه به مسأله‌ی تغییرات می‌پردازد، فاطمی ضمن آوردن نظریات مختلف در مورد تغییرات موسیقی، مسأله‌ی تغییرات را در زندگی موسیقایی مازندران تحلیل می‌كند.
شهری بودن یا روستایی بودن موسیقی مازندران از زوایای گوناگون قابل طرح است. به نظر فاطمی در موسیقی مازندران با دو مسأله مواجهیم: تجاری و رسانه‌ای كردن پیش از انقلاب و روشن‌فكری كردن پس از انقلاب.
در قسمت‌های مختلف، نویسنده موسیقی عامه‌پسند و مطربی منطقه را تحلیل نموده و به حضور ارگ و سینتی سایزر اشاره‌هایی دارد. شایان به ذكر است كه بخش اعظمی از موسیقیِ مازندران به مراسم شادی و عروسی اختصاص دارد و این مسأله از چشم مؤلف دور نمانده است.
در پایان كتاب در این مورد چنین آمده است:
«اگر واقع‌گراتر بودیم، می‌توانستیم با حمایت از نمایندگان واقعی موسیقی عامه‌پسند و با اعطای جایگاهی خاص، نه تحقیرآمیز، به مطرب‌های شایسته در كنار موسیقی‌دانان قابل، بر تكثیر سرگیجه‌آور نوازندگان ارگ ــ كه همگی فاقد قابلیت‌های موسیقی‌اند ــ افسار زنیم و چرا كه نه؟»
كتاب موسیقی و زندگیِ موسیقایی مازندران با سه ضمیمه شامل آوانگاری، اشعار و نقشه‌ها و تصویرها پایان می‌یابد.
ساسان فاطمی دوره‌ی دكترای اتنوموزیكولوژی را در دانشگاه نانتز پاریس گذرانده است و كتاب مذكور دانشنامه‌ی دوره‌ی لیسانس وی محسوب می‌شود كه در سال 1375 به رشته‌ی تحریر درآمده است. با توجه به اهمیت پژوهش در موسیقی نواحی و تكیه بر دانش و تخصص در این حوزه، كتاب فوق، اثری ارزشمند و تخصصی در این زمینه محسوب می‌شود.
دیدگاه مؤلف كه موسیقی را به عنوان پدیده‌ای فرهنگی در بستر فرهنگ و جامعه بررسی می‌كند، كتاب را به اثری جذاب و خواندنی برای محققان و پژوهشگرانِ موسیقی و علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر نواحی مختلف ایران مبدل می‌سازد.
تنوع موسیقی و گستردگی جغرافیایی و قومیِ مازندران حضور قابل توجهی از انواع موسیقی را شامل شده است.
شهری بودن یا روستایی بودن موسیقی مازندران از زوایای گوناگون
قابل طرح است.