زمینه و هدف: افسردگی ماژور امروزه علت اصلی ناتوانی در سراسر دنیا محسوب می شود و رتبه چهارم را در میان رده علت اصلی بار جهانی بیماریها به خود اختصاص داده است. شیوع افسردگی در تمام عمر برای مردان %15 و برای زنان %25 گزارش شده است. پژوهشهای مختلف بیانگر این مساله است که بهره جستن از رویکردهای مذهبی، نقشی کارآمد و موثر درمان اختلالات روانی دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین رابطه بین افسردگی به عنوان یک اختلال روانی و سطح توکل به عنوان یکی از پایه های تفکر دینی در بین دانشجویان انجام شد.
روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی، 400 نفر از دانشجویان دانشگاههای شهر بیرجند توسط دو پرسشنامه آزمون افسردگی بک (21 سوال) و پرسشنامه استاندار توکل (24 سوال) مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمونهای آماری Chi-Square، آنالیز واریانس و t مستقل در سطح معنی داری P£0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: %43 افراد مورد مطالعه فاقد افسردگی، %22.1 کمی افسرده، %10 نیازمند مشاوره با روانپزشک، %16.6 نسبتا افسرده و %8.2 افسردگی داشتند. %65.8 از دانشجویان مورد مطالعه از سطح توکل متوسط و تنها %14.3 از سطح توکل بالایی برخوردار بودند. بین میزان افسردگی و سطح توکل دانشجویان مورد مطالعه ارتباط معنی داری وجود داشت (P<0.001)؛ به طوری که هر چه میزان توکل دانشجویان بیشتر می شد، از نمره افسردگی کاسته می شد. بین میزان افسردگی و سطح توکل دانشجویان مورد مطالعه با متغیرهای جنس، رتبه تولد، سن، تحصیلات، در قید حیات بودن والدین و... ارتباط معنی داری مشاهده نشد.
نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که در بین دانشجویان مورد مطالعه افسردگی وجود دارد اما میزان آن با سطح توکل متغیر است؛ بنابراین می توان پیش بینی کرد که اعتقادات مذهبی، علاوه بر کاهش شیوع، در سیر و پیش آگهی اختلال افسردگی نیز نقش مثبتی ایفا می کند و چون دانشجویان به عنوان بدنه فرهیخته اجتماع به شمار می آیند، هر چه توکل به خداوند و احساس آرامش در این افراد بیشتر باشد، از سلامت روحی و روانی بهتری برخوردار خواهند بود؛ همچنین با توجه به این که مذهب یک منبع حمایتی برای افراد است، بنابراین اتکا به باورها و فعالیتهای مذهبی در کنترل تنش های هیجانی و ناراحتیهای فیزیکی موثر می باشد.