نویسنده : راحله فرهادى
بازدید : 276
[ 23 Sep 2005 ]
بیولوژى یا زیست شناسى علم شناخت موجودات زنده است. علمى كه انسان ها با شروع زندگى بر روى كره خاكى و به دلیل نیاز، آن را یاد گرفتند و تكامل بخشیدند. امروزه بیولوژى نیز چون سایر علوم گسترش یافته و شاخه هاى جدیدى پیدا كرده است. به طورى كه هر شاخه آن دریچه جدیدى را بر روى انسان گشوده است. از شاخه هاى جدید این علم مى توان به بیولوژى مصنوعى و مهندسى سیستم هاى بیولوژیك (ساختارشناسى موجودات زنده) اشاره كرد.
مى گویند بیولوژى مصنوعى (سنتزى) و مهندسى سیستم هاى بیولوژیك از زمانى كه كار بر روى DNA گسترش یافت، فراگیر شده اند. استفاده عمومى از واژه بیولوژى سیستم ها نسبتاً جدید است و امروزه به دلیل شناسایى و تشخیص رفتار یك مجموعه زنده به كار مى رود. مهندسى سیستم هاى بیولوژیك و سنتزى، راه هاى دوباره پیموده شده اى هستند كه از اواخر دهه ???? ضرورت توجه به آنها بیش از پیش احساس شده است. به طورى كه امروزه محققین زیادى به دنبال طراحى و ساخت سیستم هاى بیولوژیكى هستند.
این تحقیقات توانسته اند عملكردشان را از مهندسى بیولوژى قدیمى تر كه شامل تخمیرها، مهندس پروژه و مهندسى پزشكى است متمایز كنند. بیولوژیست هایى كه در مورد سنتز تحقیق مى كنند معتقدند كه باید هدف خود را در طراحى و ساختارسازى سیستم هایى متمركز كنند كه نمایانگر رفتار پویا، پیچیده و منطقى اى باشند كه یا قادرند در یكى از این وضعیت ها موجودیت پیدا كنند و یا مى توانند تعدادى از مراحل برنامه ریزى شده كوچك را به اجرا درآورند. ناگفته نماند كه برخى از این كارهاى مهندسى شده توسط بیولوژیست هاى سنتزى دستاوردهایى را جهت كشف خصوصیات رفتار سیستمى به همراه داشته است كه همگان را به این باور رسانده كه این نتایج فراتر از نتایجى است كه بیولوژیست هاى كلاسیك تاكنون به دست آورده اند. بیولوژیست هاى جدید، كل سیستم قدیمى را مطالعه كرده اند كه براساس آن نتایج و روش هاى جدیدى طراحى شده است. در هر حال ارزش اخیر تلاش هاى مهندسى از طریق توسعه كاربردى جدید بسیار زیاد است و استفاده وسیعى دارد به نحوى كه به نظر مى رسد باید در اصلاحات مهندسى پایدار شوند. بر همین منوال معیارهایى كه متمایزكننده فهرست بیولوژى سنتزى از دومین فهرست DNA دوباره تركیب شده و مهندسى ژنتیك هستند، در این مرحله به خوبى تعریف نشده اند و اولین تمایز بارز آنها این است كه بیولوژیست هاى سنتزى علاقه خود را مبنى بر گردآورى سیستم هاى پیچیده زنده از قسمت هایى كه به درستى تعریف شده اند، اعلام مى دارند. تفاوت دوم این است كه افرادى كه اجراكننده كارهاى مهندسى هستند ممكن است یكدیگر را مهندسانى خطاب كنند كه در حال تمرین كردن بیولوژى سنتزى هستند و ویژگى سوم اینكه بیولوژیست هاى سنتزى به طور سنتى بر یك گروه از دیدگاه هاى آموزه اى (دكترینى) از شاخه هاى دیگر مهندسى تاكید دارند كه شامل استفاده قسمت هاى قابل تعویض با رفتارهاى متناسب، جداى از طرح و تعدیل سازى نتایج به دست آمده با كنترل دقیق و مسلم مهندسى است، تا بدین وسیله سطوح را معین كنند و بدون تغییر، فشرده سازى كرده كه البته این عمل همراه با تنظیم پروتكل هایى همراه است و ایجاد دقیقاً همان نقطه اى است كه در آن تفاوت میان بیولوژى سنتزى و بیولوژى سیستمى معنى پیدا مى كند و مى توان آن را عملكرد كمیتى بیولوژیكى نامند.
• شراكت و پیامدهاى آن
براى بیولوژیست ها این جداسازى دست كم دوپیامد مثبت دربردارد. پیامد نخست آن كاربردى كردن تحقیقات علمى با نظرات مهندسى است كه باعث پى بردن به كاركرد بیولوژى كمیتى مى شود، در ضمن این موضوع حقیقتى علمى است كه بدون همیارى بیولوژیست ها، فیزیولوژیست هاى آزمایشگر، شیمیدان ها و ریاضى دانان و برنامه ریزان كامپیوتر تكمیل نمى شود و به همین جهت در اثر این نیاز، بارورى بین فرهنگى بسیار گسترده اى در بین افرادى كه در سایت هاى تحقیقاتى بر روى این پروژه كار مى كنند به وجود مى آید. به طور قطع كیفیت در خلال تحقیقات دانشمندان، از ارزش زیادى برخوردار است. بر همین منوال مهندسان نرم افزار اغلب براى تكنولوژى در پى راه هاى توسعه اى هستند كه منبعى گسترده و در دسترس داشته باشد. پیامد مثبت دوم نیز این نكته را خاطرنشان مى كند كه بعضى از فعالیت هاى علمى و مهندسى ذاتاً یكى هستند و فقط نام هایشان متفاوت است.
بهتر است بدانیم پیشرفت در نایل شدن به یك هدف برابر با حركت در دستیابى به هدف دیگر است. همچنین براى مهندسان یا بیولوژیست هاى سنتزى داشتن وجه مشترك با بیولوژیك ممكن است نتایج مثبتى را با خود به همراه داشته باشد، كه علت آن آگاهى بیشتر بیولوژیست ها در رابطه با چگونگى كارایى سیستم هاى بیولوژى است. به طور طبیعى در زمان حاضر مهندسان در جست وجوى راهى هستند تا تمامى موارد موجود در بیولوژى را امتحان كنند. در هر صورت یك مقایسه مى تواند نتایج مثمرثمرى را به ارمغان آورد.
آنچه در موارد فوق گفته شد یادآور مثال هایى از منافع احتمالى بهره دهى است. بهره دهى اى كه حاصل تطابق علم و مهندسى است. همچنین در زمان فعلى، مفاهیم جهانى اطلاق پذیر در مورد رفتار سیستم هاى مكانیكى یا الكترونیكى تعریف خاصى ندارند و به همین دلیل بیولوژیست ها نمى توانند از آنها استفاده سریع و ساده اى داشته باشند و طبیعتاً نمى توانند فهم و درك عمیق ترى از سلول ها و ارگانیسم هایى كه مطالعه مى كنند، به دست آورند. براى رسیدن به نتایج مى بایست تمام سلول ها و ارگانیسم ها در شكل و تعریف خود شناخته شوند. دلیل موجهى كه براى توجه كردن به این نقطه اشتراك وجود دارد ایجاد راه اصلى است كه به واسطه آن فهم بیولوژیكى فعالیت هاى انسان افزایش یافته و بر فعالیت هاى انسانى تاثیرگذار باشد و تنها عامل ایجاد این راه بالا بردن قابلیت هاى بشرى است. گروهى از دانشمندان بر این باورند كه قابلیت هاى بیولوژیكى كه در توانایى دستكارى و ساخت جانداران دخالت دارند، همان قدر براى اقتصاد قرن حاضر اهمیت دارند كه توانایى دستكارى در جریان الكترون ها و ذرات و ساخت موادها در قرن پیشین اهمیت داشت. شراكت در قابلیت هاى بیولوژیكى امكان درمان هاى بسیار دقیق تر و مهندسى دقیق تر گیاهان مثمر را به وجود مى آورد. و تاثیر آن تنها به معالجه و مراقبت پزشكى موجود یا صنایع كشاورزى محدود نمى شود.
اصول طراحى شده مهندسى سیستم هاى بیولوژیك مى تواند توانایى اى را ایجاد كند كه براساس آن سنتزهاى چندمرحله اى برنامه ریزى و اجرا شوند كه ارتقاى شیمیایى نامیده مى شوند كه مشخصاً چنین قابلیت هایى مى تواند ضمن تولید انرژى، مواد، جاده ها و خانه سازى به تولید لباس و تولید صنایع هوایى و... نیز بینجامد. در نهایت مى توان گفت كه این همكارى متقابل بیولوژى و مهندسى باعث ایجاد اصول طراحى شده، پیش بینى و تعدیل سازى ارگانیسم هایى مى شود كه در آینده براى ما بسیار حائزاهمیت هستند.
*كارشناس زراعت و اصلاح نباتات طراحی وب سایتفروشگاه اینترنتیطراحی فروشگاه اینترنتیسیستم مدیریت تعمیر و نگهداریسامانه تعمیر و نگهداری PM سامانه جمع آوری شناسنامه کامپیوتر سیستم جمع آوری شناسنامه کامپیوتر سیستم مدیریت کلان IT طراحی وب سایت آزانس املاک وب سایت مشاورین املاک طراحی پورتال سازمانی سامانه تجمیع پاساژ آنلاین پاساژ مجازی