سائیدگی مفاصل شایعترین علت درد و ناتوانی در افراد مسن وشایعترین بیماری مفصلی است. در خانمها سائیدگی مفاصل زانو و دست و در
مردان سائیدگی مفصل لگن شایعتر است. علایم ساییدگی مفصل در خانمها شایعتر است. افراد چاق بیشتر از سایرین دچار سائیدگی مفصل
زانو میشوند. دیابت، فشار خون و افزایش اسیداوریك خون نیز باعث افزایش احتمال سائیدگی مفصلی میگردند. سائیدگی مفصلی معمولاً
خود را با درد نشان میدهد كه با افزایش میزان سائیدگی مقدار درد بیشتر میشود. سپس درد مفاصل باعث ضعف عضلانی و درد در
عضلات مربوط به آن مفصل میشود. در صورت تقویت عضلات این درد كاهش مییابد. برخی از بیماران از خشك بودن بدن و مفاصل
بعد از بیدار شدن از خواب شكایت میكنند، اما معمولاً خشكی بدن كمتر از نیم ساعت طول میكشد.
توصیهها
1- وزن باید كم شود.
2- استفاده از گرما باعث كاهش درد میشود برای این كار میتوان از كیسه آب گرم استفاده كرد. اگر استفاده از گرما ممنوعیت خاصی نداشته باشد، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد.
الف) قرار دادن مفصل مبتلا در آب گرم 40 – 38 درجه سانتیگراد و ماساژ آرام آن .ب) استفاده از دوش آب گرم.
ج) قرار دادن كیسه آب گرم درون یک حوله واستفاده از آن بر روی اندام مبتلا.
باید توجه كرد كه در برخی از بیماریها استفاده از كیسة آب گرم بسیار مضر است و قبل از استفاده از كیسة آب گرم حتما باید با پزشك مشورت كرد. همچنین کیسه آب گرم نباید بر روی اندام مبتلا قرار داده شود. از گذاشتن آن در زیر اندام و یا خوابیدن بر روی آن نیز خودداری شود.
3- از كفش مناسب استفاده شود. (توضیحات کاملتر در قسمت مربوط به مراقبت از پا نوشته شده است).
4- از دو زانو و چهار زانو زدن و ایستادن طولانی مدت خودداری گردد.
5- از بالا و پائین رفتن از پلهها تا حد ممكن اجتناب شود.
6- به جای نشستن روی زمین، از صندلی استفاده شود. (خصوصیات صندلی مناسب قبلاً نوشته شده است).
7- ورزش: انجام برنامه ورزشی و تقویت عضلات میتواند به اندازه داروهای ضد درد در درمان سائیدگی مفصلی مؤثر باشند. بیحركتی میتواند باعث بدتر شدن سائیدگی مفصلی گردد. لذا نباید نگران سائیدگی مفصل در اثر انجام فعالیتهای توصیه شده توسط پزشک بود. انجام اشتباه حركات ورزشی باعث بدتر شدن علائم و درد میگردد. اگر انجام ورزش باعث تشدید درد شد، به این معنی است كه باید مقدار فعالیت كمتر گردد و بطور تدریجی میزان فعالیت افزایش داده شود.
برخی ورزشهای مفید در سائیدگی مفصل
الف) قدم زدن روزانه به مدت 30 دقیقه كه میتوان آن را به 3 برنامه 10 دقیقه ای تبدیل كرد) یا قدم زدن به مدت 45 دقیقه سه بار در هفته.
ب) شنا
ج) تقویت عضلات اندام پائینی بخصوص عضله چهار سر ران.
به عنوان مثال میتوان دو دست را به یک صندلی تکیه داده و دو زانو را تا زاویه30 درجه به آرامی خم کرد.سپس مجدداٌ به حالت اول برگشته و زانوها صاف شوند. هرچه این حرکت آرامتر انجام شود بهتر است.
ه) كشش عضلات منتهی مفصل
· در صورتی كه درد زیاد است استفاده از عصا یا واكر توصیه میشود. طول عصا باید مناسب باشد.
· استفاده از تحریك الكتریكی در كاهش درد و تقویت عضلات:
معمولاً در كلینیكهای فیزیوتراپی برای كاهش درد از دستگاه خاصی جهت تحریك الكتریكی استفاده میشود. در حال حاضر وسایل تحریك
الكتریكی جهت استفاده در منزل ساخته شده كه به راحتی قابل استفاده بوده و باعث كمتر شدن درد مفصل و كاهش نیاز به دارو میشود.
· استفاده از باند كشی یا زانوبند میتواند تا حدودی در كاهش درد مؤثر باشد.