خلاصه
پرستار وظیفه دارد در كاركردن با بیمار افسرده فرآیند جامعی طرح ریزی نماید به گونه ای كه وضعیت سلامت جسمی ، روانی ، اجتماعی بیمار را در بگیرد . در مرحله بررسی وشناخت باید این موارد بطور مجزا مورد ارزیابی قرار گیرند : الف : بررسی و شناخت وضعیت بیمار شامل شناخت كامل وضعیت جسمی و بررسی شناخت وضعیت بیمار شامل شناخت كامل وضعیت جسمی و بررسی و شناخت وضعیت روانی در یه حیطه شناختی ، هیجانی و رفتاری .
ب ) بررسی خانواده ، جهت پذیرش خانواده برای مداخلات مناسب .
ج) بررسی جامعه كه روابط اجتماعی و فشارهای ناشی از نقش اجتماعی بررسی می گردد .
برخی تشخیصهای پرستاری عبارتند از : توانایی بالقوه برای آسیب رساندن بخود ، عزت نفس پایین ، انزوای اجتماعی ، غم و اندوه ، تغییر تغذیه كمتر از نیاز بدن و اختلال الگوی خواب .
مقدمه
پرستار با بیمار افسرده در موقعیتهای مختلف مراقبت بهداشتی روبرو می شود . به عنوان نمونه روانپرستار در موسسه های روزانه ، در بیمارستانهای روانی ، مراكز بهداشتی روانی سرپایی و بستری با مددجویان برخورد می كند . پرستارانی كه در بخشهای زنان و مامایی كار می كنند ، با مادرانی كه بعد از زایمان دچار افسردگی شده اند و شوهران و زنانی كه با واقعه تولد یك فرزند جدید مواجه شده اند ، روبرو می شوند .پرستارانی كه در بخشهای داخلی و جراحی و یا در سازمانهای بهداشتی و یا در مطب پزشكان كار می كنند ، با بیمارانی مواجه می شوند كه مسئله جسمی آنان ، ناشی از افسردگی و یا افرادی كه افسردگی آنان ناشی از مسائل جسمی است؛ مانند حمله قلبی ، عود بیماری بدخیم ، از دست دادن عملكرد قسمتهایی از بدن ؛ پرستاران بخش اطفال با ناراحتی های كودك بیمار و افسردگی مادران و پدران كه ناشی از بیماری فرزندانشان است ، روبرو می شوند . بالاخره پرستار بهداشت جامعه با خانواده هایی كه تلاش آنها به منظور سازش با بیماریهای جسمی و یا روانی سر و كار دارند .
بدون توجه به محیطی كه پرستار در آن كار می كند ، وظیفه پرستار است كه در كاركردن با بیماران افسرده فرآیند جامعی طرح ریزی نماید بطوریكه وضعیت سلامت جسمی ، روانی ، اجتماعی بیمار را در برگیرد.
بررسی و شناخت
بررسی و شناخت سیستماتیك از افسردگی شامل سه جزء فردی ، خانوادگی و جامعه می شود . همه اجزاء با هم مرتبط و در عین حال محدوده خاصی دارند كه باید در مرحله بررسی و شناخت بطور مجزا مورد ارزیابی قرار گیرند :
الف : بررسی و شناخت وضعیت بیمار
اطلاعات اساسی مورد نیاز شامل شناخت كامل وضعیت جسمی و بررسی و شناخت وضعیت روانی در سه حیطه شناختی ، هیجانی و رفتاری است .
بررسی وضعیت جسمی بیمار
آیا نیاز به خواب افزایش یا كاهش یافته است ؟
میل بیمار به خواب و استراحت چگونه است ؟
آیا كاهش یا افزایش وزن داشته است ؟
آیا بیمار از یبوست و یا احتباس ادرار شكایت دارد ؟
آیا از احساس خستگی مزمن و كاهش انرژی شكایت دارد ؟
آیا بیمار می تواند نیازهای تغذیه ای خود را برطرف سازد ؟
آیا بیمار گزارشی در مورد افزایش یا كاهش تمایلات جنسی دارد ؟
آیا بیمار از نارحتی جسمی شكایت دارد ؟
آیا مبتلا به بیماری جسمی خاصی است ؟ در صورت مثبت بودن پاسخ ، شدت و مدت ابتلا به بیماری مشخص شود ؟
داروهای مصرفی بیمار چیست ؟
بررسی وضعیت شناختی بیمار
طرز تفكر بیمار انتزاعی یا غیرانتزاعی است ؟
بیمار تا چه حد نتیجه گیری منفی از یك یا چند حادثه مجزا دارد ؟
آیا بیمار تمایل دارد كه با عدم وجود دلایل كافی ، نتیجه گیری خاصی از موقعیتها داشته باشد ؟
آیا صحبت بیمار حاوی عقاید و ایده های مبنی بر درماندگی ، بیچارگی و بی ارزشی است ؟
آیا بیمار می گوید كه قصد خودكشی دارد ؟ و یا اشتغال ذهنی در مورد افكار خودكشی دارد ؟
آیا بیمار احساس ثابتی از محدوده بدن خویش دارد ؟
هماهنگی بین نظر بیمار از خودش و ((من)) ایده آل چقدر است؟ احساس عزت نفس بیمار تا چه حد منطقی است ؟
آیا هذیان جسمی وجود دارد؟
اثر افسردگی بر عزت نفس بیمار چگونه است ؟ آیا احساس بی ارزش بودن را ابراز می كند ؟
آیا نشانه هایی مانند احساس پوچی ، بی جان بودن ، بیخود و مرده بودن در بیمار وجود دارد؟
آیا شدت افسردگی به حدودی است كه خود و دیگران را غیر واقعی و بیگانه بیند؟
بیمار تا چه حد قادر است كه خود و دیگران را غیر واقعی و بیگانه ببیند ؟
آیا بیمار نشان می دهد كه نتایج حاصل از رفتار خود را بطور منطقی ارزیابی كند؟
آیا افسردگی بیمار شامل ایده و عقاید هذیانی است ؟ در صورت مثبت بودن پاسخ ، ماهیت آن ایده چگونه است ؟
بیمار واقعیت را تا چه حد انكار می كند ؟
درك بیمار از موقعیت خود چیست ؟ آیا نیاز به درمان افسردگی توسط وی شناسایی شده است ؟
بیمار از برون فكنی به عنوان یك مكانیسم دفاعی تا چه حد بر تمركز ، حافظه و توجه فرد اثر گذاشته است ؟
بررسی وضعیت هیجانی
میزان خلق افسرده (خفیف ، متوسط، شدید) بیمار چقدر است؟
میزان حساسیت و تحریك پذیری بیمار در چه حد است ؟
آیا بیمار می تواند غرایز و عواطف خود را كنترل كند ؟
پرخاشگری بیمار بیشتر نسبت به خودش است یا دیگران ؟
آیا تحت تاثیر غرایز جنسی و پرخاشگری است ؟
آیا دلایلی مبنی بر اینكه بیمار بیش از حد سعی در كنترل كشش ها و تكانه ها دارد ، وجود دارد ؟
آیا بیمار می تواند تنهایی ویا با دیگران بودن را تحمل كند؟
بررسی وضعیت رفتاری
آیا فعالیت حركتی بیمار در مقابل محركها زیاد است و یا فقدان عدم پاسخ دهی به كلیه محركها وجود دارد ؟
واكنش واقعی بیمار نسبت به صدا ، نور و جامعه چگونه است؟
آیا شدت افسردگی در حدی است كه از دیگران كناره گیری كتد
آیا كناره گیری شكل سكوت مطلق را به خود گرفته است ؟
وضعیت بدنی بیمار چگونه است ؟ آیا سرش را پایین نگه می دارد و یا وضعیت جنینی به خود می گیرد ؟
آیا بیمار دچار بی نظمی حركت یا افزایش حركتی است ؟
عكس العمل های كلامی او چگونه است ؟
ب) بررسی خانواده
در برسی و شناخت خانواده زمینه های متعددی بعنوان نیاز ها ممكن است مشخص شود ، هر یك از این نیازها نیز بایستی در آینده به طور عمیق تر بررسی شود تا خواست و پذیرش خانواده جهت مداخله و مناسب ترین نوع آن نیز تعیین گردد.
بیمار چه احساسی نسبت به اعضای خانواده خود دارد ؟
بیمار تا چه حد احساس می كند كه انتظارات سایر اعضاء خانواده را بر آورده می كند ؟
برای ابراز هیجانهای منفی در نظام خانوادگی ،تا چه حد ارتباط باز وجود دارد ؟
آیا بیمار افسرده ، احساس حمایت از طریق سایر اعضای خانواده دارد؟
چه تغییرات یا حوادث مهم خانوادگی ممكن است عوامل در ایجاد افسردگی بیمار محسوب شوند ؟
واكنش افراد خانواده نسبت به احساس گناهی كه توسط فرد افسرده بر انگیخته می شود ، چگونه است؟
الگوهای متقابل عملكرد در حد بالا یا پایین تا چه حد مشهود است؟
بیمار چه مسئولیتهایی را در قبال خانواده عهده دار بوده است
آیا بیمار نسبت به اعضای خانواده احساس گناه می كند ؟
ج) بررسی جامعه
آیا یك یا چند حادثه مهم در یك سال اخیر در زندگی فرد به وقوع پیوسته است؟ در صورت مثبت بودن ، ماهیت حادثه در رابطه آن با شروع علائم افسردگی چیست ؟
آیا بیمار نشان می دهد كه تحت فشار ناشی از نقش اجتماعی است؟ در صورت مثبت بودن ، ماهیت فشار ناشی از آن نقش چیست ؟
وضعیت استخدامی و یا تعلیم و تربیتی بیمار چگونه است ؟
چه شبكه های اجتماعی و نظامهای حمایتی در زندگی فرد وجود دارد ؟
جنس ، سن ، نژاد و منابع مادی فرد چگونه بر منابع سازش وی اثر می گذارد ؟
مجادله فرد با سبك زندگیش چگونه است ؟
انواع روابط اجتماعی بیمار چگونه صرف می كند ؟
تشخیصهای پرستاری
تشخیص پرستاری در واقع معنی بخشیدن به اطلاعات حاصل از بررسی و شناخت است و بخش مكمل فرآیند پرستاری است كه پرستار توسط آن واكنشهای انسان را به مسائل بهداشتی بالفعل و بالقوه تعیین می كند . در واقع تشخیص پرستاری ، اصلی است برای تجویز درمانهای مشخصیكه پرستار مسئول آن است تشخیصهای متعددی در خصوص بیماران افسرده مطرح است كه به تعدادی از آنها اشاره می شود :
الف) توانایی بالقوه برای تخطی و آسیب رساندن به خود مربوط به ((خلق افسرده ، احساس بی ارزشی ، احساس درماندگی ، تفسیر نادرست از واقعیت .
ب) عزت نفس پایین مربوط به ((احساس طرد شدگی ، شكستهای متعدد، داشتن دید منفی از خود))
ج) انزوای اجتماعی مربوط به ((خلق افسرده ، اختلال شناختی ، احساس حقارت ))
د) غم و اندوه مربوط به فقدان واقعی یا تصور هر چیزی كه برای فرد ارزش دارد ، سوگواری بیش از حد احساس گناه ))
ه) تغییر تغذیه كمتر از نیاز بدن مربوط به (( از دست دادن اشتها ، كاهش انرژی تحریك بدنی ، ایده خود تخریبی ))
و) اختلال الگوی خواب مربوط به : (( اضطراب ، توهمات ، تفكر هذیانی ، تغییرات بیوشیمیایی))
برآیند های مورد نظر (اهداف )
آنچه كه برای بیمار انتظار اجرای آن را از شما دارد و مدت زمان انجام مراقبت ، متغیرهایی هستند كه در تعیین اهداف بكار می روند . تعیین اهداف برای بیماران افسرده به دلایلی چند مشكل است ، اولاً آنان غالباً احساس می كنند كه نمی توانند محیط خود را كنترل كنند ، آنها برداشت منفی از خود دارند و فكرمی كنند كه توانایی و مهارت لازم را ندارند و بالاخره بیماران مبتلا به افسردگی شدید آنقدر دچار كندی روانی ، حركتی می شوند كه صحبت كردن ، شركت كردن در تنظیم اهداف بر ایشان بسیار مشكل است . در نتیجه ضروری است كه پرستاران اهداف منطقی برای بیماران افسرده در نظر بگیرند ، در غیر اینصورت عدم موفقیت برای بیمار سبب نومیدی بیشتر ، احساس شكست و تقویت عزت نفس پایین بیمار می شود .
در خصوص تشخیصهای پرستاری فوق الذكر می توان اهداف ذیل را تنظیم نمود :
الف) بیمار در طول مدت بستری به خود آسیبی نرساند .
ب) بیماراحساس ارزشمندی و شایستگی كند و جنبه های مثبت خود و موفقیتهای گذشته و آینده را بیان كند .
ج) بیمار داوطلبانه وقت خود را با سایر بیماران و پرسنل و آشنایان در فعالیتهای گروهی صرف كند .
د) بیمار موقیعت خود را در هر یك از مراحل غم و اندوه شناسایی كند و رفتار طبیعی در مراحل غم و اندوه شناسایی كند و رفتارطبیعی در مراحل غم و اندوه را بیان كند.
ه) بیمار علائم و نشانه ای از سوء تغذیه نداشته باشد.
و) بیمار ظرف 20 دقیقه به خواب برود و هر شب 6 الی 8 ساعت خواب غیر منقطع داشته باشد.