مواظبت از قطعات و قسمتهای مختلف خودرو و به خصوص موتور آن یكی از مهمترین نكاتی است كه دارندگان خودرو باید بسیاربه آن توجه كنند. در زیر نكاتی چند در مورد نحوه نگهداری از قسمتهای مختلف موتور خودرو و معایبی كه در موتور ممكن است ایجاد شود به صورت سوال آورده می شود. در صورتیكه رانندگان این نكات را رعایت و این معایب را به موقع رفع كنند خودرو سرحال و چابكی خواهند داشت.

1.سوپاپ سوخته یعنی چه؟

در خودرو زمانی سوپاپ سوخته محسوب می شود كه دیگر توانایی نشت گیری مناسب نداشته باشد. این حالت غالبا در مورد سوپاپ خروجی (اگزوز) روی می دهد زیرا این واشر زودتر داغ می شود.

نشانه سوختن سوپاپ از طریق تست تراكم(فشار) سیلندر مشخص می شود. اگر سیلندر تراكم كم یا بدون تراكم باشد، نشان از این است كه سوپاپ خوب نشتی نمی گیرد. سوپاپ غالبا كاملا نمی سوزد بلكه به صورت خشهایی یا پوسیدگی آهن بر روی واشر نمایان می شود.

برای حل این عیب معمولا سرسیلندر را باز كرده و سوپاپ را با یك سوپاپ نو جایگزین می كنند. بهتر است در این موارد سوپاپهای دیگر را نیز چك كرد چرا اگر یكی از سوپاپهای از كار افتاده است قاعدتا واشرهای دیگر نیز در آستانه از كار افتادن خواهند بود.

- دلیل سوختن سوپاپ چیست؟

دلایل متعددی برای وسوختن سوپاپ وجود دارد. یكی از آنها همان جرم گرفتگی های معمولی است. موتورهایی كه چندین كیلومتر مستهلك شده اند معمولا فلزسطحی وكفی سوپاپ در اثر گرمای حاصله از حركت پیستون موتور تحلیل می رود. در این حالت سوپاپ خروجی بیشتر گرمای خود را به فلز كفی می دهد و وقتی كه فلز كفی و سطحی تحلیل رفته باشند سطح تماس بسیار كوچك می شود و سوپاپ شروع به داغ شدن می كند. درنهایت گرمای حاصله باعث می شود كه فلزضعیف شده و تكه تكه شود. در این موقع نقاط گرمی بر روی سطح آن ایجاد می شود كه خود به فرایند سوخته شدن كمك بسیاری می كند. در این حالت تراكم داخل سیلندر خودرو كم می شود و پیستون به كندی یا اصلا كار نمی كند كه منجر به از كار افتادن یا سخت كار كردن موتور می شود.

سوپاپ خروجی معیوب علاوه بر موارد فوق در تولید گازهای مخرب بیشتر و امكان ورود بنزین سوخته نشده به اگزوز می شود. بنابراین می توان گفت كه خروج بیش از حد هیدروكربن از اگزوز نیز می تواند یكی از علائم سوختن سوپاپ باشد.

همچنین سوپاپ می تواند بر اثر كم شدن فاصله آن به دلایلی مانند تنظیم نادرست، جرم گرفتگی بادامكها بسوزد. عدم بسته شدن كامل سوپاپ منجر می شود كه هوای فشرده شده سیلندر نشت كرده و موتور بیش از حد گرم شود.

به علاوه سوختن سوپاپ می تواند ناشی از هر عاملی كه منجر به بالا رفتن دمای موتور و دمای احتراق شود باشد. این عوامل شامل مواردی مانند مشكل سیستم خنك كننده موتور، احتراقهای غیر معمول مانند احتراق سریع یا پیش احتراق، عدم گردش صحیح گاز در اگزوز و یا مخلوط شدن سوخت می تواند باشد.

تحلیل سوپاپ- به خاطر وجود جرمهای بیش از حد در كفی سوپاپ ممكن است به درون سری آن كشیده شود كه به این حالت پس رفت واشر گفته می شود. این حالت باعث می شود كه فاصله مجاز سوپاپ از بین برود كه نهایتا منجر به نشت و سوختگی سوپاپ می شود. این حالت بیشتر در خودروهای قدیمی كه برای استفاده از بنزین بدون سرب طراحی نشده اند روی میدهد- خودروهای قبل از 1975. در آن زمان كه بنزین سربدار استفاده می شده است سرب موجود در این بنزین ها مانند حلالی جرم كفی را كاهش می داده است. این موتورهای قدیمی كفی سوپاپ سختی نداشتند و بسیاری از آنها زمانیكه از بنزین بدون سرب در انها استفاده شد مشكل جرم گرفتگی سوپاپ پیدا كردند. بنابراین اگر شما خودرویی قدیمی دارید باید از جایگزینی كاربردی برای سرب استفاده كنید و یا كفی سوپاپ خود را با نوع محكمتر آن جایگزین كنید.

2. آیا از کار افتادن واشر سرسیلندر1 مشکل ساز است؟

به سه دلیل این عیب می تواند مشکل ساز باشد اولا اینکه تعمیر این عیب هزینه بالایی دارد ثانیا این عیب می تواند حاکی از عیب دیگری باشد و ثالثا تعمیر عیب ثانویه نیز هزینه مضاعفی برای شما خواهد داشت.

واشر سرسیلندر واشری است که فاصله بین سرسیلندر و بلوک سیلندر را نشت گیری می کند. وقتی این واشر از کار می افتد یا به اصطلاح "می سوزد" باعث می شود که تراکم هوای درون سیلندرها به سیلندرهای مجاورشان راه یابد و یا به بیرون نشت کند.

چرا واشر سرسیلندر می سوزد؟

واشر سرسیلندر معمولا در "نقطه ضعف" خود که باریک ترین ناحیه بین سیلندرهای مجاور است از کار می افتد. در این حالت واشر شکاف بر می دارد یا می سوزد و این باعث می شود که فشار هوا به سیلندر مجاور نشت کند و این منجر به کاهش شدید قدرت موتور که قابل چشم پوشی نیست می شود- موتور دراین حالت کار می کند ولی بسیار ضعیف.

در این حالت واشر باعث خروج ماده خنک کننده موتورمی شود که این نیز علامت خوبی نیست زیرا منجر به رقیق شدن روغن می شود و فرسایش را تسریع می کند. اگر به میزان معینی ماده خنک کننده به درون سیلندر راه یابد ممکن است موجب "آب روغن قاطی کردن" شود که این حالت مانع گردیدن موتور در موقع استارت زدن می شود.

شرایطی مانند دمای بالای موتور یا احتراق ناقص نیز ممکن است منجر به از کار افتادن واشر سرسیلندر می شود. نصب نادرست نیز عامل دیگر این مسئله است. اگر کسی که این واشر را نصب می کند مهره های سرسیلندر را در جهت درست و به اندازه کافی نگرداند باعث میشود که واشر نشت کند و از کار بیافتد. علاوه بر این اگر سرسیلندر وبلوک سیلندر در محل اولیه نصب آنها به اندازه کافی تمیز، مسطح و پرداخت نشده باشند منجر به نشت خواهد شد.

عامل دیگری که این مشکل را سبب می شود ویژگیهای برخی از موتورها هستند. برخی از انواع موتور معروف به "خوردن" واشر هستند. بعبارتی طراحی سرسیلندر، اندازه، موقعیت و حجم بار روی مهره های سرسیلندر بسیار در میزان دوام نشت گیری این واشر تاثیر دارد. در کل در برخی از موتورهای مشکل ازطراحی سرسیلندر و در برخی مشکل از طراحی ساختار خود موتور است.

جایگزینی واشر- برای تعویض این واشر سرسیلندر باید از موتور جدا شود که این کار بسته به نوع موتور و تعداد قطعاتی که باید برای بیرون کشیدن سرسیلندر جدا شود می تواند کار دشواری باشد. هنگامی که سرسیلندر جدا شد تعویض کننده باید سطحهای جفتی واشر سر سیلندر که روی بلوک و سرسیلندر قرار دارند را برای یافتن خرابی که منجر به از کار افتادن واشر سرسیلندر شده است به دقت بررسی کند. در این حالت اگر سرسیلندر تاب دارد واشر نو را نیز به خوبی نمی پوشاند و دیر یا زود واشر نو نیز از کار می افتد. این سرسیلندر باید صاف شود. در ضمن باید به ترکها و خشهایی که ممکن است بر روی سرسیلندر وجود داشته باشد رسیدگی شود.

ناگفته نماند که بسیاری از سازندگان واشر سرسیلندر راه حلهایی برای حل مشکل موتورهایی که احتمال سوختن واشر سرسیلندر آنها زیاد است ارائه داده اند. این نوع واشر سرسیلندرها غالبا از مواد با درجه ذوب بالا مانند گرافیت ساخته شده اند و ویژگیهای دیگری مانند جوشن اضافه محفظه احتراق، مهره های نشت گیر و ضخامت بیشتری دارند.

3. چرا زنجیر تنظیم کننده میل سوپاپ در هر 96،000 کیلومتر باید تعویض شود؟

این کار به منزله اقدامی پیشگیرانه و مطابق فواصل توصیه شده توسط کارخانه سازنده باید انجام شود. زنجیر تنظیم کننده از سیمهای تقویت کننده فایبرگلاس یا کلوار تشکیل شده است. این سیمها مانع کشیده شدن یا شکستن زنجیر می شوند که این کار با درنظر گرفتن فشاری که به این زنجیر وارد میشود کار ساده ای نیست و نیروی زیادی به این سیمها وارد می کند. در برخی از موتورها از یک زنجیر فلزی برای دستیابی به این هدف استفاده می شود.

با گذشت زمان و طی مسافتهای زیاد چرخیدن مداوم این زنجیر به دور پولی و گرمای ای که این پلاستیک مداوم در معرض آن قرار دارد منجر به سخت و شکننده شدن این پلاستیک می شود. ترکهای کوچک تا زمانیکه منجر به باز شدن زنجیر نشدند مشکل چندانی ایجاد نمی کنند اما بتدریج که در اثر چرخیدن و گرما فیبرها تحلیل رفت نیرو به سیمها منتقل می شود و درنهایت به حدی می رسد که زنجیر از کار می افتد.

تا چند سال قبل زمان از کار افتادن این زنجیر به 60000 مایل(حدود 96000) کیلومتر می رسید اما با پیشرفتهای اخیر در ساخت این زنجیرها و بکارگیری مواد جدید در این زنجیرها این میزان به 100000مایل رسیده است.

حال سوال این است که اگر این زنجیر را تعویض نکنید چه اتفاقی می افتد؟ شاید هیچ اتفاقی نیافتد. در واقع برخی از زنجیرها تا پایان عمر موتور دوام می آورند. برخی در 60001 مایل یا کمتر از کار می افتند. در مجموع می توان گفت از آنجاییکه هیچ کس نمی تواند مقدار مسافتی که این زنجیر از کار می افتد را پیش بینی کند بهتر است مطابق دستورالعمل سازنده خودرو عمل کنید.

نکته ای که باید به آن بسیار توجه کنید این است که از کار افتادن این زنجیر منجر به خراب شدن میل بادامک در بسیاری از خودروها می شود. اگر موتور فاصله لازم بین سوپاپ و پیستون را نداشته باشد از کار افتادن این زنجیر باعث می شود که سوپاپها به پیستون اصابت کرده و هردو آنها خراب شوند. درنتیجه رعایت توصیه شرکت سازنده خودرو بسیار ارزانتر برای شما تمام می شود. برخی از موتورهایی که ممکن است این نوع آسیب را ببینند این موارد هستند:

*کلیه موتورهای نیسان

* تویوتا پیکاپ 2.2 و 2.4 لیتری

* کلیه موتورهای هیوندا وهوندا

* میتسوبیشی 1.5،1.6 و 2.0 لیتری

4. سیستم تهویه مثبت جعبه میل لنگ(PCV)2 چیست؟

محصولات جانبی سیستم احتراق، سوخت نیم سوخته که از عملکرد موتور ناشی می شوند به محفظه میل لنگ وارد می شوند. محفظه میل لنگ کاملا درزگیری می شود تا از خروج این گازها به محیط جلوگیری کند. اما این بخارات باید ازبین برود تا روغن آلوده و متعاقبا لجنهای روغنی تشکلیل نشود. سیستم تهویه مثبت محفظه میل لنگ این بخارات را از طریق سیفونی به منیفولد دریافت سوخت منتقل می کند تا دوباره در موتور سوخته شوند.

قطعه اصلی در این سیستم دریچه آن است که بر روی پوشش آن قرارگرفته است. شلنگی این دریچه را به منیفولد دریافت سوخت متصل می کند. شلنگ دیگری بین صاف کن هوا و محفظه میل لنگ یا درپوش دیگر هوای تازه را به درون این محفظه تزریق می کند جهشی در خروج بخارات ایجاد کند.

دریچه این سیستم دریچه ای فنری است که روزن مخصوصی دارد که مقدار هوایی که از محفظه میل لنگ به منیفولد سوخت سیفون می شود را محدود کند. این کار لازم است زیرا هوایی که از محفظه میل لنگ به درون دریچه کشیده می شود به مانند نشت خلا خاصیت انحراف کنندگی بر مخلوط سوخت دارد. به این دلیل جریان هوای خروجی از دریچه باید به صورت خاصی محدود شود. در حالت درجا کار کردن موتور جریان هوا کاهش می یابد و مخلوط سوخت وهوای خروجی از پیستون که در محفظه میل لنگ قرار دارد کمتر تولید می شود. وقتی که خودرو در حال حرکت است و خلا زیاد است جریان هوا درون سیستم به بیشینه خود می رسد که مخلوط فوق الذکر را از درون این محفظه خالی می کند.

توجه داشته باشید که دریچه های این سیستم مختص هر موتور است. بکارگرفتن دریچه نامناسب باعث می شود که هوا بسیار یا کم جریان یابد و مشکلات حرکتی موتور را ایجاد کند. رسوبات ناشی از سوخت بنزین ممکن است دریچه را مسدود کند بنابراین تعویض این دریچه در هر 50000 مایل توصیه می شود.

البته تمام خودروها چنین سیستم تهویه محفظه میل لنگ ندارند. خودروهایی مانند فورد اسکورت محفظه میل لنگ را با شلنگ دمنده کوچکی و روزن کالبره تهویه می کنند، درنتیجه دریچه های فنری لازم ندارند. معمولا این گونه سیستم ها نیاز به مراقبت کمتری دارند.

5. دریچه چرخش گاز اگزوز(EGR)3 چیست و چه عملی انجام می دهد؟

وقتی دمای احتراق به بیش از 2500 درجه فارنهایت میر سد نیتروژن هوا شروع به واکنش دادن با اکسیژن در مدت احتراق می کند. حاصل این واکنش ترکیبات مختلفی از اکسید نیتروژن هستند که سهم بسزایی در آلودگی هوا دارند. برای کاهش تولید اکسید نیتروژن دمای محفظه احتراق باید زیر دمای آستانه تولید اکسید نیتروژن قرار گیرد. این کار با گرداندن مقدار اندکی از گاز اگزوز توسط سیستم چرخش گاز اگزوز انجام می گیرد.

دریچه این سیستم راه کوچک بین منیفولد دریافت سوخت و منیفولد گاز اگزوز را کنترل می کند. وقتی این دریچه باز می شود خلا ایجاد شده گاز اگزوز را از دریچه به داخل می کشد. این کار باعث رقیق شدن مخلوط سوخت وهوا شده و خاصیت کاهشی در دمای اطاق احتراق را دارد که متعاقبا به کاهش میزان اکسید نیتروژن تا حد معینی می شود. منفعت دیگر این سیستم این است که درجه اکتان مورد نیاز موتور را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد و درنتیجه خطر انفجار در موتور را تقلیل می دهد.

این سیستم از سوپاپهای قارچی شکل4 و دیافراگم خلا تشکیل شده است. وقتی که خلا به دیافراگم دریچه سیستم تزریق می شود دریچه را با فشار باز می کند و به گازها اگزوز اجازه خروج از منیفولد اگزوز و وارد شدن به منیفولد سوخت را می دهد.

این سیستمها معمولا نیاز به اقدامات پیشگیرانه یا تعویض ندارند. اما دریچه ها ممکن است بوسیله رسوبات کربن مسدود شده که این رسوبات وقتی به آن می چسبند مانع از بسته شدن کامل آن می شوند. معمولا تمیز کردن دریچه ها ی کثیف کافی است اما اگر دریچه بسیار خراب ومعیوب است عوض کردن آن ضروری است. ناگفته نماند که برخی از موتورهای جدید کاملا از اکسید نیتروژن عاری هستند و به این سیستم نیازی ندارند.

سوئیچ تنظیم خلا5- قطعه دیگری که ممکن است قسمتی از سیستم چرخش گاز اگزوز باشد سوئیچ تنظیم خلا است و به نام دریچه دمایی خلا نیز شناخته شده است. این سوئیچ مجرای خلاء که سیستم با آن کار می کند را کنترل می کند. این دستگاه که به گرما حساس است تا زمانیکه ماده خنک کننده به دمای خاص برسد بسته می ماند. این دستگاه به منیفولد سوخت، ترموستات یا موتور پیچ می شود تا المنت حساس به گرمای آن با ماده خنک کننده موتور در تماس باشد. درون سوئیچ توپی ای از جنس موم است که یک پیستون لغزان را برای بازکردن یا بستن درگاهها سوئیچ به جلو فشار می دهد. زمانیکه موتور گرم می شود این موم منبسط شده و پیستون لغزان را به حدی فشار می دهد که درگاههای خلا را مسدود کند و یا باز کند. در این زمان خلا به دستگاهی که سوئیچ کنترل می کند یا تزریق شده یا راه آن مسدود میشود. توجه داشته باشید که گرم شدن بیش از حد موتور به سوئیچ آسیب می رساند و شما مجبور به تعویض آن هستید.

سیم پیچ کنترل خلا- سیم پیچ دستگاه دیگری است که غالبا برای کنترل خلا این گونه سیستمها به کار میرود. این دستگاه یک سیم پیچ مغناطیسی است که به یک پیستون متصل شده و درگاههای خلا را مسدود یا باز می کند. وقتی ولتاژی به این سیم پیچ تزریق می شود سیم پیچ پیستون را حرکت می دهد که یا درگاه را باز یا بسته می کند. ولتاژ وارده به این دستگاه بوسیله یک رله یا تایمر تنظیم می شود ودر خودروهای جدیدتر این ولتاژ بوسیله سیستم کامپیوتری کنترل می شود. دراین گونه خودروها کامپیوتر خودرو تا زمان گرم شدن خودرو ورسیدن آن به دور موتوری خاص منتظر می ماند و بعد از آن به سیم پیچ انرژی می دهد.

6. وقتی خودرو وقفه های مداوم و مصرف سوخت بالایی دارد چه عیبی می تواند داشته باشد؟

وقفه های مداوم به سه دلیل می تواند باشد: اول، عدم احتراق در سیلندر به دلیل مشکل جرقه زنی. دوم، عدم احتراق به دلیل عدم دریافت سوخت. سوم، سیلندری که تراکم را از دست داده است.

اولین مرحله در تشخیص وحل این مشکل این است که سیلندر به اصطلاح مرده یا از کار افتاده را تشخیص دهید. یک مکانیک می تواند این کار را سریعا با اتصال موتور به یک نوسان سنج و مشاهده الگوی جرقه زنی در نمایشگر آن انجام دهد. بسته به مشکل سیلندر خراب ولتاژ احتراق آن ممکن است از دیگر سیلندرها کمتر یا بیشتر باشد. درضمن مکانیک ممکن است تست "بالانس قدرت" یا تراکم برای عیب یابی آن نیز انجام دهد.

یکی از روشهایی که شما می توانید که سیلندر معیوب را تشخیص دهید این است که هر کدام از کابل های شمع موتور را جداگانه و در زمانیکه موتور درجا کار می کند از آن جدا کنید. در این حالت سیلندری که کابل به آن وصل نیست باید افت شدیدی در سرعت و روانی عملکرد آن مشاهده شود و سیلندری که این حالت برای آن پیش نمی آید معیوب است. توجه داشته باشید این کار به شما شوک الکتریکی وارد می کند و شما حتما باید از یک عایق استفاده کنید. یا می توانید در زمان خاموش بودن موتور یک کابل را درآورید و بعد موتور را روشن کنید و همین کار را برای شمعهای دیگر نیز انجام دهید.

عیب یابی جرقه زنی

اگر شما یک کابل شمع را جدا کنید و انتهای آن را به ترمینال کابلها یا هر سطح فلزی دیگر وصل کنید باید جرقه ای مشاهد کنید یا صدای جرقه زدن را بشنوید. جرقه نزدن در این حالت حاکی از آن است که کابل خراب است و ولتاژ درون کلاهک ترمینال و نه درون کابلها ایجاد می شود. شما می توانید با جدا کردن کلاهک و تمیز کردن و رفع ترکهای آن این مشکل را برطرف کنید. در سیستم های فاقد ترمینال این مشکل حاکی ازآن است که سیم درون کابل سوخته است. توجه داشته باشید که در این سیستمها هر کابل دو سیلندر را محترق می کند. در نتیجه اگر هر دو سیلندر عمل نمی کنند مشکل میتواند از کابل باشد ولی اگر تنها یکی از سیلندرها عمل نمی کند قاعدتا مشکل از کابل نمی باشد.

اگر تمام کابلها به خوبی عمل جرقه زنی را انجام می دهند اقدام بعدی شما این باید باشد که کابل جرقه زنی سیلندر معیوب را جدا کنید. رسوب مشکل معمول این گونه عیبهاست پس انتهای کابل را خوب برای رسوب بررسی کنید و اگر رسوبی مشاهده کردید به خوبی آن را تمیز کنید. به نوع رسوبی که ایجاد شده نیز باید توجه داشته باشید. رسوبات سیاه، ضخیم و مرطوب حاکی از آن است که سیلندر خودروی شما روغن می سوزاند(شاید به دلیل شکستگی سوپاپها یا رینگها). ولی اگر رسوبات قهوه ای یا خاکستری رنگ هستند مشکل خاصی وجود ندارد و رسوبات معمولی ایجاد شده هستند. البته کابلها ممکن است به دلیل اینکه برای مدت زیادی استفاده شدند و عوض نشده اند این گونه رسوب گرفته اند یا می تواند به این دلیل باشد که دامنه دمای قابل تحمل این کابلها مناسب این موتور نیست و شما باید کابلهایی با دامنه دمایی بالاتر تهیه کنید. همچنین این مشکل می تواند ناشی از توقف و حرکتهای مدوام باشد.

عیب یابی سوخت رسانی

اگر سیلندر معیوب شما از لحاظ جرقه زنی مشکلی ندارد و موتور خودروی شما سیستم تزریق سوخت چندگانه دارد شاید مشکل از تزریق کننده های خراب یا به اصطلاح معیوب باشد.

برای تشخیص این عیب موتور را روشن کنید و انگشت خود را روی تزریق کننده های سوخت قراردهید. دراین حالت شما باید احساس لرزشی درآنها ایجاد کنید. اگر شما احساس لرزشی درآنها نمی کنید به این معنی است که یا تزریق کننده خراب است ویا تزریق کننده ولتاژی را از طریق سیمهای خود دریافت نمی کند. شما می توانید وجود ولتاژ را با وصل کردن آنها به ولتمتر یا یک چراغ دوازده ولتی امتحان کنید. برای این کار سیمهای وصل کننده تزریق کننده ها را از آنها جدا کنید و ولمتر و چراغ تست را بین این سیمها و تزریق کننده ها وصل کنید. اگر شما فلاش زدن چراغ یا ولتاژی در ولتمتردر هنگام کار کردن موتور مشاهد نمی کنید مشکل از سیم کشی یا سیستم کامپیوتری شما می تواند باشد که این خود به عیب یابی جداگانه ای نیاز دارد. اگر ولتاژی وجود دارد ولی تزریق کننده ها عمل نمی کنند نشان از آن است که تزریق کننده خراب است و باید تعویض شود.

در برخی از مواقع حالت فریبنده ای به وجود می آید به این صورت که شما ولتاژی مشاهده می کنید و تزریق کننده ها نیز به ظاهر می لرزند اما عمل سوخت رسانی به دلیل وجود رسوبات سوختی درون آنها صورت نمی گیرد. در این حالت اگر جرقه زنی و تراکم به خوبی در سیلندر معیوب انجام می گیرند شما می توانید نتیجه بگیرید که تزریق کننده ها مسدود شده اند. طرق تمیز کردن تزریق کننده معیوب نیز در بالا ذکر شد.

عیب یابی عمل تراکم سیلندر

اگر سیلندر مرده از لحاظ جرقه زنی و سوخت رسانی مشکلی ندارد تنها مسئله ای که باقی می ماند مشکل تراکم است. محتمل ترین مشکل در این حالت می تواند سوپاپ معیوبی باشد که نشتی دارد. معمولا مشکل از سوپاپ خروجی است زیرا این سوپاپ از سوپاپ ورودی گرمتر می شود و زودتر خراب می شود. موارد دیگر ایجاد این عیب می تواند یک واشر سرسیلندر سوخته یا لوب5 میل بادامکهای معیوب باشد.

تست تراکم سیلندر می تواند نشان دهد که سیلندر تراکم نرمال خود را داراست یا خیر. علاوه بر این تست، تست نشتی نیز می تواند کمک بزرگی به عیب یابی کند. نشت هوا از سوپاپ خروجی حاکی از معیوب بودن سوپاپ خروجی است. نشت هوا به درون منیفولد ورودی سوخت نیز حاکی از معیوب بودن سوپاپ ورودی است. نشت هوا به سیلندر مجاور نیز حاکی از معیوب بودن واشر سر سیلندر است و در نهایت نشت اندک حاکی از خمیدگی لوب میل بادامک باشد.

رفع نشتی سوپاپها احتیاج به درآوردن سیلندر و تعمیر اساسی سوپاپها دارد.نشتی سر سیلندر نیاز به درآوردن سرسیلندر و تعویض سر سیلندر دارد. و در نهایت مشکل لوب میل بادامک به تعویض آن یا لیفترها منجر خواهد شد.

7. کثیفی تزریق کننده ها (انژکتورها) به چه معناست ؟

البته واژه کثیف اصطلاح درستی نیست. زیرا درواقع انژکتورها به ندرت کثیف می شوند بلکه غالبا با رسوبات سوخت مسدود می شوند و این حالت به نوبه خود مقدار سوخت تزریق شده به وسیله این تزریق کننده ها را کاهش می دهد و نهایتا موجب می شود مشکلاتی از قبیل احتراق نامناسب، وقفه و یا پت پت در موتور ایجاد شود.

تزریق کننده ها سوخت چیزی جز دهانه های اسپری کننده نیستند. زمانیکه فشار مجاری سوخت بیش از میزانی که فنرهای دریچه ها توانایی تحمل آن را داشته باشند می شود انژکتورهای مکانیکی به دریچه ها اجازه می دهند که سوخت را از این دهانه ها تراوش کنند. در انژکتورهای الکترونیکی یک میله سیم پیچ فنری دریچه میله ای یا توپی را زمانیکه انژکتورها توسط کامپیوتر نیرو گرفتند به بیرون فشار می دهد.

انژکتورها در انواع متنوعی ارائه می شوند. انواع اولیه آن از مدل بوش بوده اند که بیشترین احتمال رسوب گرفتن را دارند. در سال 1989 میلادی شرکت جنرال موتورز نوعی از انژکتور به نام مولتک را که دریچه های توپی دارند را معرفی کرد و ادعا کرده است که در مقابل رسوب مقاومترند. نوعهای دیگر انژکتورها دریچه های دیسکی دارند که این نوع نیز در مقابل رسوب مقاومترند. حقیقت این است که هیچ انژکتوری درمقابل رسوب مقاوم نیست اما برخی از انواع آن مشخصا دراین مورد بهتر از نوعهای دیگر هستند.

کوچکترین تجمع رسوب می تواند مشکل ساز باشد. زیرا روزنه های انژکتور چنان کوچک هستند که نمی توانند دربرابر جریانی از سوخت مقاومت کنند. برای اینکه احتراق به خوبی صورت بگیرد انژکتورها باید بخار مخروطی شکل از سوخت ایجاد کنند. درنتیجه رسوب یا گرفتگی انژکتورها می تواند منجر به ورود جریان زیادی از سوخت شود که تبخیر می شوند و به صورت نامناسب می سوزند. این حالت متعاقبا به عملکرد نامناسب موتور، گسیل گازهای مخرب ویا وقفه های کار موتور شود.

تمیزکردن انژکتورها

درمان رسوب گرفتگی انژکتورها تمیز کردن است یا جایگزینی در صورتی که آنها بیش از حد رسوب گرفته اند و به تمیز کردن جواب نمی دهند. البته تعویض انژکتورها هزینه بالایی دارد- بین 60 تا 175 دلار در امریکا.

اگر انژکتورهای خودروی شما رسوب گرفته اند می توانیدبا فشار محلولهایی یا با خارج کردن آنها از خودرو آنها را تمیز کنید. البته افزودنیهای سوختی نیز موجود است که ادعا می شود انژکتورها را تمیز می کنند ولی غالبا تمیز کردن به وسیله چنین محلولهایی حداقل کارایی را دارد. پس بهتر است که پول خود را صرف تمیز کردن اساسی آن کنید!

کیتهای تمیز کردن انژکتور نیز وجود دارد که شبیه به کیتهایی است که متخصصان به کار می برند. اما این کیتها غالبا گول زننده هستند و شاید نتایج خطرناکی نیز به همراه داشته باشند، به همین دلیل به شما توصیه می کنیم که خودرو را نز د متخصص ببرید.

رویه تمیز کردن انژکتورها درون خودرو به این صورت است که محلول را از درون مجاری تزریق سوخت عبور میدهند و ماده حل کننده رسوبات را شل می کند و می شوید. معمولا این نوع تمیز کردن نتیجه خوبی دارد اما اگر خودروی شما به این نوع رسوب زدایی جوابگو نبود تمیز کردن در خارج از خودرو می تواند گزینه خوبی باشد. این کار با تجهیزات خاصی صورت می گیرد. این دستگاهها طوری طراحی شده است که جریان معکوسی را با فشار به انژکتورها وارد کنند تا هر ماده ای که درون آنها محبوس شده است را از بین ببرد. درضمن این نوع تمیز کردن به مکانیک این امکان را می دهد که طریقه پاشش انژکتورها را و اینکه احیانا نوعی جریان سوختی درآنها ایجاد نشود را بررسی کند. هزینه این نوع رسوب زدایی به دلیل زحمتی که دارد بالاتر است ولی قطعا نتیجه بهتری می گیرید.

تمیز نگاهداشتن انژکتورها

بهترین کار برای حداقل کردن یا حذف ایجاد رسوب و متعاقبا تمیز کردن آن این است که نوع مرغوبی از بنزین که حاوی مواد کافی برای جلوگیری از ایجاد رسوب است را بکار بگیرید. البته غالب مارکهای بنزین امروز حاوی چنین مواد اضافه ای هستند. قاعده این است که بنزینهای درجه بالا از میزان مواد تمیز کننده بیشتری برخوردار باشند.

اگر شما می خواهید بنزین درجه پایینی بخرید به شما توصیه می کنیم که برای تمیز نگاهداشتن انژکتورها از مواد افزودنی که درهنگام سوختگیری به باک افزوده می شود استفاده کنیم.

8. در چه فواصلی فیلتر سوخت باید تعویض شود؟

برای خودروهایی با کارکرد بالا تعویض فیلتر سالانه به صورت اقدامی پیشگیرانه به دو دلیل توصیه می شود. زمانیکه خودرو شش یا هفت سال عمر کرده است مقدار قابل توجهی از خرده آشغال و زنگار در مخزن سوخت وجود دارد. زنگار بوسیله رطوبت و چگالش و خرده آشغالها در هر زمان که شما سوخت می گیرید ایجاد می شوند. در نتیجه تعویض این فیلتر به صورت دوره ای ریسک مسدود شدن را حداقل می کند.

خودروهای جدیدتر فواصل خاصی برای تعویض فیلتر ندارند و در واقع عمر این فیلترها مادام العمر است که می توان گفت تقریبا هیچ گاه نیاز به تعویض کردن آنها نیست. ولی هر فیلتری اگر میزان قابل توجهی خرده وزنگار بگیرد مسدود خواهد شد.

در واقع بنزین باید در پمپ فیلتر شود. اما در برخی مواقع این عمل صورت نمی گیرد. بعبارتی سوختی که شما وارد باک می کنید ممکن است با آب از مخازن زیرزمینی یا مخلوطی از الکل یا بوسیله مسئول خرابکار پمپ بنزین آلوده شده باشد. درنتیجه می توان گفت تضمینی برای پاک بودن سوخت وجود ندارد.

تعویض فیلتر به صورت دوره ای تنها ریسک مسدود شدن مجاری را کاهش می دهد. در مدت زمان خاصی هر فیلتری نهایتا به پایان عمر خود خواهد رسید. حتی این احتمال وجود دارد که یک خودرو تازه تولید که شما به تازگی از نمایشگاه خارج کردید نیز خیلی زود باک آلوده ای پیدا کند.

اگر شما تمایل ندارید که فیلتر را تعویض کنید می توانید آن را خارج کنید و با دمیدن باد به آن بررسی کنید که آیا باد را به راحتی عبور میدهد. در غیر این صورت شما حتما باید فیلتر را تعویض کنید.

9. آیا کاربراتور مشکل دار لزوما نیاز به تعویض دارد؟

لزوما نیاز به این کار ندارید. اگر مکانیکتان واژه "مشکل کاربراتور" را بکار می برد شامل عیوب متعددی می شود. اگر این مشکل ساسات بد تنظیم شده، مخلوط سوخت وهوا یا مشکلی در شناور باشد، یک تنظیم ساده می تواند مشکل را حل کند. برای مثال اگر فنر ساسات شکسته است یا ساسات الکترونیکی عمل نمی کند می توان تنها ساسات را بدون نیاز به تعویض کل کاربراتور تعویض کنید و مشکل برطرف شود. حتی اگر مشکلاتی از قبیل شتاب کم پمپ، جریان نامناسب سوخت، شناور معیوب یا مشکل در دریچه های تقویت کننده جریان سوخت باشد می توان این مشکل را تنها با پیاده کردن کاربراتور و تعمیر یا تعویض قسمت معیوب رفع کرد.

واقعیت این است که امروزه اغلب مکانیکها مایل نیستند وقت خود را صرف پیاده کردن کاربراتور کنند. زیرا اولا این کار زمان بر است و ثانیا کار دشواریست و نیاز به ابزارهای خاصی دارد که هر مکانیکی آنها را ندارد. علاوه بر این دانش وتکنیک خاصی برای پیاده کردن آن نیز لازم است. حتی در برخی مواقع بعد از اینکه دوباره بازسازی می شود به این دلیل که هوا از دریچه های شکسته کنترل هوا می گذرد یا به دلیل مشکلات دیگر که اغماض شده است بهتر از گذشته عمل نمی کند. به دلایل فوق الذکر غالب تعمیرکاران ترجیح می دهند که کاربراتور را تعویض کنند. در حقیقت تعویض تعویض کاربراتور سریعتر، راحت تر است و غالبا عملکرد مناسب آن تضمین شده است البته با در نظر گرفتن این نکته که گرانتر تمام می شوند. بازسازی یک کاربراتور هزینه ای مابین 150 تا 600 دلار(درامریکا) بسته به نوع موتور و میزان پیچیدگی ساختارکاربراتور آن دارد. یک کاربراتور نو هزینه ای بالاتر از این مقدار دارد. اما اگر کاربراتور قدیمی شما مشکلاتی نظیر دریچه بنزین پاره، قالب شکسته یا خراب، قطعات گم شده یا مشکلات غیر قابل تشخیص دارد تعویض تنها گزینه شما می تواند باشد.

10. من خودروی قدیمی دارم. در دفترچه راهنمای خودرو گفته شده است که در هر 25000 مایل باید سوپاپ های موتور را تنظیم کنم. اگر این کار را نکنم مشکلی پیش خواهد آمد؟

تا مدتی مشکلی نخواهید داشت. اما بعد از مدتی فاصله تنظیم شده سوپاپها از هم دور می شوند یا به یکدیگر نزدیک می شوند. اگر این فاصله زیاد شود سروصدای اضافی ایجاد خواهد شد و سرعت حرکت اهرم خودکار را افزایش و رفتگی سوپاپها را تسریع می کند. در سوپاپهایی که منجر به نزدیک شدن فاصله می شود باعث می شود که سوپاپها نشتی داشته باشند و بسوزند.

تنظیم فاصله سوپاپها به این دلیل لازم است در اکثر این موتورها لیفترهای و فالورهای6 بادامک مکانیکی دارند. این نوع اجزا عملکرد بهتری دارند و قیمت آنها ارزانتر تمام می شود. درعوض لیفترهای هیدرولیکی پیچیده تر و گرانتر هستند ولی با سروصدای کمتری حرکت می کنند و نیاز به تنظیم فاصله سوپاپ دوره ای را از بین می برند. امروزه این قبیل فالورها و لیفترها در اکثر موتورها بکار می روند اما اگر خودرویی دارید که از لیفتر و فالورهای هیدرولیکی بهره نمی برد بهتر است که بجای رنج بردن از عواقب خراب شدن آن تنظیمات دوره ای را انجام دهید.

تنظیم سوپاپها به وسیله تغییر ارتفاع اهرم خودکار و یا تنظیم پیچی که در انتهای این اهرم وجود دارد صورت می گیرد. فاصله بین نوک اهرم خودکار و انتهای سوپاپ بوسیله یک ابزار حس کننده اندازه گیری می شود و فاصله خاص آن تنظیم می گردد. این تنظیم بسته به دستورالعمل در دفترچه خودرو باید با موتور گرم یا سرد صورت گیرد تا تنظیم آن دقیق از آب درآید. درضمن توجه داشته باشید که همیشه این فاصله برای سوپاپهای خروجی همیشه بیش از سوپاپهای ورودی است زیرا این سوپاپها گرمتر از سوپاپهای ورودی می شوند وبیشتر منبسط می شوند. هر سوپاپ باید زمانی تنظیم شود که پیستون در بالاترین نقطه مرگ خود است- دراین نقطه هر دو سوپاپ بسته هستند و لیفترها در پایین ترین قسمت میل بادامک قرارگرفته اند. بهتر رویه برای این کار این است که از اولین سیلندر شروع کنیم و بعد مطابق رویه احتراق موتور را درپیش بگیریم.

پانوشت:

1. Head gasket

2. Positive crankcase ventilation

3. Exhaust gas recirculation

4. Poppet valve

5. Lobe

6. Follower

منبع:

www.yahoo.autos.com