شاید این یك مساله بزرگ به نظر برسد كه یك دانش‌آموز نتواند به خوبی دیگران مطالب را بخواند. به‌خصوص در یك سیستم آموزشی كه بیشترین ارزشیابی آن در قرائت و نگارش صورت می‌گیرد.
با این حال نكات زیر می‌توانند تا حدودی در ایجاد توازن در این زمینه كمك كنند پس لازم است معلمان این نكات را رعایت كرده تا در این زمینه نتیجه بهتری حاصل شود:
1- مطالب خود را هم به صورت شفاهی بیان كنید و هم بنویسید. وقتی برای دانش‌آموزان تكلیف تعیین می‌‌كنید، توضیحات خود را هم به صورت شفاهی و هم به صورت مكتوب به آنها بدهید و به آنها اطمینان دهید كه هیچ اشكالی ندارد اگر كسی از شما بخواهد تا یك بار دیگر مطالب خود را شفاهی توضیح دهید.
2- بررسی كنید چه كسی نیاز به كمك دارد. سعی كنید شاگردانی را كه واقعاً در خواندن مطالب با مشكل روبرو هستند شناسایی كنید و مطمئن شوید از كارشناسانی كه در زمینه تشخیص و یاری دادن به این‌گونه شاگردان آموزش دیده‌اند، كمك ویژه دریافت كرده‌اید.
3- مواظب سخنان خود باشید! در ارائه تكالیف و دستورالعمل‌های كتبی، تا حد امكان از جملات كوتاه استفاده كنید. دشواری‌های قرائت و درك مطلب معمولاً از مشكلات تفسیری دستورالعمل‌های پیچیده و طولانی ناشی می‌شود. بررسی كنید كه به كارگیری دایره لغات تخصصی چگونه می‌تواند برای كسانی كه با آن آشنایی ندارند، مشكل‌آفرین باشد.
4- جایگاه قرائت و درك مطلب را برای آنها مشخص كنید. به تمام دانش‌آموزان خاطرنشان كنید كه استفاده و تفسیر كلمات تنها یك قسمت كوچك از آن چیزی است كه انسان را به موفقیت می‌رساند. به آنها یاد بدهید كه نوع دوستی، همدردی، شوخ‌طبعی و شكیبایی صفات بسیار والاتری از توانایی در استفاده و تفسیر كلمات هستند.
5 - مهارت‌های قرائتی را كمتر در ارزشیابی دخالت دهید. شیوه و روند ارزشیابی خود را طوری تغییر دهید كه موفقیت دانش‌آموزان خیلی به توانایی آنها در خواندن و معنی كردن سؤالات بستگی نداشته باشد. از سؤالات و دستورالعمل‌های شفاهی نیز استفاده كنید.
6- تكلیفی به دانش‌آموزان بدهید كه قرائت در آنها نقش خیلی مهمی ایفا نكند. تكالیف و تمرین‌هایی به آنها بدهید كه نیازی به مهارت‌های قرائتی نداشته باشند. در موقعیت‌های مناسب، دانش‌آموزانی را كه می‌دانید در انجام تكلیفی كه شامل قرائت می‌شوند مشكل دارند، تشویق كنید.
7- كمك كنید دانش‌آموزان اعتماد به نفس خود را حفظ كنند. نگذارید دانش‌آموزانی كه مشكلات قرائتی دارند تصور كنند كه از نظر ذهنی پایین‌تر از عادی‌اند یا حتی غیرعادی هستند. فراموش نكنید كه آنها احتمالاً تنها در یك زمینه كوچك مشكل دارند، و ممكن است در زمینه‌های دیگر بسیار قوی باشند.
8 - در تلفظ به آنها كمك كنید. افرادی كه در قرائت مشكل دارند معمولاً در تلفظ كلمات نیز با دشواری روبرو می‌شوند. واژگان جدیدی شناسایی كنید و به دانش‌آموزان كمك كنید كلمات تازه را به درستی تلفظ كنند. مشاهده كردن، حفظ كردن، نوشتن و كنترل كردن، شیوه مفیدی برای خودآموزی است. توانایی در خواندن جادو نیست، بلكه اساساً یك توانایی در بینایی است.
9- كمك كنید در دانش‌آموزان اعتماد به نفس و انگیزه ایجاد شود. برای دانش‌آموزانی كه به نظر می‌رسد در معنی كردن كلمات (دست‌نویس یا چاپی) مشكل دارند وقت بیشتری صرف كنید. چه بسا آنها فقط نیازمند كمی اطمینان خاطر و اعتماد به نفس باشند.
10- هرگز از توضیح دادن دست بر ندارید. از عبارت به عنوان شیوه‌ای برای كمك به دانش‌آموزان استفاده كنید تا معانی جملات یا دستورالعمل‌های طولانی‌تر را را به زبان خودشان در بیاورند، و آنها را تشویق كنید برداشت‌های خود را با یكدیگر مقایسه كنند.
احمد مقربی آموزگار منطقه هریس