مسیر دوشنبه پایتخت تاجیكستان به طرف كولاب و مناظر زیبای اطراف ان شباهت چشمگیری با مناطق روستایی همدان دارد این مناطق روزگاری محل سكونت یكی از بزرگان و متفكران مشرق زمین بود .
این متفكر بزرگ اسلام كسی نیست جز میرسید علی همدانی / همان كه مروج دین مبین اسلام در شبه قاره هند شد . شهر كولاب را در سال 2004 به علت وجود ارامگاه این عارف نامی خواهر خوانده همدان ایران اعلام كردند . میرسید علی همدانی كه در سال هفت صد و چهارده هجری قمری در همدان دیده به جهان گشود مراتب مقدماتی تحصیل و سلوك را در زادگاه خود گذراند و در سال هفت صدوسی وسه هجری قمری رهسپار مناطقی چون فارس / اذربایجان / شامات / خراسان و شبه قاره هند شد .
هر جایی كه میر سید علی همدانی چه در تركمنستان و چه در كشمیر و یا در تاجیكستان قدم گذاشت مركز ثقل تفكرات شیعی به شمار امد به گونه ای كه این تفكرات تاثیرات اجتماعی و سیاسی مهمی در جوامع ان روزگار بر جای گذاشت و اكنون نیز نفوذ این تاثیرات به وضوح در این مناطق دیده می شود .
پس از فروپاشی شوروی نام میر سید علی همدانی در تاجیكستان بر سر زبان ها افتاد و مطالب فراوانی در این باره منتشر شد و حتی اسكناس ده سامانی تاجیكستان با تصویری از او منقش شد. امروزه گسترش بسیاری از هنرهای دستی را به نام سید علی همدانی پیوند می دهند؛ هنرهایی مانند شالبافی، بافندگی، سفالگری و خوش نویسی از بازمانده های میراث "شاه همدان" و هفتصد همراه هنرمند او به شمار می آید.
اكنون در شعبه آثار خطی پژوهشگاه خاورشناسی فرهنگستان علوم تاجیكستان بیش از پنجاه عنوان رساله علی همدانی محفوظ است و همچنین چند كتاب او در كتابخانه فردوسی موجود است.
در تاجیكستان كه میزبان تربت سید علی همدانی است، مردم این كشور بیشتر از این متفكر اسلامی با نام "حضرت امیرجان" یاد می كنند و به طور روزافزون برای نذر و نیاز به آرامگاه او می روند. برخی در كنار مزار سید علی همدانی دام قربانی می كنند تا حاجتشان برآورده شود.
میرسیدعلی همدانی پس از عمری تعلیم و ترویج فرهنگ و تعالیم اسلامی و نگارش بیش از 150 اثر ارزشمند در موضوعات اجتماعی، سیاسی، عرفانی، ادبی، حكمی و... به زبان های فارسی و عربی، سرانجام در سال 786 هجری قمری در ختلان (كولاب ) روی در نقاب خاك كشید.
تلاش گستردة میر سید علی همدانی در تبیین و تبلیغ علمی و عملی فرهنگ اسلامی به ویژه با رواج هنرهای سنتی در كشمیر و متعاقب آن اطلاق لقب بانی كشمیر به او و نیز گرایش عمدة مردم شبه قاره به اندیشه‌های ایرانی- اسلامی، گویای نقش و نفوذ بی نظیر این عارف ایرانی در آن سرزمین است .