یك متخصص زنان با بیان این كه لاپراسكوپی نوعی جراحی از راه دور است كه مهارت خاصی برای انجام آن لازم است، خاطرنشان كرد: در استفاده از جراحیهای لاپراسكوپی، برشهای عمل جراحی انجام نمیشود در نتیجه درد بیمار بعد از جراحی بسیار كمتر است و روند بهبود بیمار در این جراحی هم بسیار سریعتر از جراحی باز است.
دكتر هایده سمیعی، متخصص زنان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران در گفتوگو با خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) اظهار كرد: لاپراسكوپی در درمان ضایعات خوش خیم و همچنین ضایعات خفیف بدخیم در حفره شكم مورد استفاده قرار میگیرد. به طور كلی با توجه به این كه در لاپراسكوپی برشهای جراحی انجام نمیشود، عوارض بعد از عمل در جراحیهای لاپراسكوپی بسیار كمتر از جراحیهای باز است.
وی خاطرنشان كرد: جراحیهای لاپراسكوپی و هیستروسكوپی به طور عمومی جراحیهای آندوسكوپی زنان نامیده میشوند. این جراحیها با ایجاد منافذ كوچك (حداكثر 10 – 12 میلیمتر) به تعداد چهار تا شش عدد روی سطح شكم انجام میشود.
وی در این باره ادامه داد: وسایل و ابزار لاپراسكوپی كه شامل دوربین و تعدادی وسایل جراحی لاپراسكوپی در اندازههای بسیار كوچك و ظریف هستند از طریق این منافذ وارد حفره شكم میشوند.
دكتر سمیعی با اشاره به قدرت بزرگنمایی دوربین لاپراسكوپی گفت: در این جراحی دوربین لاپراسكوپی دارای بزرگنمایی چند برابر است و این مورد فرصت خوبی برای بررسی دقیقتر ضایعات است.
این متخصص زنان با اشاره به تاریخچه لاپراسكوپی گفت: نیم قرن پیش از لاپراسكوپی تنها برای بررسی و تشخیص ضایعات حفره شكم استفاده میشد. این درحالی است كه بعدها لاپراسكوپی در درمان هم موثر واقع شد؛ به طوری كه طی سه دهه اخیر جراحیهای لاپراسكوپی پیشرفت چشمگیری داشته است. این امر ابتدا از جراحیهای كوچك زنان شامل بستن لوله و آزاد كردن چسبندگیهای داخل شكمی آغاز شد و بعدها جراحیهای بزرگ زنان و حتی فیلدهای اورولوژی، فیلد جراحیهای عمومی و فیلد جراحی قفسه صدری را نیز شامل شد.
وی با بیان این كه علاوه بر ضایعات خوش خیم حفره شكم در ضایعات بدخیم نیز میتوان از جراحیهای لاپراسكوپی استفاده كرد، گفت: جراحیهای لاپراسكوپی نه تنها شامل ضایعات خوش خیم حفره شكمی است بلكه در ضایعات بسیار خفیف بدخیمی نیز از آن استفاده میشود.
وی در توضیح علت استفاده از این جراحی در ضایعات خفیف سرطان گفت: به منظور خارج كردن ضایعات از منافذ كوچك ایجاد شده در حفره شكم باید آن ضایعه قطعه قطعه شود كه در این زمان امكان انتشار سلولهای تومورال در داخل شكم زیاد میشود؛ در نتیجه از لاپراسكوپی در درمان ضایعات خفیف سرطان استفاده شده و در مورد تومورهای بدخیم به كار نمیرود.
دكتر سمیعی همچنین به موارد استفاده از لاپراسكوپی در ضایعات خوش خیم اشاره كرد و گفت: در برداشتن فیبرومهای رحمی كه شامل تومورهای خوش خیم جدار رحم است از لاپراسكوپی استفاده میشود. همچنین در درمان و برداشتن همه كیستهای خوش خیم، آزاد كردن چسبندگیهای داخل شكمی و همین طور مشكلات مربوط به لولههای رحم اعم از عفونتهایی كه به بسته شدن لولهها منجر میشود از لاپراسكوپی استفاده میشود. در نهایت رحم، تخمدان و لولهها نیز به وسیله این جراحی برداشته میشوند؛ به این ترتیب كه ابتدا به وسیله یكی از ابزار لاپراسكوپی قطعه قطعه شده و سپس به وسیله پورتهای لاپراسكوپی از منافذ كوچك ایجاد شده روی سطح شكم خارج میشوند.
وی ادامه داد: بعد از انجام جراحی، وسایل لاپراسكوپی از منافذ ایجاد شده در شكم خارج و محلهای ورود بخیه میشوند.
این متخصص زنان با اشاره به فواید این جراحی به ایسنا گفت: در استفاده از جراحیهای لاپراسكوپی، برشهای عمل جراحی انجام نمیشود در نتیجه درد بیمار بعد از جراحی بسیار كمتر است. ریكاوری و بهبود بیمار در این جراحی بسیار سریعتر از جراحی باز است. در لاپراسكوپی چسبندگیهای بعد از عمل كه از عمدهترین عوارض عملهای باز است، وجود ندارد. در نتیجه لاپراسكوپی در بیماران خواهان حفظ باروری، برای جلوگیری از ایجاد چسبندگیها، توصیه میشود. در نهایت از نظر زیبایی لاپراسكوپی به جراحی باز برتری دارد.
وی با اشاره به عفونت در جراحیهای لاپراسكوپی گفت: در این جراحی به دلیل تماس كمتر حفره داخل شكم با فضای بیرون امكان ایجاد عفونت در این نوع جراحی كمتر از جراحی باز است.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران با اشاره به این كه لاپراسكوپی یك جراحی از راه دور است و مهارت خاصی برای انجام این عملها لازم است، گفت: مهمترین مساله در انجام این جراحی آن است كه جراح مجری عمل تسلط كافی بر اجرای آن را نداشته باشد. اخیرا انواع رباتیك لاپراسكوپی نیز استفاده میشود كه جراح حتی در خارج از اتاق عمل و به كمك یك فیلد دیجیتال جراحی را هدایت میكند.
وی در توضیح عوارض لاپراسكوپی گفت: در لاپراسكوپی برای بهتر دیده شدن ارگانهای داخل شكم، گاز CO2 وارد حفره شكم میشود و به این وسیله بر حجم شكم اضافه میشود. در این میان ممكن است گاز CO2 به صورت آمبولی وارد عروق شود كه برای حیات بیمار خطرناك است. در صورت بوجود آمدن چنین شرایطی عمل متوقف شده، حفره شكم از CO2 خالی میشود و اقدامات لازم در جهت بهبود شرایط انجام میشود.
عضوهیات علمی دانشكده پزشكی دانشگاه علوم پزشكی تهران در این باره ادامه داد: به دلیل این كه دوربین لاپراسكوپی از طریق ناف وارد حفره شكم میشود و با توجه به این كه ناف ضعیفترین نقطه جدار شكم است ممكن است بعدها منجر به فتخ ناف شود. در این مورد جراحی مجرای عمل با انجام بخیههای مناسب میتواند از ایجاد آن جلوگیری كند.
دكتر سمیعی در پایان گفت: در صورتی كه جراح قادر به ادامه عمل با لاپراسكوپی نباشد، در مواقع لازم جراحی با روش لاپراسكوپی به جراحی باز تبدیل میشود.