ساختاربندی دوباره اجتماع و اقتصاد در کشاورزی و صنعت به دلیل ورود فناوریهای نوین در 10سال گذشته به سرعت منجر به ادغام صنعت و کشاورزی شده است. به همین دلیل گروه فناوریهای خبرگزاری مهر در گزارشهایی به بررسی تاثیر فناوری در کشاورزی دنیا و در نهایت کشور می پردازد.
ادغام و یکپارچگی اجتماع و اقتصاد در کشاورزی و صنعت به شکل گیری، توسعه و تغییر نوع نظام کشاورزی- غذایی در هر کشوری منتهی می شود.

نمودار نظام کشاورزی - غذایی در حال حاضر هم در قله نمودار و هم در دره آن یک ادغام عمودی است و سیر صعودی را نشان می دهد. قله نمودار در این نظام به معنی تولید تمام دروندادهای استفاده شده در محصولات کشاورزی است و دره به معنی فعالیتی است که محصولات کشاورزی، تولید و توزیع غذایی را تا پایان زنجیره در بر می گیرد. پایان زنجیره نقطه ای است که کالا و خدمات کشاورزی و یا غذایی به دست مصرف کننده می رسد.

از طریق این ادغام، محصول کشاورزی بیش از همیشه ویژگیهای یک محصول صنعتی را به خود می گیرد این درحالی است که کاربرد فناوریهای نوین تا حد زیادی منجر به افزایش موانعی می شود که از طبیعت و عناصر بیولوژیکی محصولات کشاورزی و غذایی آغاز و به توسعه سرمایه ها ختم می شوند.

به این ترتیب، تولیدات کشاورزی و غذایی وابستگی و نیاز کمتری به زمین پیدا خواهند کرد و در این میان دستکاریهای تکنولوژیکی افزایش می یابد. از سوی دیگر با توسعه فناوریهای این بخش، نیاز یک محصول کشاورزی و غذایی به نیروی کار دست تاحد چشمگیری کاهش خواهد یافت.

در چنین بافتی، تلاش برای مدرنیزه کردن فناوریهای کشاورزی عنوان انقلاب سبز به خود می گیرد و استفاده ترکیبی از ماشین آلات کشاورزی، استفاده وسیع از فناوریهای آبیاری، فناوریهای افزاینده میزان حاصلخیزی، ارائه روشهای جدید نابودی آفات و از همه مهمتر فناوریهای بهبود بذرهای پیوندی را شامل می شود.

کاربرد و گسترش انقلاب سبز پس از جنگ جهانی اول منجر به افزایش بهره وری کار شد و امکان استفاده سیستماتیک از بعضی منابع طبیعی را فراهم کرد.

در هر حال، این تلاش از یک طرف نتوانست در حذف گرسنگی کشورهای جهان سوم توفیقی به دست آورد و از سویی دیگر در عین حال که موجب بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی دولتهای پیشرفته و به خصوص سرمایه داران شد، آسیبهای جدی به محیط زیست وارد آورد.

پس از عدم توفیق انقلاب سبز، اصطلاح دیگری با عنوان انقلاب فناوری زیستی از ربع آخر قرن بیستم وارد ادبیات کشاورزی جهان شد. انقلاب فناوری زیستی در عین حال که انقلاب سبز را به چالش می کشید بسیاری از مفاهیم و ویژگیهای مهم آن را مثل مکانیزه شدن و استفاده زیاد از مواد شیمیایی را حفظ می کرد.

فناوری زیستی مدرن افقهای وسیعتری را نسبت به انقلاب سبز به خصوص در نگاه به سرمایه گذاریهای درآمدزا می گشود. محصولات فناوریهای زیستی که حاصل دستکاری بیولوژیکی منابع طبیعی و دستکاری ژنتیکی بذر غلات هستند، نتایج وسیعی در شرایط و فعالیتهای انسان دارند.

استفاده های کاربردی از متد مادیگرایان نشان می دهد که انقلاب فناوری زیستی نتیجه تاریخی سرمایه داری فعلی در فاکتورهای زیر است :

1- افزایش بحران کنونی بهره وری و رشد میزان تقاضای تولید. درحقیقت انقلاب فناوری زیستی یک پاسخ مدرن به فشار سرمایه داری کشاورزی امروزی است. مصرف محصولات غذایی دستکاری شده و با ارزش کم حتی می تواند ارزش نیروی کار را کاهش دهد و در این حال استفاده از فناوری زیستی منجر به افزایش موانع توسعه سرمایه داری است.

2- انقلاب فناوری زیستی به موازات توسعه کلی علم و به ویژه بعضی از فناوریها مثل فناوری اطلاعات توسعه می یابد.

3- انجام تحقیقات در عرصه فناوریهای زیستی بسیار مهم است و یکی از پیش شرطهای ایدئولوژیکی بهره وری و توسعه فناوری به شمار می رود.

فناوری و کشاورزی

افزایش بی رویه محصولات کشاورزی در قرن اخیر در پی توسعه ابزارآلات کاربردی فناوری به وقوع پیوسته است. در حقیقت مکانیزه شدن کشاورزی، شیمی و ژنتیک موجب بهبود کمیت و کیفیت این محصولات می شود و این ضوابط علمی نیز همچنان به جستجوی خود در یافتن شرایطی برای رشد این فعالیت ادامه می دهند.
کشاورزی در قرن 21

کشاورزی جهانی دو هدف مهم را برای سالهای آینده دنبال می کند که شامل افزایش تولید جهانی محصولات کشاورزی و حفظ محیط زیست است.

دستیابی به هدف افزایش تولید محصولات، بدون استفاده از زمینهای کشاورزی حاصلخیز جدید امکانپذیر نیست و محیط زیست نیز تنها می تواند با کاهش چشمگیر مواد شیمیایی محافظت شود.
مهندسی ژنتیک و در کل دستکاری ژنتیکی گیاهان با استفاده از فناوریهای نوین همانند توسعه فناوریهای سنتی بهبود ژنتیکی، امروزه تبدیل به یک گزینه انتخابی شده و به همین دلیل با موافقتها و مخالفتهای زیادی مواجه است.

همچون تمام فناوریها، فناوری ژنتیک نیز برپایه سه فاکتور فرایند، محصول و سازمان استوار شده است. این درحالی است که چالش میان پیروان فناوریهای سنتی و حامیان فناوریهای نوین بسیار گسترده شده و این تصور را ایجاد کرده است که نوآوریهای فناوری که در بازار کالاهای تمام بخشها، نقش کلیدی ایفا می کند در مورد بیوتک هرگز به نتایج دلخواهی دست نیابد.

در حقیقت امروزه جنگ میان محصولات طبیعی و محصولات بیوتک چنان توسعه یافته است که به نظر نمی رسد پذیرش محصولات دستکاری ژنتیکی شده از سوی عموم در آینده نزدیک اتفاق افتد. این درحالی است که انسان آگاهانه و ناآگاهانه در مدت 20 هزار سال با انتخاب برخی گونه های گیاهی به جای برخی دیگر در طبیعت دست برده است و بنابراین آنچه که امروز محصول طبیعی خوانده می شود در حقیقت خود نیز نوعی محصول بیوتک است که در طولانی مدت به دست آمده است.

در هر حال باید اذعان کرد که دستکاری ژنتیکی عملکردی ژنها می تواند افقهای جدیدی را برای حل مشکلات حاضر بر سر راه بهبود ژنتیکی سنتی گیاهان بگشاید.