برای صاحبان خودروهای صفر کیلومتر هیچ چیز دردناکتر از اولین تصادف و آسیب دیدن خودروی‌شان نیست؛ چیزی که باعث افت قیمت خودرو میشود و در نگاه اول هیچ کس حتی بیمه هم متعهد به پرداخت افت خسارت نیست.
بر اساس قانون مقصر حادثه برای پرداخت خسارت می‌تواند از بیمه شخص ثالث خود استفاده کند اما به شکل قانونی بیمه هیچ تعهدی برای پرداخت افت قیمت خودرو آسیب دیده ندارد و اگر شخص بخواهد از مقصر حادثه جریمه افت قیمت دریافت کند باید به دادگاه یا شورای حل اختلاف شکایت کند.
پرداخت افت قیمت در بیمه شخص ثالث در تعهدات بیمه‌گر نیست و در صورت بروز حادثه بیمه‌گر تنها موظف به پرداخت خسارت و هزینه تعمیر خودرو است. این موضوع که افت قیمت برعهده بیمه‌گذار باشد یا نباشد همیشه مورد بحث بوده است. با این حال تاکنون پرداخت افت قیمت برعهده بیمه‌گر نبوده، اما چرا؟
یکی از کارشناسان حوزه بیمه خودرو در گفتگو با دیجیاتو به وارداتی بودن صنعت بیمه اشاره می‌کند و شرح می‌دهد که تعهدات بیمه‌گر و ضوابط آن از کشورهایی که در صنعت بیمه مقدم هستند، الگوبرداری و در کشور اجرایی میشود. این درحالی‌ست که روال قیمت خودرو و افت و خیزهای آن در کشور ما متفاوت از سایر کشورهاست.
بالاتر بودن قیمت خودرو در ایران، تاثیر مستقیم تورم، نرخ ازر و سایر موارد، شرایط خاصی را به وجود آورده که بیمه‌گر و بیمه گذار از حقوق خود راضی نیستند. چنانکه بیمه‌گران معتقدند باید حق بیمه بیشتری دریافت کنند و بیمه‌گذاران در بیشتر مواقع به حق بیمه‌ای که می‌پردازند و خسارتی که دریافت می‌کنند راضی نیستند.
در ایران متغییرهایی که در قیمت خودرو تاثیر می‌گذارند بسیار متفاوت از سایر کشورهاست. برای مثال در ایران درصورتیکه گلگیر خودرویی آسیب ببیند و نیاز به صافکاری و رنگ داشته باشد، ناگهان رقم قابل ملاحظه‌ای از ارزش خودرو کم میشود اما افت قیمت در کشورهای دیگر به این شکل نیست و تاثیر چندانی هم بر قیمت خودرو ندارد، چراکه گلگیر خودرو باعث ضعف فنی خودرو نمی‌شود.
به علاوه درصورتیکه چنین تعهدی برعهده بیمه‌گر گذاشته شود ممکن است تقلب‌های بسیاری در این مورد صورت گیرد که به ضرر بیمه‌گر خواهد بود و البته این احتمال ناشی از خلاءهای اطلاعاتی خودروهاست. کارشناس بیمه در این باره می‌گوید:
«تشخیص میزان افت قیمت برای بیمه‌گر دشوار است. بیمه‌گر تا قبل از حادثه خودرو را ندیده و از سوابق تصادفات این خودرو آگاه نیست. چنانکه ممکن است صاحب خودرو پیش ازین تصادف داشته اما به بیمه رجوع نکرده باشد یا حتی احتمال دارد قبلا خودرو با درخت، دیوار و اشیاء دیگر برخورد کرده و دچار افت قیمت شده باشد.
منتها در چنین حالتی، مالک خودرو معیوب بعد از اولین تصادف به بیمه‌گر مراجعه می‌کند و مدعی بروز خسارت‌هایی میشود که واقعا ناشی از این تصادف نیست. در چنین حالتی بیمه چگونه می‌تواند میزان خسارت واقعی را تعیین کرده و افت قیمت ناشی از وقوع تصادف را پرداخت کند. بنابراین برای بیمه‌گر و حتی شخص مقصر قابل اثبات نیست که در یا گلگیر خودرو پیش ازین آسیب دیده یا خیر؟»
به همین دلایل بیمه‌گران پرداخت خسارت افت قیمت را تقبل نمی‌کنند، ضمن آنکه در قانون نیز برای آنها چنین تعهدی، تعیین نشده است. بر اساس قانون بیمه‌گر موظف به پرداخت 7 میلیون و 500 هزار تومان خسارت تصادف است و درصورتیکه بیمه‌گذار قصد دریافت خسارت و افت قیمت از مقصر داشته باشد، باید برای دریافت خسارت ناشی از افت قیمت به شورای حل اختلاف مراجعه کند. پس از ثبت دادخواست، کارشناس مربوط به تصادفات تعیین میشود که با بررسی خودرو و یا در مواردی عکس‌های آن، خسارت افت قیمت را محاسبه و برآورد می‌کند.
در این پروسه بعد از برآورد خسارت با توجه به مبلغ خسارت تعیین شده توسط کارشناس، دادخواست مطالبه خسارت به دادگاه یا شورای حل اختلاف ارسال میشود تا از مقصر حادثه مطالبه شود. درصورتیکه خسارت بیش از 20 میلیون تومان باشد رسیدگی به دادخواست مطالبه خسارت در صلاحیت دادگاه و اگر کمتر از آن باشد در صلاحیت شورای حل اختلاف است.