انسانهای عصر جدید در ابتدای امر حدود 200 هزار سال قبل از این در آفریقا زندگی می کردند، اینکه چه هنگام و به چه نحوی نسل انسان های مدرن از آفریقا عبور کرده و در نقاط دیگر پراکنده گشتند مورد بحث و بررسی بسیار بوده است. طبق تحقیقات قبلی اینگونه تصور می شد که مهاجرت دسته جمعی از آفریقا بین 70 الی 40 هزار سال قبل از این آغاز شده باشد، اما نتایج مطالعه ای جدید نشان می دهد که ممکن است انسان های عصر جدید حرکت خود را به چهار گوشه جهان از 130 هزار سال قبل و طی چندین موج مهاجرتی شروع کرده باشند. دانشمندان می اندیشند که انسان های عصر جدید به دو روش از آفریقا خارج شده اند. یکی از این راه ها که به نام مسیر شمالی شناخته می شود، مسیری بوده که مصر و صحرای سینای امروزی را شامل می شود. مسیر دیگر که مسیر جنوبی نام دارد اتیوپی و عربستان امروزی را دربر می گیرد. شواهد به جای مانده از هر کدام از این مسیرها ناکافی است.
اما دی ان ای بدست آمده از ساکنان مصر و اتیوپی نشان می دهد که انسان های عصر مدرن راه مصر را برای خروج از آفریقا برگزیده اند. محققان به منظور یافتن راز مسیر در پیش گرفته شده توسط اجداد تمام انسان های ساکن قاره آفریقا، ژنوم های 225 نفر از اهالی شاخ آفریقا 100 تن از شهروندان مصری و 125 نفر از شهروندان اتیوپیایی) را مرتب کردند. سپس این داده ها با دی ان ای افراد شرق آسیا، جنوب آسیا و اروپاییان (مخصوصا چینی های هان، هندی های گجراتی و ایتالیایی های اهل توسکانی) مقایسه گردید. به علاوه داده ها با دی ان ای غرب آفریقای عصر جدید اهل جنوب صاحارا که بایستی منعکس کننده گنجینه ژنی باستانی کشورهای جنوب صاحارا باشند نیز مقایسه شد.
توجه دانشمندان به این نکته جلب شد که مصری ها و اتیوپیایی های عصر جدید به تازگی باموج مهاجرت از خارج آفریقا نیز مواجه شده اند و به دلیل اختلاط نژادی انجام گرفته ممکن است شباهت های ژنتیکی این افراد با مهاجران افزایش بیابد. به منظور کنترل این متغیر، محققان تمامی ترتیب های ژتیکی را که احتمال می دادند متعلق به مهاجرت های جدید باشد از مطالعه حذف کردند.
در صورتی که مسیر جنوبی از طرف انسان های عصر مدرن برای خروج از آفریقا انتخاب شده باشد، آنگاه اتیوپیایی ها بایستی به لحاظ ژنتیکی به اوراسیایی ها شبیه تر می بودند. به جای این اما محققان متوجه شدند که مصری ها بیشتر شبیه اوراسیای ها هستند و بنابراین می توان گفت که مسیر شمالی مسیر اصلی خروج از آفریقا بوده است. محققان همچنین تخمین می زنند که اوراسیایی ها 55 هزار سال پیش از این به لحاظ نژادی از مصریان جدا شدند، اتیوپیایی ها نیز 65 هزار سال قبل و ساکنانِ غرب آفریقا هم 75 هزار سال پیش از این.
لوکا پاگانی، انسان شناس مولکولی در دانشگاه کمبریج انگلستان گفت: « مهیج ترین نتیجه ای که از یافته های مطالعه اخیر بدست می آید آنست که پرده از بخشی از گذشته تکاملی تمام اوراسیایی ها برداشته شد، به این ترتیب اکنون آگاهی بیشتری در مورد تاریخچه بیولوژیکی گذشته میلیاردها انسان باستانی در اختیار داریم.» اعتقاد به اینکه مسیر شمالی مسیر ترجیحی اجداد انسان های امروزین برای خروج از قاره آفریقا بوده است به واسطه این حقیقت پشتیبانی می شود که تمامی غیرآفریقایی ها دی ان ای خود را از نئاندرتال ها گرفته اند که درمسیر شمالی در مدیترانه شرقی آنزمان حضور داشته اند. یافته های یادشده همچنین با کشف فسیل های انسان مدرن در سرزمین های اشغالی نزدیک به مسیر شمالی هم مطابقت دارد که قدمتشان به 55 هزار سال قبل از این می رسد.
هرچند بنا به شواهد ژنتیکی و باستانی، عبور برخی از انسان ها از مسیر جنوبی آفریقا تایید شده است، اما بنا به احتمالات این افراد یا از عربستان امروزی فراتر نرفته اند یا نشانه های ژنتیکی آنها در اوراسیایی های عصر جدید به جای نمانده است. به گفته پاگانی دانشمندان می توانند در آینده روی باقی نشانه های ژنتیکی اجداد انسان هایی تحقیق کنند که از مسیر جنوبی عبور کرده اند و آثار ژنتیکی شان بر روی اقیانوسیه ای ها به جای مانده است. جزئیات بیشتر این پژوهش در ژورنال امریکایی ژنتیک انسان منتشر شده است.
سایت علمی بیگ بنگ / منبع: sciencedaily