احتمال فعال شدن اَبَرآتشفشان‌های غول‌آسا در کره زمین

کره زمین، مهد حیات شناخته شده در منظومه شمسی و خانه ما انسان‌ها برخلاف ظاهر آرام خود درون جوشانی دارد و آنقدر همه چیز را «زیرپوستی» رد می‌کند که، ناچار، هر چند میلیون سال دمل‌های غول آسای مخفی اش می‌ترکد و اَبَرآتشفشانی غول‌آسا مناطق وسیعی از سطح قابل زیست زمین را از هرگونه نشانه زندگی پاک می‌کند و نقطه سرخط!

به گزارش سایت آمریکایی «ان‌پی‌آر»، این آتشفشان‌های عظیم هیچ شباهتی به انواع آتشفشان‌های معمولی اقصی نقاط جهان نداشته و به محض فعال شدن، یک نفس، تا هزاران سال به فعالیت خود ادامه می‌دهند. به ندرت اتفاق می‌افتند اما وقتی یکی از آنها سرباز کند بهتر است «خیلی جدی به فکر کوچ از خانه و کاشانه خود در این سیاره باشیم.»

خاکستر و گازهای آتش فشانی ناشی از خشم فروخورده زمین بیشتر موجودات زنده را در شعاع وسیعی از مساحت سطح این کره خاکی محو و شرایط زمین را به حالت اولیه آن برمی‌گرداند: زمینی خالی و جوشان بدون اثری از آثار حیاتی که در طول میلیون‌ها سال، ذره ذره به این سطح از تکامل رسید.

مایکل تورن، استاد زلزله‌شناس دانشگاه یوتا، می‌گوید دلیل چنین فوران‌های مرگباری را کشف کرده است. این دانشمند برای اطلاع از آنچه در عمق 1800 مایلی (حدود 2897 کیلومتر) از سطح زمین می‌گذرد امواج ناشی از لرزه‌های لایه‌های زیرین زمین را اندازه گیری کرده است، جایی که هسته مرکزی زمین به گوشته بیرونی وصل می‌شود.

برای درک بهتر از ساختمان کُره زمین یک میوه آووکادو را در نظر بگیرید که هسته وسط آن هسته زمین و قسمت خوراکی میوه، گوشته بالایی زمین است.

مایکل تورن می‌گوید دو توده عظیم انباشته سنگ را در فضایی میان هسته و گوشته زمین زیر نظر گرفته است. یکی از این توده‌ها در زیر اقیانوس آرام و دیگری زیر قاره آفریقا قرار گرفته‌اند و 20 سالی است که دانشمندان از وجود آنها آگاه شده‌اند اما آنچه توجه تورن را جلب کرده است «حرکت» این توده‌ها بوده است: «فکر می‌کنم که تحقیقم اولین بررسی دقیق و دلیل علمی بر حرکت این توده‌ها را ارائه دهد.»

این زلزله شناس تأکید می‌کند که در حال حاضر دو توده فوق حدود 3000 مایل (4828 کیلومتر) از یکدیگر فاصله دارند.

به باور مایکل تورن توده زیر اقیانوس آرام در واقع از دو توده کوچکتر تشکیل شده که به هم رسیده‌اند و در نقطه تماس یک دمل بزرگ در پوسته زمین ایجاد کرده‌اند. تورن توضیح می‌دهد که برجستگی فوق «متشکل از مواد نیمه مذاب است که زیر پوسته زمین انباشته شده‌اند.» وی تصریح می‌کند که «توده انباشته بسیار بزرگ است... این یکی که پیدا کرده‌ایم، از لحاظ بزرگی شاید 10 برابر بزرگتر از انواع مشابهی است که تا کنون مشاهده کرده‌ایم.»

دمل زمینی یاد شده از جهت ابعاد به اندازه ایالت فلوریدا در ایالات متحده است و به وسیله توده‌های کوچکتری از مواد نیمه مذاب در اطراف محاصره شده است.

در شرایط کنونی و نظر به میزان رشد این توده سنگ به نظر می‌رسد که پدیده طبیعی فوق در ناحیه مرکزی خود مانند یک بادکنک بزرگ تحت فشار دیگر توده‌های سنگی قرار گرفته و دقیقاً در فضایی زیر پای ما در حال جمع کردن انرژی عظیمی است.

موقعیت جغرافیایی این انباشتگی مواد نیمه مذاب به طور دقیق زیر کشور ساموآ در قاره اقیانوسیه است. با این وجود، به باور مایکل تورن، «این احتمال وجود دارد که این توده‌ها در آینده به شکل ابرآتشفشان‌های در حال فوران سرباز کنند.»

یک نمونه از چنین پدیده‌ای «ابرآتشفشان یلو استون» در ایالت وایومینگ آمریکا است که در طول دو میلیون سال گذشته تا کنون سه بار فعال شده است.

مقاله مفصل مایکل تورن درباره این مطلب در نشریه تخصصی «زمین و علوم سیاره‌ای» چاپ شده است. وی می‌گوید خیالش در حال حاضر راحت است، و روند دگردیسی دمل‌های زمینی به ابرآتشفشان‌های فعال را «زمانبر» توصیف می‌کند. زمانی که ممکن است 100 میلیون سال یا بیشتر به طول انجامد.

این پژوهشگر می‌گوید عجالتاً برنامه‌ای برای اسباب‌کشی ندارد.