ادوارد استون، دانشمند پروژه ی وویجر در بنیاد فناوری کالیفرنیا، پاسادنا می گوید: «گرچه وویجر 1 هنوز درون فضای پیرامون خورشید است، ولی ما اکنون می توانیم از روی ذراتی که در این بزرگراه مغناطیسی در رفت و آمدند، مزه ی جهان بیرون را بچشیم.»
وی می افزاید: «ما بر این باوریم که این واپسین پله ی سفرمان برای ورود به فضای میان ستاره ای است. بر پایه ی ی بهترین گمانه زنی ها، احتمالن چند ماه تا چند سال دیگر این سفر آغاز می‌شود. ما این منطقه ی تازه را پیش بینی نکرده بودیم ولی دیگر باید انتظار هر چیز نامنتظره ای را از وویجر داشته باشیم.»
دستاوردهای تازه در نشست انجمن ژئوفیزیک آمریکا که سوم دسامبر در سانفرانسیسکو برگزار شد مطرح گشت.
"بزرگراه مغناطیسی" جاییست در دوردست های منظومه ی خورشیدی که در آن، میدان مغناطیسی خورشید به میدان مغناطیسی فضای میان ستاره ی می پیوندد. این پیوند به ذرات باردار اجازه می دهد از درون هلیوسفر (خورسپهر- حباب مغناطیسی که خورشید را در بر گرفته) بیرون بروند و از بیرون به درون هلیوسفر جریان یابند. اکنون که وویجر 1 به بزرگراه مغناطیسی رسیده، حسگرهای ذراتش می توانند مستقیمن از مواد فراسوی منظومه ی خورشیدی نمونه بر دارند.
وویجر 1 از دسامبر 2004 که از نقطه ای در فضا به نام شوک پایانی (termination shock) گذشت تاکنون سرگرم بررسی لایه‌ی بیرونی هلیوسفر به نام هورنیام (غلاف خورشیدی، heliosheath) بوده است. در سال های اخیر، سرعت بادهای خورشیدی پیرامون وویجر تا حد صفر کاهش یافته، و بر شدت میدان مغناطیسی افزوده شده است.
بر پایه ی داده های دو دستگاه وویجر 1 که ذرات باردار را اندازه می گیرند، وویجر 1 نخست در 28 ژوییه ی 2012 وارد بزرگراه مغناطیسی شده بود. این منطقه چندین بار از کنار وویجر 1 عقب‌نشینی کرده و دوباره به سوی آن جریان پیدا کرد. در 25 اوت، این فضاپیما دوباره وارد این منطقه شد و از آن زمان تاکنون محیط پیرامونش پایدار و ثابت بوده است.
داده های فضاپیما نشان داد که با هر بار درود دوباره ی آن به منطقه ی بزرگراه، میدان مغناطیسی نیرومندتر می شد ولی جهت خطوط میدان مغناطیسی تغییری نمی کرد؛ این چیزی بود که پژوهشگران انتظار داشتند اگر وویجر 1 به راستی وارد فضای میان ستاره ای شود روی بدهد.
لئونارد بورلاگا، یکی از اعضای گروه مغناط سنج وویجر مستقر در مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا در گرین بلت مریلند می‌گوید: «ما درون یک منطقه ی مغناطیسی بی شباهت با آنچه تاکنون دیده بودیم هستیم: در حدود 10 برابر نیرومندتر از آن چه پیش از شوک پایانی دیدده بودیم. ولی داده های این میدان مغناطیسی نشانه ای از این که درون فضای میان ستاره ای باشیم نشان نمی دهد.»
ظاهرن وویجر 1 هنوز از منظومه ی خورشیدی بیرون نرفته. ولی بزرگراه مغناطیسی دارد مزه ی چیزی که در راه است را به آن می چشاند.
بیشتر بدانید
وویجر 1 و وویجر 2 در سال 1977 و به فاصله ی 16 روز از یکدیگر راهی فضا شدند. آن ها در دهه ی 1980 با گذشتن از کنار سیاره های بیرونی منظومه ی خورشیدی، راهی ستارگان شدند. اکنون وویجر 1 با دوری 18 میلیارد کیلومتر از خورشید، دورترین ساخته ی بشر است. تقریبن 17 ساعت زمان نیازست تا پیام ها و سیگنال های وویجر 1 به زمین برسد.
وویجر 2، با بلندترین زمان کاری پیوسته در میان فضاپیماهای در حال کار، حدود 15 میلیارد کیلومتر از خورشید دور است. با آنکه هر دو فضاپیما تغییرات یکسانی را دیده اند، ولی این تغییرات برای وویجر 2 بسیار کندتر رخ داده. دانشمندان فکر نمی کنند وویجر 2 به بزرگراه مغناطیسی رسیده باشد.
واژه نامه:
earth - nasa - voyager 1 - magnetic highway - solar system - interstellar space -edward stone - california institute of technology - american geophysical union - sun - magnetic field - charged particle - heliosphere - termination shock - heliosheath - solar wind - leonard burlaga - magnetometer - goddard space flight center - voyager 2