یک منبع ناشناس به «تیم استیوِنس» از سایت engadget گفته که تبلت مبتنی بر arm مایکروسافت، یعنی سرفیس rt، وقتی در 5 آبان عرضه شود فقط 199 دلار قیمت خواهد داشت. تأیید یا رد این گمانه‌زنی امکان پذیر نیست، ولی بررسی جوانب آن چرا. پس با نارنجی همراه باشید تا به چالش‌هایی که این قیمت‌گذاری پیش‌روی مایکروسافت قرار خواهد داد بپردازیم.

با شناختی که از مایکروسافت داریم عرضه سرفیس rt با قیمت 199 دلار امکان‌پذیر است

بقیه دنیای وب نسبت به این خبر دیرباور هستند. برای یک تبلت 10 اینچی با 32 گیگابایت حافظه فلش، 199 دلار قیمت ارزانی است حتی اگر جنس آن پلاستیک باشد. سرفیس زیبا با بدنه vapormg، ساخت عالی، کیبورد-کاور لمسی، و سایر مواد گران ‌قیمت به کار رفته در آن که دیگر جای خود را دارد، و قطعاً فروش آن با این قیمت ضرری را به مایکروسافت تحمیل خواهد کرد.

با این حال مایکروسافت می‌تواند سرفیس rt را با چنین قیمتی عرضه کند. دلایلی وجود دارد که چنین کاری را توجیه کند، و حتی راه‌های عملی برای جبران چنان ضرری هم هست. ولی تأثیرات منفی این استراتژی قیمت‌گذاری پرریسک، می‌تواند سنگین باشد.

پر واضح است که مایکروسافت می‌تواند ضرر فروش هر سرفیس rt با این قیمت را تحمل کند. جیب‌های پرپول کمپانی ته ندارند. اما یک دلیل آشکار هم وجود دارد که می‌تواند توجیه این کار باشد؛ در اولین ورود به بازار تبلت‌ها، اپلیکیشن‌های رابط کاربری ویندوز 8 (همان متروی قدیم) کم هستند و مایکروسافت نیاز دارد که این وضع را تغییر دهد، آن هم به سرعت، تا بتواند روند توسعه اپلیکیشن را شتاب بخشد. با قیمت 199 دلار، سرفیس rt آنقدر ارزان خواهد بود که هر خریداری با وجود اکوسیستم امتحان پس نداده? آن، بخواهد خطر کند و آن را بخرد. پس توسعه‌دهندگان هم توجه نشان خواهند داد.

«تیم استیوِنس» که این شایعه را در engadget منتشر کرده می‌گوید که از منابع متعددی این قیمت را گرفته ولی در عین حال شرایط را از برخی جنبه‌ها پیچیده خوانده است. گویا قیمت 199 دلاری کل ماجرا را تشکیل نمی‌دهد و جوانب دیگری در کار هست.

یک احتمال این است که سخت‌افزار سرفیس به نوعی از طرف دیگران پشتیبانی مالی شود. در صنعت مخابرات، قیمت‌گذاری پایین برای سخت‌افزار یک روش استاندارد است. اوپراتورها بر روی هر تلفن یارانه پرداخت می‌کنند و در عوض قراردادهای دو ساله می‌بندند که برای آنها ارزش افزوده مناسبی ایجاد می‌کند. با این حال، سرفیس rt قابلیت 3g یا 4g ندارد پس از این دایره بیرون است. می‌ماند سرویس‌های خودِ مایکروسافت.

مایکروسافت اخیراً فروش xbox 360 به صورت اقساطی را شروع کرده. 99 دلار پرداخت اولیه، همراه با 24 قسط 15 دلاری در مقاطع ماهانه، این امکانات را در اختیار مشتریان قرار می‌دهد: یک xbox 360 ، یک کینکت و اشتراک دو ساله طلایی برای xbox live. البته بدون این شرایط هم کنسول بازی مایکروسافت در بیشتر عمر خود زیر قیمت تمام شده‌اش فروش می‌رفت و مایکروسافت دل بسته بود به جبران «اختلاف هزینه و فروش» از طریق فروش اشتراک xbox live و دریافت درصدهایی از فروش بازی‌ها.

در سناریوی مشابه برای سرفیس rt قضیه کمی فرق خواهد داشت، احتمالاً اشتراک دو ساله برای موزیک و ویدیو با قیمت 20 دلار در ماه می‌تواند یک گزینه باشد ولی این ایده تقریباً شدنی نیست.

صنعت مخابرات امریکا نشان داده که اگر پرداخت اولیه به اندازه کافی پایین باشد می‌توان از طریق قراردادهای اقساطی هزینه‌ها را برگرداند بنابراین چنین رویکردی در مورد سرفیس rt هم قابل اجرا است. البته که سرفیس تا پایان عمر قرارداد برای هر خریدار 679 دلار آب خواهد خورد ولی همه درباره آن طوری حرف خواهند زد که انگار با یک تبلت 199 دلاری روبرو هستیم.

اگر قیمت 199 دلار تحقق پیدا کند، احتمالاً مایکروسافت سهمی از فروش ویندوز استور را هم برای جبران قیمت پایین سرفیس rt اختصاص خواهد داد. اگر کمپانی مطمئن باشد که ویندوز استور نه تنها رونق خواهد یافت بلکه بدل به بازاری پر جنب و جوش از اپلیکیشن‌های پولی خواهد شد، می‌تواند استراتژی بلندمدتی را در این زمینه در پیش بگیرد چرا که ضررهای کوتاه مدت در آینده جبران خواهند شد.

تنش‌ها و پیامدهای احتمالی عرضه سرفیس rt زیر قیمت تمام شده

استفاده از قیمت 199 دلار برای سرفیس rt، می‌تواند یک شروع طوفانی را رقم بزند. احتمالاً می‌توان بدون ضرر هنگفتی آن را عملیاتی کرد. ولی با این حال «در کل» ایده بدی به نظر می‌آید. دلایل این نظر هم کم نیستند.

همین الآن هم به خاطر معرفی ناگهانی سرفیس، روابط مایکروسافت با شرکای سخت‌افزاری‌اش دست‌خوش تنش است. به خصوص acer که صدای اعتراضش بالا گرفته و از ورود قلدرمآبانه مایکروسافت به بازار سخت‌افزار شاکی شده. بنابراین یک کامپیوتر 199 دلاری، دیگر هیچ جای عرض اندامی برای سازندگان سخت‌افزار باقی نخواهد گذاشت و آنها را مجبور به خروج از بازار ویندوز rt خواهد کرد.

چنین اتفاقی اثر تخریبی بزرگی بر کل روابط مایکروسافت با شرکای سخت‌افزاری‌اش خواهد گذاشت که دامنه آن محدود به ویندوز rt نخواهد ماند. مدیر اجرایی acer آقای «جِی تی وانگ» گفته: «سرفیس rt با قیمت 199 دلار "ضربه شدیدی" به تولیدکنندگان سخت‌افزار خواهد زد ولی قیمتی بین 499 تا 599 اثر چندانی نخواهد داشت.»

بدون داشتن توانایی رقابت مؤثر با مایکروسافت، سایر سازندگان تبلت به احتمال زیاد به سمت اندروید خواهند رفت و یا همچنان با آن به کار ادامه خواهند داد. چنین اتفاقی برای مایکروسافت مشکل‌ساز خواهد بود. این کمپانی هر چقدر هم که از شرکای سخت‌افزاری ناامید باشد ولی باز به آنها محتاج است. مایکروسافت در بازار سخت‌افزار کامپیوتر یک تازه‌وارد است و به همین دلیل زنجیره تأمین قطعات و زیرساخت‌های تولیدی برای ساخت ده‌ها یا شاید صدها میلیون تبلت ویندوز rt در سال را ندارد.

حتی چنانچه هدف بلندمدت مایکروسافت این باشد که مدل تجاری خود را به حالت عمودی تبدیل کند و مانند اپل بدل به یک کمپانی تولید محصولات یکپارچه شود -که رویکردی به شدت حسادت بر انگیز برای شرکای سخت‌افزاری‌اش خواهد بود- ولی سال‌ها طول خواهد کشید تا تجارب و ارتباطات درون صنعتی لازم برای تحقق این چشم‌انداز حاصل آید. پس در کوتاه‌مدت، مایکروسافت به شرکای سخت‌افزاری نیاز دارد تا فعالانه در بازار تبلت‌ها حضور داشته باشند و ویندوز rt را بین مردم جا بیاندازند.

ایجاد خصومت در بازار تبلت‌ها می‌تواند اثر بدی هم بر بازار کامپیوتر (دسکتاپ و لپ‌تاپ) بگذارد. ویندوز 8 به لطف تغییرات متعدد در رابط کاربری‌اش، خود یک نسخه چالش‌برانگیز در مسیر رشد پلتفرم غالب دنیای کامپیوترها به حساب می‌آید. هر چند بعید است که تولیدکنندگان پی‌سی به این زودی بخواهند برای تجهیز سری‌های محبوب تولیداتشان به سمت لینوکس تغییر جهت بدهند، ولی عکس العمل آنها به مایکروسافت -به خصوص در بخش مشتریان مؤسساتی- می‌تواند این باشد که با وجود عرضه ویندوز 8 همچنان تمرکز خود را بر ویندوز 7 بگذارند تا به صورت آگاهانه به این احساس عمومی دامن بزنند که ویندوز 8 ردایی نیست که بر قامت کامپیوترهای سنتی (دسکتاپ و لپ‌تاپ) دوخته شده باشد.

اگر این وضعیت ستیزآمیز جدی باشد آن وقت حتی شکل گرفتن دعاوی حقوقی هم بعید نیست. گفته می‌شود مایکروسافت قصد داد از تبلت‌سازها 85 دلار به ازای لیسانس ویندوز rt بگیرد، ولی این رقم برای سرفیس در حقیقت صفر است. بنابراین یک شکایت آنتی‌تراست دور از ذهن نیست.

و اگر مایکروسافت سرفیس rt را در خارج از امریکا بفروشد، آن وقت شکایت از ناحیه رقابت ناعادلانه هم مطرح خواهد بود زیرا بحث فروش زیر قیمت تمام شده برای ضرر رساندن به رقبا مطرح می‌شود. بنابراین برای عدم شکایت در خارج از امریکا، فروش همراه با حاشیه سود کافی که هزینه لیسانس نرم‌افزاری را هم به نوعی به مشتریان تحمیل کند، تنها راهِ پیش رُوی مایکروسافت خواهد بود.

ولی به نظر می‌رسد مهم‌ترین دلیل برای عدم قیمت‌گذاری 199 دلاری بر روی سرفیس rt می‌تواند این باشد که با گرفتن این تصمیم، دیگر بازگشت به عقب ممکن نیست و قیمت یک تبلت ویندوز rt با سایز 10 اینچ، برای ابد 200 دلار خواهد ماند.

اکنون قیمت‌ها در بازار کامپیوترهای شخصی روند رو به کاهشی را دارند. حتی پلتفرم اولترابوک که توسط اینتل طرح‌ریزی شد تا با افزایش قیمت‌ها امکانات بهتری را در اختیار کاربران قرار دهد نیز توسط تولیدکنندگان کامپیوتر با آغوش گرم مورد استقبال قرار نگرفت و آنها مدام با کاستن از ویژگی‌های جانبی، سعی در پایین آوردن قیمت اولترابوک‌ها دارند. بنابراین به نظر می‌رسد که تبلت‌ها هم از این روند کاهش قیمت مستثنی نباشند و بعد از ارائه سرفیس rt با قیمت 200 دلار، راه بازگشتی وجود نخواهد داشت.

در کل قیمت 199 دلار برای سرفیس rt که یک تبلت 10 اینچی با طراحی عالی است چندان معقول نخواهد بود، ولی هنوز نمی‌توان آن را غیرممکن دانست. راه‌هایی برای تبدیل چنین ریسکی به یک موقعیت سودآور وجود دارد. ولی نتایج جانبی آن برای مایکروسافت و تولیدکنندگان پی‌سی هیچ چیزی کمتر از فاجعه نخواهد بود.