رادیو فردا : زمین‌لرزه 9 ریشتری که در ماه مارس گذشته ژاپن را لرزاند پنجمین زمین‌لرزه نیرومندی است که دانشمندان تاکنون ثبت کرده‌اند. این زمین‌لرزه چنان پراکنش جرم زمین را دگرگون کرده است که در پی آن کشش جاذبه در نزدیک مرکز زلزله دگرگون شده است.
دانشمندان دریافته‌اند که زمین‌لرزه ویرانگری که چندی پیش ژاپن را لرزاند از آن چنان نیرویی برخوردار بوده است که توانست کشش جاذبه را در مناطق نزدیک به آن دگرگون کند.
نیروی این کشش جاذبه‌ای بستگی به سنگینی جسم دارد. از آنجا که جرم زمین به صورت یکنواخت پراکنده نشده است، نیروی جاذبه در برخی جا‌ها قوی‌تر و در برخی جا‌ها ضعیف‌تر است.
دانشمندان برای این که دریابند این زمین‌لرزه تا چه اندازه زمین را در این نقطه دگرگون کرده از ماهواره‌های معروف به گریس gravity recovery and climate experiment (grace) برای اندازه‌گیری میزان جاذبه پیش و پس از زمین‌لرزه سود جسته‌اند.
آن‌ها دریافتند که زمین‌لرزه ژاپن میدان جاذبه را در این نقطه در پی نازک‌تر کردن پوسته زمین به طور متوسط به اندازه دو میلیونیم گال (واحد شتاب برابر یک سانتی‌متر بر مجذور ثانیه) کاهش داده است. برای مقایسه بد نیست بدانیم که نیروی کشش جاذبه‌ای سطح زمین به طور میانگین 980 گال است.
کوجی ماتسو، زمین‌شناس دانشگاه هوکایدوی ژاپن، در این باره می‌گوید: «اهمیت یافته ما این است که این زمین‌لرزه دگرگونی‌های مهمی را نه تنها روی زمین، بلکه در ساختار زیرزمینی ژاپن ایجاد می‌کند.»
ماهواره‌های گریس پیش از این نیز دگرگونی‌های جاذبه‌ای را در جریان زمین‌لرزه‌های 9.1 و 9.4 ریشتری اندمان سوماترا در سال 2004 ثبت کرده بودند. این زمین‌لرزه سومین زمین‌لرزه نیرومند ثبت شده در جهان است.
این ماهواره‌ها همچنین اطلاعات مربوط به زمین‌لرزه 8. 8 ریشتری شیلی در سال 2010 را که هشتمین زمین‌لرزه نیرومند بود ثبت کرده‌اند. این زمین‌لرزه‌ها نیز مانند زمین‌لرزه ژاپن میدان‌های جاذبه را در مناطق آسیب‌دیده به همان شیوه دگرگون کرده است.
پژوهشگران هم اکنون سرگرم بررسی این مسئله هستند که آیا می‌توانند دگرگونی‌های جاذبه‌ای پسازلزله را در جریان فرونشستن پوسته زمین در مناطق مورد بحث اندازه‌گیری کنند.