توالت را باید از نو اختراع کرد

«بنیاد بیل و ملیندا گیتس» اخیرا در گزارشی اعلام کرد که تکنولوژی سیفون توالت عقب‌مانده است و ضرورت دارد که این وسیله دوباره اختراع شود.

این بنیاد روز سه‌شنبه گذشته، 28 تیرماه، اعلام کرد که 41میلیون دلار برای کسی که بتواند سیفون توالت را که طرح آن به سال‌های 1700 میلادی برمی‌گردد دوباره طراحی کند در نظر گرفته است.

مدیر بخش توسعه جهانی این بنیاد می‌گوید که طی 200سال گذشته هیچ اختراعی به اندازه اختراع توالت به بهبود بهداشت کمک نکرده است. اما این طرح جهانگیر نشد و فقط یک سوم دنیا از آن استفاده می‌کنند. چیزی که ما لازم داریم ایده‌ای تازه است. سخن کوتاه این که ما می‌خواهیم توالت را دوباره اختراع کنیم.

نواقص این طرح چیست؟ در بیشتر کشورهای رو به رشد‌ بهای آن زیاد است، برای نصب آن نیاز به آب و لوله‌کشی فاضلاب هست که همیشه در دسترس نیست و، به گفته فرانک ریجس برمن، رئیس سیستم‌های تخلیه فاضلاب در آمریکا، سیفون‌های موجود کاری در جهت بهسازی فضولات انسانی نمی‌کنند.

او می‌گوید: «توالت در سال 1775 اختراع شد و جان میلیون‌ها نفر را نجات داد. در عین حال نتوانست به بیش از دو سوم جمعیت جهان برسد. و برای همین هم بهینه‌سازی آن لازم است.»

هم اکنون نزدیک به 2.5میلیارد نفر از مردم جهان از دسترسی به توالت محروم‌اند. نبودن دسترسی به توالت سبب گسترش بیماری‌های اسهالی می‌شود که بنا به آمار مرکز جهانی بهداشت سالانه سبب مرگ نزدیک به 1.5 میلیون کودک می‌شود.

ریجس برمن می‌گوید: ما می‌خواهیم فضولات را به عنوان منبعی برای بازیابی نگاه کنیم و ببینیم چگونه می‌شود انرژی، مواد کانی و همین طور آب را بازیابی کرد. ما می‌خواهیم توالتی اختراع کنیم که ارزان باشد و هزینه آن بیش از چند پنی نباشد، به گونه‌ای که به راحتی برای مردم کشورهای فقیر هم قابل دسترسی باشد.

بنیاد گیتس هشت جایزه در این زمینه به دانشگاه‌ها داده است.

برخی از پروژه‌هایی که این مراکز در دست دارند از این قرار است:‌

اندرو کاتن از دانشگاه لوبارو در بریتانیا توالتی را طراحی می‌کند که بتواند آب و نمک را از مدفوع و ادرار بازیابی کند.

گیورگیس استفانیدیس از دانشگاه دلفت در هلند روی توالتی کار می‌کند که بتواند با استفاده از امواج مایکروویو از فاضلاب برق تولید کند. پلاسمای گازی شده می‌تواند بر اساس این طرح سبب ایجاد انرژی برق شود.

یو لین چن از دانشگاه تورونتو در کانادا روی پروژه‌ای کار می‌کند که بتواند توالتی بسازد که در 24 ساعت خطر انتشار بیماری از طریق فضولات انسانی را به صفر برساند. طرح چن به کار بردن پسابش (خشک کردن)، ‌ فیلتر کردن و خنثی‌سازی فضولات است.

مایکل هافمن از انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا روی توالتی با انرژی خورشیدی کار می‌کند. بر اساس این طرح هسته‌های خورشیدی به اندازه‌ای نیرو تولید می‌کنند که بتوانند فضولات را تبدیل به سوخت برای برق کنند.

بنیاد خیریه گیتس یادآوری کرده است که هیچ یک از این کوشش‌ها نمی‌تواند مشکل بهداشتی جهان را یک‌شبه حل کند و ما باید همچنان در راه ساخت توالت‌هایی در هماهنگی با سیستم آب‌رسانی و بهداشتی باشیم.

گرچه تلاش‌های بسیاری برای بازسازی توالت صورت گرفته است که هیچ یک از آن‌ها به نتیجه مطلوب نرسیده است، بنیاد گیتس امیدوار است که بالاخره طرحی انقلابی کار را تمام کند. انتظار می‌رود دانشگاه‌هایی که این بودجه‌ها را در اختیار دارند تا سال آینده نمونه‌های کاری خود را ارائه دهند.

ریجس برمن می‌گوید بنیاد گیتس انتظار دارد برخی از این طرح‌ها در سه چهار سال آینده آماده بازار باشد. به گفته او، گرچه این پروژه برای کشورهای جهان سوم طراحی شده، برخی از این ایده‌ها می‌تواند در اروپا و آمریکا نیز مفید باشد، به ویژه زمانی که مسئله کمبود آب مطرح می‌شود.

به باور وی عاقلانه نیست که آب را تا حد آب آشامیدنی تصفیه کنیم و بعد در سیستم فاضلاب آن را هدر دهیم. او می‌گوید: ما اطمینان داریم که دانش و فن‌آوری بشری می‌تواند چیزی در این زمینه درست کند، در حد تکنولوژی تلفن همراه.