یكی از فناوری‌های نوین كه در برنامه چهارم توسعه به‌عنوان مصادیق فناوری‌های نو مورد تاكید قرار گرفته بیوفناوری است.

با وجود این بررسی‌ها نشان می‌دهد كه پیشرفت ایران در این زمینه چندان چشمگیر نبوده است. دكتر بهزاد قره یاضی رئیس انجمن ایمنی زیستی و متخصص مهندسی ژنتیك و بیوفناوری كشاورزی و عباس رجایی نماینده اراك و رئیس كمیسیون كشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با همشهری در این باره دیدگاه‌های خود را مطرح كرده‌اند.

دكتر بهزاد قره یاضی می‌گوید: « مهم‌ترین دلیل عقب افتادگی در حوزه بیوفناوری كشاورزی در چند سال اخیر به مدیریت ناآشنا یا كم‌آشنا به این حوزه برمی‌گردد، اگر چه در همین چند سال شاهد رشد توسعه بیوفناوری در عرصه پزشكی بوده‌ایم اما طرح‌های متعددی در حوزه بیوفناوری كشاورزی مانند تولید برنج، پنبه و محصولات دیگر ترا ریخته یا كاملا متوقف شده یا در هاله‌ای از ابهام فرورفته است. به‌طوری كه گویی تلاش گسترده‌ای در جهت جلوگیری از اجرای بندهایی از سند ملی توسعه زیست فناوری ایجاد شده است.»

به گفته دكتر قره یاضی «در سند ملی زیست فناوری تصویب و تصریح شده بود كه كشور ایران نیم درصد از سطح كشت گیاهان تراریخته جهان یعنی معادل 600 هزار هكتار را به‌خود اختصاص دهد اما متأسفانه در پیش‌نویس سند جدیدی تحت عنوان به روز‌رسانی سند ملی زیست فناوری جمهوری اسلامی ایران آمده است كه سطح زیركشت گیاهان ترا ریخته به 5/0 درصد از سطح زیر كشت همان محصول در ایران محدود شود، به این ‌ترتیب سطح زیركشت این محصولات از 600 هزار هكتار در سند قبلی به 4 هزار هكتار تنزل خواهد یافت.

اگرچه سند جدید هنوز پیش‌نویس است و به تصویب نرسیده ولی نشان‌دهنده مسیر تفكر مدیران و حقیر شدن اهداف است، به این ترتیب از دست دادن جایگاه و موقعیت خوب ایران در این زمینه دور از انتظار نبود و همانطور كه بارها هشدار داده شده بود نام ایران از فهرست كشور‌های تولید‌كننده محصولات تراریخته حذف شد و كشوری مانند مصر با فناوری وارداتی از آمریكا در این زمینه جای ایران را در این فهرست گرفت.»

وی می‌افزاید: «پس از 2سال كار پشت درهای بسته لایحه‌ای درخصوص قانون ایمنی زیستی توسط مسئولان دولتی دست‌اندر‌كار تهیه و تقدیم مجلس شد كه اگر با همان ساختار و بدون تغییر به تصویب می‌رسید تیر خلاصی بر بیوفناوری مدرن به‌ویژه در حوزه كشاورزی بود كه خوشبختانه در مجلس دستخوش تغییرات زیادی شد و ما امیدواریم با تصویب یك قانون فراگیر و صحیح بتوانیم همپای پیشرفت بسیار خوب در حوزه بیوفناوری پزشكی، وضعیت بهتری را در عرصه فناوری زیستی كشاورزی برای كشور رقم بزنیم.»

عباس رجایی نماینده اراك و رئیس كمیسیون كشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس نیز به همشهری می‌گوید: «لایحه قانون ایمنی زیستی در نوبت صحن علنی است كه درصورت به تصویب رسیدن كلیات آن، برای تصویب جزئیات دوباره به كمیسیون برمی‌گردد. برای ارائه جزئیات، كمیته ویژه‌ای در ارتباط با بیوفناوری متشكل از اعضای كمیسیون كشاورزی و سازمان‌های دست‌اندركار مانند وزارت بهداشت، محیط‌زیست و مؤسسه تحقیقات بیوفناوری كشاورزی ایجاد شده است تا قانون جامع و كاملی به تصویب برسد.»

وی می‌افزاید: «لایحه دولت در این زمینه دارای اشكالات ساختاری، شفاف نبودن تعاریف و ابهامات قانونی بود و بعضی از مندرجات آن با سیاست‌های امروز سازگار نبود كه با پیشنهاد جایگزین از نظر ساختاری در آن اصلاحاتی صورت گرفت. نبود چنین قانونی در كشور باعث شده از تحقیقات و پژوهش‌های بسیار خوبی كه در این حوزه صورت‌گرفته استفاده تجاری و صنعتی نشود و بعضی از دستاوردهای محققان معطل بماند. ما امیدواریم قبل از تقدیم لایحه بودجه، كار این لایحه اصلاح شده را در كمیته به اتمام برسانیم در غیر این صورت پس از بررسی لایحه بودجه جزء اولین لوایحی خواهد بود كه به تصویب مجلس می‌رسد.»