یافته های یك تحقیق در دانشگاه تربیت مدرس نشان می دهد، مداخلات آموزشی طراحی شده بر مبنای تئوریها و مدلهای آموزش بهداشت می توانند به عنوان راهكارهایی در كاهش سزارین معرفی شوند.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تربیت مدرس، افزایش سزارین های غیر ضروری یك معضل بهداشتی است كه زندگی بسیاری از زنان را در ایران تحت تأثیر قرار داده است. در برخی از نقاط كشورمان بیش از 25 درصد زایمانها به روش سزارین انجام می شود. به طور كلی میزان سزارین در ایران سه تا چهار برابر میزان مورد قبول سازمان بهداشت جهانی است.
شواهد قابل ملاحظه ای مبنی بر نقش اولیه ترس از زایمان در تقاضای سزارین و همچنین تأثیر ترس بر وقوع تجارب منفی زایمان و سزارین اورژانسی وجود دارد. به نظر می رسد، آموزش دوران بارداری راه مناسبی برای ایجاد خودباوری در مورد توانایی انجام زایمان طبیعی و كاهش ترس زایمان و متعاقب آن افزایش زایمانهای طبیعی در كشور است.
این پژوهش كه با عنوان «تأثیر الگوی پرسید - پروسید با تركیب مدل اعتقاد بهداشتی و تئوری خودكارآمدی به منظور افزایش زایمان طبیعی در زنان نخست زا» توسط یكی از دانش آموختگان مقطع دكتری رشته آموزش بهداشت در دانشگاه تربیت مدرس انجام شد، یك كارآزمایی بالینی است كه طی سالهای 1384 تا 1386، در دو مرحله بر روی زنان باردار صورت گرفت.
مرحله اول بومی سازی پرسشنامه خود كارآمدی و ترس زایمان و مرحله دوم انجام مداخله بر اساس مدل تركیبی است.
مرحله نخست این تحقیق بر روی 176 زن باردار مراجعه كننده به بیمارستان های زنان- زایمان آموزشی منتخب شهر تهران انجام شد.
مرحله دوم پژوهش، كارآزمایی بالینی بود كه در سال 1386 بر روی 100 زن نخست زای مراجعه كننده به بیمارستان میلاد انجام گرفت. زنان نخست زا با حاملگی كم خطر در سه ماهه دوم حاملگی كه نمره ترس زایمان در آنها 28 یا بیشتر بود، به طور تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. گروه آزمون 9 هفته برنامه آموزش تئوری محور را دریافت كردند، در حالی كه گروه شاهد، تنها از مراقبت روتین برخوردار بودند. اطلاعات توسط پرسشنامه جمع آوری و داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
نتایج نشان داد، پرسشنامه خودكارآمدی و ترس زایمان از همسویی بالایی برخوردار است. قبل از مداخله، اختلاف معناداری از لحاظ ترس زایمان در دو گروه وجود نداشت، اما پس از مداخله، كاهش معناداری در نمره ترس زایمان در گروه آزمون دیده شد. از نظر نمره كلی آگاهی، نگرش، منافع و موانع درك شده و خودكارآمدی زایمان به عنوان عوامل مستعد كننده، عوامل قادر كننده و عوامل تقویت كننده در گروه آزمون نسبت به گروه شاهد پس از مداخله اختلاف معناداری مشاهده شد. از نظر پیامد حاملگی، میزان سزارین درگروه آزمون به طور معناداری كمتر از گروه شاهد بود.
این تحقیق در قالب رساله دكتری تخصصی محبوبه خورسندی به راهنمایی دكتر فضل ا... غفرانی پور و با مشاوره دكتر علیرضا حیدرنیا و دكتر سقراط فقیه زاده در دانشكده علوم پزشكی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد.