" زیلوبافی " از صنایع دستی منسوخ شده یزد است كه با همت دست اندركاران و مسوولان میراث فرهنگی این استان ، بار دیگر رو به احیاست.
" زیلو " فرش دشت‌های كویر ، دارای ظاهری ساده ، خنك و با دوام است كه می تواند طراوت شن های كویر را در شب‌های تابستان به تن آدمیان گرمازده بنشاند.
درحال حاضر ، این صنعت در استان یزد در حال رونق گرفتن و مركز اصلی آن شهرستان میبد است.
زیلو بافی در میبد سابقه طولانی دارد و میبدی‌هاهم‌اكنون بهترین زیلوی كشور را می‌بافند بطوری كه در استان یزدتاچند دهه پیش در جایی جز میبد زیلوبافی رواج عمده‌ای نداشت.
میبدی‌ها از گذشته‌دربافندگی شهرت داشته‌اند ، آنها ابتكار تولید زیلو را به خود نسبت می‌دهند و اغلب مساجد ایران با زیلوی میبد مفروش است.
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد گفت: در راستای احیای این صنعت ، هم اینك این رشته به‌صورت رایگان در سطح استان به علاقه‌مندان آموزش داده می‌شود.
" محمد بهشتی نژاد " روز یكشنبه در گفت وگو با ایرنا، از فعالیت تعاونی زیلوبافان در شهرستان میبد خبر داد.
وی، گران بودن مواد اولیه را از مشكلات این صنعت بیان كرد و اظهار داشت:
زمان برای تولید یك تخته زیلو زیاد است و با توجه به موارد یاد شده قیمت تمام شده بیش از فروش آن است.
بهشتی نژاد ، ایجاد طرح و نقشه‌های جدید در بافت زیلو را از راههای رواج آن دانست و گفت: هم اینك تولیدات زیلو بخصوص با تنوع در مساجد و حسینیه‌ها كاربرد خوبی دارد.
وی در ادامه‌اظهار داشت: در كنار تولید زیلو ، موزه زیلو و پلاس میبد نیز به منظور معرفی و حفاظت از آن دایر شده‌است.
معاون میراث فرهنگی استان یزد تصریح كرد: قدمت صنعت زیلوبافی به دوره پیش از اسلام می‌رسد و قدیمی‌ترین زیلو با قرن‌ها سابقه بافت ، در مسجد جامع میبد مفروش است.
نفیس‌ترین زیلوی میبد نیز متعلق به قرن ? 12?هجری قمری است كه بر روی آن ? 24?سجاده طراحی شده و در حاشیه آن نام واقف و تاریخ ? 1188?هجری قمری نقش بسته است.
از دیگر زیلوهای قدیمی و بی‌نظیر بافت میبد می‌توان به زیلوی مسجد جامع هفتادر در عقدا مربوط به قرن ? 11?هجری قمری، زیلوی آویخته در مسجد امیر چخماق یزد مربوط به قرن ? 13?هجری قمری و زیلوهای كهنه مسجد ركن آباد میبد اشاره كرد.
با توجه به اینكه زیلو در نقش و بافت، شباهت زیادی به حصیر دارد و شكل تكامل یافته حصیربافی است ، بافندگان آن از این صنعت الهام گرفته‌اند.
ماده اولیه زیلو ، رشته‌نخ‌های پنبه‌ای است كه به آن كلاف گفته می‌شود و در پود زیلو از آن استفاده می‌شود.
برای بافت زیلو به یك استاد كار كه پود را در لابلای تار زیلو می‌كشد و شاگردی كه با استفاده از " پنجه " پودها را می‌كوبد ، نیاز است.
در زیلو برخلاف قالی كه رنگارنگ است، بیش از دو رنگ وجود ندارد و امروزه مرغوب‌ترین نوع آن كه " نفتال " است كه با دو رنگ سبز و گلی بافته می‌شود اما در زیلوهایی كه برای مساجد و زیارتگاهها بافته می‌شود از دو رنگ آبی و سفید استفاده می‌شود.
معرق ، ایكات ، منسوجات ، سفال ، سرامیك ، خاتم ، قلم‌كاری ، چاقوسازی ، گیوه بافی ، احرامی ، دارایی ، زرگری ، جاجیم ، مسگری ، گلیم ، طلاسازی ، نقاشی روی چرم ، سوزن دوزی ، شعربافی ، زیلو و قالی بافی از جمله صنایع دستی استان یزد است.